ෆැසිස්ට්, නාසි, කොමියුනිස්ට් හා ලිබරල්වාද පිළිබඳ කෙටියෙන් වාචික පැහැදිලි කිරීමක්

 

    සුප්‍රකට ලේඛක ⁣ජෝර්ජ් ඕවල් තම 1984 කෘතිය සිංහලට පරිවර්තනය කල ආරියවංශ රණවීර මහතා තම පෙරවදනින් ප්‍රකාශ කර ඇත්තෙ "දෙවියන් නික්ම යාම නිසා පාළු වූ, මිනිස් සන්තානය අත්පත්කර ගැනීමට ප්‍රබල ලෙස අභියෝග කල මතවාදයන් දෙකක් වන්නෙ කොමියුනිස්ට්වාදය හා ෆැසිස්ට්වාදය " ලෙසයි. එමඟින් මෙම මතවාදයන් මිනිස් සංහතියට කරන ලද බලපෑම් මැනවින් අවබෝධ කර ගත හැක. මෙම සෑම මතවාදයක්ම එයට ම ආවේනික වූ ඉතිහාසයකට හා උත්පති කතාවකට හිමිකම් කියුන ලබන බව තේරුම්ගත යුතුය. මෙම ලිපිය මඟින් එම ඉතිහාස කතාව පිළිබඳ වාචික පැහැදිලි කිරීමක් ඉදිරිපත් කරනු ලැබේ.

ෆැසිස්ට්වාදය කියන වචනය හැදෙන්නෙ fascio කියන ඉතාලි වචනය ආශ්‍රයෙන්. ඒ කියන්නෙ එකමුතු කම වගේ  අදහසක්. ෆැසිස්ට්වාදයේ පියා විදිහට හඳුන්වන්නෙ ඉතාලියේ බෙනීටෝ මුසොලීනි. ඉතාලියේ තිබ්බ අස්ථාවර  තත්ත්වයට ගැලපෙන්න තමයි බෙනීටෝ මුසොලීනි 1921 දී විතර ෆැසිස්ට්වාදය හඳුන්වා දෙන්නෙ. ඒකෙන් තනි පුද්ගලයෙකුට අසීමිත බලයක් ලබා දෙනවා රටක් පාලනය කරන්න. අධිකරණ හා ව්‍යවස්ථාදායකය නාම මාත්‍රිකයි. සරලව කියනවනම් ඒකාධිපති. අනුහස් නායකයෙකු හෙවත් සුපිරි පාලකයෙකුට තමන්ව පාලනය කිරීමට ඉඩ දීමෙන් තමන්ට අවශ්‍යය සියලුම අවශ්‍යයතාවයන් හා සැප සම්පත් ලැබෙන්නේ ය යන්න මෙම මතවාදය තුලින් ජනාතව තුල ඇති කරනු ලබයි. එසේ කටයුතු කිරීමට ප්‍රිය කරන ජනතාව "එරික් ෆ්‍රොම්" නැමැති දාර්ශනිකයා හඳුන්වා ඇත්තේ "නිදහස නිසා පැන නඟින වගකීම්වලට බියෙන්, නිදහසින් ගැලවෙන්නට කැමති පිරිසක්" වශයෙනි

නාසි වාදය( Nazi) කියන්නේ ජාතික සමාජවාදය කියන (National Socialism ) කියන එකට. (ඇත්තටම ඒක තුළ ඇති සමාජවාදයක් නෑ.) ඇඩොල්ෆ් හිට්ලර් විසින් ජර්මනිය තුළ ඇති කරපු හා බලය ලබා ගන්න ක්‍රියාත්මක කරපු වැඩ පිළිවෙළ හා මතවාදය. ඒක එක අතකට මුසොලීනි ගේ ෆැසිස්ට්වාදයේ ජර්මන් version එකමයි. පළවන ලෝක යුද්ධයෙන් නට්ටම් වෙලා විනාශවෙලා, අස්ථාවර වෙලා තිබ්බ, ජර්මන් මිනිස්සුන්ගෙ ඉච්ඡාභංගත්වයට පිංසිද්ධ වෙන්න, ජර්මනියට ගැලපෙන්න තමයි හිට්ලර් ඒ මතවාදය හැදුවේ. ඒකත් ඒකාධිපති පාලන ක්‍රමයක්. ෆැසිස්ට්වාදයේ එක පැතිකඩක් විදිහට හඳුන්වනවා.

    මාක්ස්වාදය කියන්නෙ කාල් මාක්ස්ගෙ මූලිකත්වයෙන් හා ⁣ෆෙඩ්‍රික් ඒංගල්ස් විසින් 1833 දී විතර කොමියුනිස්ට් ප්‍රකාශය හා ප්‍රාග්ධනය කියන කෘති මඟින් හඳුන්වා දීපූ සවිස්තරාත්මක මතවාදයක්. ඒක විද්‍යාත්මක සමාජවාදය විදිහටත් අඳුන්වනවා. සමාජවාදය කියන විෂය ඇතුලෙ අනු විෂයක් විතරයි මාක්ස්වාදය කියන්නෙ. නැතුව සමාජවාදය කියන්නෙ මාක්ස්වාදයට නෙමෙයි. මොකද සමාජවාදී ක්‍රම ගණනාවක් තියනවා මාක්ස්වාදය නොවන. හරියට ෆේබියන් සමාජවාදය වගේ. මාක්ස්වාදය තුළත් තියෙන්නෙ තනි පක්ෂයක් රට පාලනය කිරීමයි. මාකස්වාදය තව දුරටත් සංවර්ධන වීම හා ප්‍රායෝගික වීම තුල තමයි කොමියුනිස්ට්වාදය ඇති වෙන්නේ (කොමියුනිස්ට් කියන වචනය Commune කියන වචනනේ ආදර්ශ කරගෙන හැදිලා තියනවා. ඒ කියන්නේ එකට ජීවත්වන සහ දේපළ හා වගකීම් බෙදාහදා ගන්නා පිරිසක් කියන එක. ඒක තවත් සමාන වෙන අදහසක් තමයි community නැත්නම් ප්‍රජාව කියන්නේ). සෝවියට් දේශය,මහජන චීනය, වියට්නාමය, ලාඕසය, කියුබාව උදාහරණය විදිහට ගන්න පුලුවන්. ඒ රට වල අපේ රටේ වගේ බහු පක්ෂ නෑ. මහ මැතිවරණත් නෑ. මාක්ස්ට අනුව රාජ්‍යය බලය ලබා ගත යුත්තේ සන්නද්ධ අරගලයක් කිරීම මඟින් ධනපති පාලනය නෙරපා හැරලා. ඒ කියනනේ විප්ලවයක් මඟින් කියන එක. බලය ලබා ගත් පසු රටේ ක්‍රියාත්මක වෙන්නෙ එක පක්ෂයයි (කොමියුනිස්ට් පක්ෂය ). හැබැයි ඒ හැම රටකම ආඥාදායක පාලනයක් තමයි ක්‍රියාත්මක වුනේ හා ක්‍රියාත්මක වෙන්නේ. මධ්‍යගත පාලනයක් යටතේ තමයි ආර්ථිකය ක්‍රියාත්මක වෙන්නෙ. අපේ රටේ වගේ විවෘත ආර්ථික් නෑ මාකස්වාදය තුළ. රජය නියම කරන භාණ්ඩ හා නිෂ්පාදන පමණයි වෙළදපොලේ තියෙන්නෙත්. තමන්ට අවශ්‍යය ආකාරයට පෞද්ගලික වත්කමක්වත් තබා ගන්න බෑ. (නමුත් වර්ථමානය වන විට චීනය හා වියට්නාමය කියන මාක්ස්වාදී රාජ්‍යයන් තම ආර්ථිකය විවෘත ආර්ථික මොඩලය යටතේ ලේකයට විවෘත කර තිබෙනවා)

    ලිබරල්වාදය කියන්නෙ මාතවාද ගණනාවක එකතුවකින් හා ඒවගේ ම සැලකිය යුතු කාලයක් තිස්සෙ බටහිර යුරෝපය තුල සංවර්ධන වෙච්ච මතවාදයක්. ඒකදි ආර්ථික හා දේශපාලන කියන අංශවල නිදහස හා විවෘතබාවය අගය කරනවා. දේශපාලන පක්ෂ දෙකක් හෝ කීපයක් ක්‍රියාත්මක වෙන අතර ම ආර්ථිකයට රාජය මැදිහත්වීම අවම විය යුතුයි කියල තමයි පිළිගන්නෙ. සෑම විටම පෞද්ගලික ව්‍යවසායන් දිරි ගන්වනවා. නියෝජන ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය, නිදහස් මැතිවරණ, නිදහස් ජනමාධ්‍ය, භාෂණයේ නිදහස….etc. වගේ අසීමිත නිදහස ලිබරල්වාදේයේ ලක්ෂණ. කාලයකදී අවම රාජ්‍යය සංකල්ප, රාජ්‍යය නිර්බාධවාදය හා සුබසාධන රාජ්‍ය සංකල්පය වගේ සංකල්ප ලිබරල්වාදය තුළ ක්‍රියාත්මක වුනා.

“ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවට ආසන්නව පිහිටි, එහෙත් මුළුමනින්ම ඉන්දියානුකරණයට ලක්නොවූ දිවයිනකි.”

 

1. හැඳින්වීම.

1.1. ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටීම.

2. ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවට ආසන්නයේ පිහිටීම නිසා ඇති වූ බලපෑම.

2.1. ශ්‍රී ලංකාව ජනාවාස වීමේ දී ඇති වූ ඉන්දීය බලපෑම.

2.2. ශ්‍රී ලංකාවේ පාලන තන්ත්‍රය හැඩගැසීම කෙරෙහි එල්ල වූ ඉන්දීය බලපෑම.

2.3. රාජ්‍ය බලයට එල්ල වූ ඉන්දීය බලපෑම.

2.4. සංස්කෘතික ක්‍ෂේත්‍රයේ දී ශ්‍රී ලංකාවට ඇති වූ ඉන්දීය බලපෑම.

3. ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවෙන් වෙන් ව පිහිටීම නිසා ඇති වූ අනන්‍යතා.

3.1. රාජ්‍ය පරිපාලන තන්ත්‍රයේ ඇති වූ අනන්‍යතා.

3.2. සංස්කෘතික අනන්‍යතා.

4. සමාලෝචනය.

1. හැඳින්වීම.

1.1. ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටීම.

අප වාසය කරන ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවට දකුණු දෙසින් පිහිටි දිවයිනකි. දිවයිනක් හෙවත් දූපතක් යනුවෙන් හැඳින්වෙන්නේ සෑම අතින්ම ජලයෙන් වට වූ ගොඩබිමකි. ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියන් සාගරයෙන් වටව පිහිටා ඇත. වර්‍ග කිලෝමීටර් 65610ක් වන මෙය ලෝකයේ වෙනත් දූපත් හා සසඳන විට මධ්‍යම ප්‍රමාණයේ දූපතකි. 

ශ්‍රී ලංකාවේ උතුරු කෙළවරේ පේදුරු තුඩුවේ සිට දකුණේ දෙවුන්දර තුඩුව තෙක් දිග කිලෝමීටර 447ක් පමණ වේ. පළලම කොටස බටහිරින් කොළඹ සිට නැගෙනහිරින් සංගමන් කන්ද තුඩුව දක්වා දුර කිලෝමීටර් 224ක් පමණ වේ. රටක පිහිටීම වඩාත් නිශ්චිතව ම දැක්විය හැකිවනුයේ අක්ෂාංශ හා දේශාංශ මඟිනි. ශ්‍රී ලංකාව උතුරු අක්ෂාංශ 5°.55’ සහ 9°.51’ අතරත් නැගෙනහිර දේශාංශ 79°.42’ සහ 81°.52’ අතර පිහිටා ඇත. 

ශ්‍රී ලංකාව පිළිබඳ කෙරෙන කෙබඳු අධ්‍යයනයක දී වුවද අර්‍ධද්වීපික ඉන්දියාව හා සම්බන්ධව එහි පිහිටීම විශේෂයෙන් සලකා බැලිය යුතු වෙයි. ඒ අනුව භූ ගෝලීය පිහිටීමට අනුව ඉන්දියාව ශ්‍රී ලංකාවට උතුරින් පිහිටා ඇත. භූ ඉතිහාසයේ මුල් අවධියේ දී ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියානු අර්ධද්වීපයේ ඩෙකෑන් සානුවට සම්බන්ධව පැවති බව විද්‍යාඥයෝ දක්වති. වර්තමානයේදී ඉන්දියාව ශ්‍රී ලංකාවෙන් වෙන් වන්නේ පෝක් සමුද්‍ර සන්ධිය නමින් හැඳින්වෙන කිලෝමීටර් 32ක් පමණ වන පටු සමුද්‍ර තීරයකිනි. 

ක්‍රි. පූ. 2වන ශතවර්‍ෂ‍යේදී පමණ  ලියන ලදැයි සැලකෙන රාමායණයෙහි සීතා සොයා ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණි රාම පාලමකින් එගොඩ වී මෙහි පැමිණි බව සඳහන් වේ. ආදම්ගේ පාලම සහ රාමගේ පාලම යන නම් වලින් දැනට හඳුන්වනු ලබන මෙම පාලම ශ්‍රී ලංකාවේ වයඹ දිග වෙරළෙහි පිහිටි මන්නාරම දූපතත් දකුණු ඉන්දීය වෙරළ අසල පිහිටි රාමේශ්වරම් දූපතත් අතර කිලෝමීටර් 48ක් පමණ දිගට විහිදෙන වැලිපර දාමයක් ලෙස හැඳින්විය හැක. මෙකී වැලිපර එක වකවානුවක දී දෙරට සම්බන්ධ කළ ගොඩබිම් තීරුවකින් ශේෂ වූ කොටස් ලෙස භූ විද්‍යාඥයෝ දක්වති. ශ්‍රී ලංකාව මුලින් ම ජනාවාස වීමේ සිට අද දක්වාම කැපීපෙනෙන ඉන්දියානු බලපෑමකට හේතුවන්නේ දිවයින ඉන්දියානු අර්ධද්වීපයට මෙතරම් සමීපව පිහිටීම බව කිව හැකිය. 

නමුත් කල්යත්ම බුද්ධාගම ලංකාවට ලැබීමත්, ඉන්දියානු දේශපාලන, සමාජිය හා ආර්ථික වෙනස්වීම්වල ප්‍රබලත්වය ලංකාවට සෘජුව එල්ල නොවීමත් හේතුවෙන් ලංකාවේ දේශපාලන, සමාජීය හා ආර්ථික ක්ෂේත්‍ර එයට අනන්‍ය වූ ආකාරයකට පරිණාමය වන ආකාරයක් දැකිය හැකිය. එයට ප්‍රධානතම හේතුව වූයේ ලංකාව ඉන්දියාවෙන් වෙන්ව පිහිටීමයි. මෙම පැවරුම තුළින් ලංකාවේ භූ ගෝලීය පිහිටීමත්, ලංකාව ඉන්දියාව ආසන්නයේ පිහිටීම හේතුවෙන් ඇති වූ දේශපාලන, ආර්ථික, සමාජීය බලපෑම් ආදියත් ලංකාව ඉන්දියාවෙන් වෙන්ව පිහිටීම නිසා ඊටම අනන්‍ය ලෙස පරිණාමය වූ දේශපාලන, ආර්ථික, සමාජීය හා සංස්කෘතික විවිධත්වය අධ්‍යයනය කරනු ලැබේ.

2. ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවට ආසන්නයේ පිහිටීම නිසා ඇති වූ බලපෑම.

2.1. ශ්‍රී ලංකාව ජනාවාස වීමේ දී ඇති වූ ඉන්දීය බලපෑම.

ශ්‍රී ලංකාවේ භූ ගෝලීය පිහිටීම අනුව සලකා බලන විට ලංකාවට කිට්ටුවෙන්ම පිහිටා තිබෙන රට වන්නේ ඉන්දියාවයි. මේ හේතුවෙන් ඈත අතීතයේ සිටම විවිධ ආකාරයේ සබඳකම් මේ දෙරට අතර දක්නට ලැබිණ. ප්‍රාග් ඓතිහාසික යුගයේ සිට ම ශ්‍රී ලංකාව, ඉන්දියාව සමඟ සම්බන්ධකම් පැවැත් වූ බව සිතිය හැකිය. එරටින් මිනිසුන් පැමිණ මෙහි ස්ථීර වාසස්ථාන පිහිටුවීමට පෙර වෙළඳාම සඳහා ඔවුන් මෙහි පැමිණි බව පෙනී යයි. ආසියාව හරහා වැටී තිබුණු මාර්‍ග ඔස්සේ පැවති පෙර අපර දෙදිග වෙළඳාමට හවුල් වූ ඉන්දියානුවන් ශ්‍රී ලංකාවෙන් මුතු මැණික්, ඇත් දළ ආදී වටිනා භාණ්ඩ ගෙන ගිය බව විදේශීය මූලාශ්‍ර අධ්‍යයනයේදී පෙනී යයි. ෆාහියන් භික්ෂුවගේ මතය අනුව ලංකාව මුලින් ම ජනාවාස වූයේ වෙළෙන්දන්ගෙනි. හියුන්සෑන් භික්ෂුව හා දිව්‍යාවදානයද ලංකාවේ දේශපාලන නායකත්වය ආරම්භය ඉන්දියාවේ සිට පැමිණි වෙළඳ කණ්ඩායමක් නිසා ඇති වූවක් ලෙසින් පෙන්වා දී ඇත.  ප්‍රාග් ‍ඓතිහාසික යුගයේ මානවයා වෙළඳාම කළ බව ඉබ්බන්කටුව සුසාන භූමියේ තිබී හමු වූ ද්‍රව්‍ය වලින් ද හෙළි වී ඇත.

 මෙයින් වැදගත් වූ සිද්ධියක් ලෙස ආර්ය කණ්ඩායම් මෙරටට පැමිණීම හා ජනාවාස පිහිටුවා ගැනීම දැක්විය හැකිය. මෙසේ ආර්යයන් ඉන්දියාවේ නැගෙනහිර දෙසින් හා බටහිර දෙසින් මුහුදු මාර්‍ග ඔස්සේ ලංකාවට පැමිණි බව හෙළි වී ඇත. ඔවුන් ශ්‍රී ලංකාවේ වයඹ දිග වෙරළෙහිත් ගිනිකොන දිග වෙරළෙහිත් පදිංචි වූහ. කල්යෑමේදී ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන ජන කොට්ඨාශය බවට පත් වූ මොවුන් සිංහලයන් ලෙසින් හැඳින්වෙති. ඔවුහු ගොවිතැන් කටයුතුවලට හුරු පුරුදු අය වූ බැවින් කෘෂිකර්මයට හිතකර ගංගා නිම්නවල පදිංචි වූහ. ඔවුන් රැගෙන ආ භාෂාව, සමාජ සිරිත් හා ජීවන ක්‍රමය ලංකාවේ ස්ථාපිත විය. 

වංශ කථාවලට අනුව මෙරටට පැමිණි මුල් ම ආර්ය කණ්ඩායම ලෙස හැඳින්විය හැක්කේ විජය කුමරු ඇතුළු පිරිසයි. එලෙස සඳහන් වන විජය කුමරු ඇතුළු පිරිස තම්බපණ්ණියෙන් ගොඩ බැස තම්බපණ්ණි හා මල්වතු ඔය අසල ජනාවාස පිහිටුවා ගත්හ. ඔවුන් විසින් ඇතිකරන ලදැයි සැලකෙන තම්බපණ්ණි නගරය අරුගම් ආරු නැමැති ගංගාවේ දකුණු ඉවුරේත්, අනුරාධ ඇමතියා විසින් ඇතිකරන ලද අනුරාධග්‍රාමය මල්වතු ඔය අසලත්  පිහිටා තිබී ඇත. තවද ඔවුන් සමඟ පැමිණි උපතිස්ස නම් ඇමතිවරයා ඇතුළු පිරිස කනදරා ඔය අසල ජනාවාසයක් පිහිටුවා ගත් අතර එය උපතිස්සග්‍රාම නම් විය. ඌරුවෙල නම් වූ ඇමතිවරයා කලා ඔය අසල ඌරුවෙලග්‍රාමය නම් ජනාවාසයක්ද, විජිත ඇමතිවරයා ඇතුළු පිරිස විජිතග්‍රාමය ආරම්භකරන ලදි. තවද කලා ඔය හෝ මල්වතු ඔය ආශ්‍රිතව උදේනිග්‍රාම නම් වූ ජනාවාසයක්ද තිබූ බව පෙනේ. මෙසේ විජය කුමරු හා එතුමා සමඟ පැමිණි හත්සියයක් පමණ වූ පිරිස මුල්ම ආර්ය කණ්ඩායම ලෙස හැඳින්විය හැකිය. 

2.2. ශ්‍රී ලංකාවේ පාලන තන්ත්‍රය හැඩගැසීම කෙරෙහි එල්ල වූ ඉන්දීය බලපෑම.

සාහිත්‍යය මූලාශ්‍ර වලට අනුව ක්‍රි.පූ. 6වන සියවසේ දී ඉන්දියාවේ ලාට රටේ සිට පැමිණි විජය ඇතුළු හත්සියයක් පිරිස කුවේණියගේ සහය ලබාගෙන එවකට පැවති දේශීය පාලන ක්‍රමය විනාශ කොට ඇය සමඟ විවාහ වී ඉන්දීය සම්භවයකට සම්බන්ධ පාලන ක්‍රමයක්  පිහිටුවාගෙන ඇත. පසුව විජයගේ අභිෂේකය අපේක්ෂා කළ ඇමතිවරුන් විසින් මදුරා පුරයෙන් කැඳවන ලද කුමරියකගේ මූලිකත්වයෙන් අභිෂේකය සිදු කරමින් පාලන නායකත්වය තහවුරු කරන ලද අතර විජයගෙන් පසුව ද ඉන්දියාවේ සිට පැමිණි පණ්ඩුවාසුදේව හා භද්දකච්චායනාගේ මූලිකත්වයෙන් පාලන නායකත්වය ගෙන යන ලදි.  එසේ පිහිටුවා ගනු ලැබූ රාජ්‍ය පාලනය සඳහා අවශ්‍ය පරිපාලන තන්ත්‍රය සකස් වී ඇත්තේ එකල ඉන්දියාවේ පැවති පරිපාලන තන්ත්‍රයට සමානව ය. ලංකාවෙන් ලැබී ඇති සෙල්ලිපි හා වංශ කථා අධ්‍යයනයේ දී පෙනී යන්නේ එකල මෙරට පරිපාලන තන්ත්‍රය හා සම්බන්ධව සිටි නිලධාරීන් හඳුන්වනු ලැබ ඇත්තේ ද එකල ඉන්දියාවේ ඔවුන් සඳහා භාවිතා වූ රජ, යුවරජ, මහා ඇමති, පුරෝහිත, සේනාපති, භාණ්ඩාගාරික, නගර ගුත්තික, ගාමණී, ගාමභෝජක, රටික ආදී තනතුරු නාම අනුවමය.  

තවද ක්‍රි.ව.8වන හා 9වන ශතවර්‍ෂවල දකුණු ඉන්දියාවේ රජයේ නිලධාරීන් සඳහා භාවිතාවුණු ඇතැම් නිල නාමවන මෙයිකාප්පර්, උල්වාඩු, කණක්කර්, වනුඩින්, මෙලාට්සි, පෙරනාට්ටියම්, කෝල්පාට්ටි ආදිය මෙරට ඇතැම් නිලතල හා නිලධාරීන් සඳහාද භාවිතා කර ඇති බව මෙරට අභිලේඛන අධ්‍යයනයේ දී පෙනී යයි.

එරට රජවරුන් මුල සිටම අනුගමනය කළ රාජාභිෂේක ක්‍රමයද ඔවුන් මුලදී භාවිතා කළ “දෙවනපිය” යන විරුදයද මෙරටට හඳුන්වාදෙන ලද්දේද ඉන්දියානුවන් විසිනි. මෞර්ය යුගයේදී අශෝක අධිරාජ්‍යයාගේ මූලිකත්වයෙන් එලෙස දේවානම්පියතිස්ස රජු වෙත අභිෂේකය ලැබීම ඉන්දීය ලංකා දේශපාලන සම්බන්ධතාවයේ  තවත් එක් පැතිකඩකි.

කල්යත්ම ලංකාවේ ඇතැම් රජවරුන් මෙරට පරිපාලන කටයුතු සඳහා ඉන්දියානු නිලධාරීන් රාජකාරියේ යොදාගත් බව මූලාශ්‍ර අධ්‍යයනයේදී හෙළි වී ඇත. අනුරාධපුරයේ රජකම් කළ අනුලා බිසව යටතේ සේවය කළ නීලිය නම් පුරෝහිත බමුණෙකු හා වටුක නම් නුවර වඩුවකු ගැන මහා වංශයේ සඳහන් වේ. අනුරාධපුරයේ හතරවන අග්බෝ රජුගේ රාජ්‍ය පාලන යුගයේදී මෙරට පරිපාලන තන්ත්‍රය හා සම්බන්ධව සිටි පොත්ථකුට්ඨ, පොත්ථසාත හා මහාකන්දක නම් වූ දකුණු ඉන්දීය නිලධාරීන් තිදෙනෙකු ගැන වංශ කථාවන්හි දැක්වේ . 

ඉන්දීය රජවරුන් රාජ්‍ය පරිපාලන කටයුතු සඳහා මාර්ගෝපදේශ ග්‍රන්ථ ලෙස භාවිතා කළ මූලාශ්‍ර ශ්‍රී ලාංකීය රජවරුද භාවිතා කළ බව මූලාශ්‍ර අධ්‍යයනය කිරීමේදී පෙනී යයි. මහා පරාක්‍රමබාහු  රජු විසින් තම රාජ්‍ය පරිපාලන දැනුම වර්ධනය කර ගැනීම සඳහා කෞටිල්‍ය අර්ථශාස්ත්‍රය අධ්‍යයනය කළ බව මහාවංශයේ දැක්වේ. මානව ධර්ම ශාස්ත්‍රයෙහි ඇතුලත්ව ඇති දේශපාලන න්‍යාය පිළිබඳව මනා දැනුමක් නිශ්ශංකමල්ල රජුට තිබු බව ඔහුගේ පොළොන්නරු ගල්පොත සෙල්ලිපියේ සඳහන් වේ.  

2.3. රාජ්‍ය බලයට එල්ල වූ ඉන්දීය බලපෑම.

අනුරාධපුර යුගයේදී රාජ්‍ය උරුමය ලබා ගැනීම සදහා දේශීය රජවරු ඉන්දීය කුලී හමුදාවන්ගේ සේවය ලබා ගත් අවස්ථාද ලංකා ඉතිහාසය තුළ දැකිය හැකිය. අතීතයේදී එවැනි කුලී හමුදා හඳුන්වනු ලැබුවේ අංගම්පඩි හමුදා ලෙසය. මෙරට දේශපාලන අර්බුද පැවති අවස්ථාවලදී ඉන්දියානු කුමාරවරුන් මෙරටට ගෙන්වා සිංහාසනය බාරදුන් අවස්ථා ගැනද ඉතිහාසය සාක්‍ෂි දරයි. ක්‍රි.ව. 1වන සියවසේදී ඉළනාග රජු (35-44) තමාගෙන් සිංහාසනය පැහැරගත් ලම්බකර්‍ණ වංශිකයන්ට විරුද්ධව මෙවැනි කුලී හමුදාවක් යොදාගෙන සටන් කොට ඇත. තවද අභය නාග (236-244), පළමු වන මුගලන් (495-512), තුන් වන ජේට්ට තිස්ස (632) යන  රජවරුද ලංකාවේ සිදු වූ රාජ්‍ය උරුමය සඳහා වූ අරගලවල දී ඉන්දීය කුලී හමුදාවන්ගේ   සහය ප්‍රබලව ලබාගෙන ඇත. මානවම්ම කුමරු (684-718), දෙවන හත්ථදාඨ රජුට (684) හා පොත්ථකුට්ඨ සෙනවියාට විරුද්ධව සටන් කිරීම සඳහා දෙවරක්ම ඉන්දියාවේ පල්ලව රජුගේ ආධාර ලබාගෙන ඇත. 

පළමුවන විජයබාහු රජතුමාගේ සේනාවෙන් සැලකියයුතු පිරිසක් දෙමළ වේලක්කාර භටයන් හෙවත් දකුණු ඉන්දීය කුලී සෙබළුන්ගෙන් සමන්විත විය. රජු චෝළ රාජ්‍ය ආක්‍රමණය කිරීමට දරණ ලද උත්සාහයකට එරෙහිව වේලක්කාර භටයන් කැරලි ගැසූ බව සඳහන් වේ . පෘතුගිසීන්ගේ  අක්‍රමණ එල්ල වු යුගයේ දී සීතාවක රාජසිංහ රජු නාවික හමුදා සහය ලබා ගත්තේ ද දකුණු ඉන්දියාවේ පිහිටි කැලිකට්හි සැමොරින්ගෙනි. 

තවද ඇතැම් ඉන්දිය රජවරුන්ද තම රාජ්‍යයට සතුරු ආක්‍රමණ එල්ල වූ අවසථාවලදී ද ලාංකීය රජවරුන්ගෙන් යුධ ආධාර ලබා ගත් අවස්ථා ඇත. දෙවන සේන රජු,(853-887) දකුණු ඉන්දියාවේ දෙවන වරගුණවර්මන් රජුටද, පස්වන කාශ්‍යප (914-923) රජු, මාරවර්මන් රජුට හා පළමු වන පරාක්‍රමබාහු (1153-1186) රජු, රාජසිංහ හා පරාක්‍රම පාණ්ඩ්‍ය යන පාණ්ඩ්‍ය රජවරුන්ටද ශ්‍රී ලාංකීය යුධ ආධාර ලබා දෙන ලදි . 

ලාංකේය රාජ්‍යත්වය අස්ථාවර වූ අවස්ථාවන්හීදී සෘජුවම ඉන්දීය කුමාරවරු ලංකාවේ සිංහාසනය පැහැරගත් අවස්ථා ද දක්නට ඇත. ලාංකේය ඉතිහාසයේ පළමු රාජ්‍ය ආක්‍රමණය ලෙස සඳහන් වන්නේ දකුණු ඉන්දියාවේ සිට පැමිණි සේන, ගුත්තික අශ්ව වෙළඳ දෙබෑයන්ගේ අක්‍රමණයයි (ක්‍රි.පූ. 237-215). තවද එම වෙළද දෙබෑයන් පරාජය කර නැවත ලාංකීය රාජ්‍යත්වය ස්ථාපිත අසේල රජු (ක්‍රි.පූ. 215-205) දැහැමිව වසර 10ක් පමණ රාජ්‍ය ගෙන ගිය අතර නැවත දකුණු ඉන්දීය ද්‍රවිඩයෙකු වූ එළාර (ක්‍රි.පූ. 205-161) විසින් රාජ්‍ය ආක්‍රමණය කරන ලදි.  

වළගම්භා රජුගෙන් රාජ්‍ය බලය පැහැරගත් දමිළයන් පස්දෙනා වූ පුලහත්‍ථ, බාහිය, පණයමාර, පිළියමාර, දාඨිය යන අයද ලාංකීය රාජ්‍ය බලය පැහැරගත් දකුණු ඉන්දීය ආක්‍රමණිකයන් වේ. තවද මිත්තසේන රජු දවස (ක්‍රි.ව. 432-433) ඉන්දියාවේ සිට පැමිණි ද්‍රවිඩයන් හයදෙනෙකු වූ පණ්ඩු, පාරින්ද, කුඩා පාරින්ද, තිරිතර, දාඨිය, පීඨිය යන ආක්‍රමණිකයන් විසින් රාජ්‍ය බලය පැහැර ගන්නා ලදි.

අනුරාධපුර රාජධානියේ අවසාන වකවානුවේදී රජකම් කළ පස්වැනි මිහිඳු රජුගේ (ක්‍රි.ව. 982-1029) කාලයේදී පැවති දුර්වල පාලනය හේතුවෙන් ඉන්දියාවේ සිට පැමිණි වික්‍රම පාණ්ඩ්‍ය (1042-1043), ජගතිපාල (1043-1046), පරාක්‍රම පාණ්ඩ්‍ය (1046-1048) යන කුමාරවරු රුහුණේ ප්‍රාදේශීය පාලකයන් ලෙස කටයුතු කළ බව මූලාශ්‍ර මඟින් අනාවරණය වේ. තවද පොළොන්නරුවේ සිංහාසනයට පත් වූ නිශ්ශංකමල්ල හා සහස්සමල්ල යන රජවරුන්ද ඉන්දියානුවන් වෙති. 

ක්‍රි.ව.1215දී ඇති වූ කාලිංග මාඝගේ ආක්‍රමණය හේතුවෙන් ලංකාවේ උතුරු ප්‍රදේශවල දෙමළ රාජ්‍යක් සඳහා අඩිතාලම වැටෙන ලදි. උතුරු පළාත දෙමළ ප්‍රදේශයක් බවට පත්වන්නේ  මාඝගේ දෙමළ කුලී හේවායන්ගේ ආධාර ඇතිව සිදු කෙරුණු ආක්‍රමණයෙන් පසුවය. එය මීට පෙර සිදුකෙරුණු ආක්‍රමණයන්ට වඩා ප්‍රචණ්ඩ වූ අතර උතුරේ සිංහල බලය පහකොට දෙමළ රාජධානියක් ඇති කර ගැනීම සිදුවිය . 

මෙලෙස ඉන්දියානු කුමාරවරුන් ලාංකීය සිංහාසනය පැහැර ගැනීම, උරුමකම් ඉදිරිපත් කිරීම හා ලංකාවේ දේශපාලන අස්ථාවර අවස්ථා පිළිබඳව දැනගැනීමට හැකි වී ඇත්තේද ඉන්දියාව හා ලංකාව එකිනෙකට ආසන්නව පිහිටා තිබීම හේතුවෙනි. 

තවද මෙම සමීප පිහිටීම හේතුවෙන්ම දෙරට අතර දේශපාලන හා විවාහ සම්බන්ධතා ඇති විම ඉන්දීය බලපෑම් වර්ධනය වීමට ඉතා ප්‍රබල ලෙස බලපාන ලදි. ලංකාවේ ප්‍රථම රජු වූ විජය රජු තම බිසව මදුරා පුරයෙන් ගෙන්වා ගන්නා ලද අතර චන්ද්‍රමුඛසිව (44-52) හා මහානාම යන රජවරු දකුණු ඉන්දීය කුමාරිකාවන් තම භාර්යාවන් ලෙස තෝරා ගන්නා ලදි. පළමුවන විජයබාහු රජු තමන්ගේ බිසව ලෙස කාලිංඝ කුමාරිකාවක් තෝරා ගත් අතර තම සොහොයුරිය වූ මිත්තා කුමරිය පාණ්ඩ්‍ය වංශික කුමාරයෙකුට විවාහ කර දී ඇත. 

මෙම විවාහ සබඳතා කෙතරම් ප්‍රබලවීදයත්, මහනුවර යුගයේ රජවරුන්ගේ රන්දෝලිය ලෙස තෝරාගත්තේද දකුණු ඉන්දීය කුමාරිකාවන්ය. මේ හේතුවෙන් රජකම උරුම වූවේද එම කුමාරිකාවන්ගේ දරුවන්ටය. නරේන්ද්‍රසිංහ රජුගෙන් පසු රාජ්‍යත්වයට උරුමකම් කීමේ හැකියාවද මේ හේතුවෙන් දකුණු ඉන්දීය කුමාරවරුන්ට හිමිවිය.

ආර්ථික වශයෙන් ගොවිතැන හා සත්ත්ව පාලනය මුල් යුගයේ සිටම ප්‍රධාන ජීවනෝපාය වූ අතර වෘත්තියක් වශයෙන් වෙළඳාම් කිරීමට මෙරට වැසියන් පුරුදු වූයේ ඉන්දීය බලපෑම හේතුවෙනි. මදුරාපුර කුමරිය හා සංඝමිත්තා තෙරණිය සමඟ පැමිණි ශිල්පීය කුළවල අය නිසා වෙනත් වෘත්තීන්ද මෙරට ප්‍රචලිත විය. 

2.4. සංස්කෘතික ක්‍ෂේත්‍රයේ දී ශ්‍රී ලංකාවට ඇති වූ ඉන්දීය බලපෑම. 

ක්‍රි.පූ. 3වන සියවසේ දී එනම් දේවානම්පියතිස්ස රජුගේ කාලයේ දී ලංකාවට පැමිණි මිහිඳු මහ රහතන් වහන්සේ ඇතුළු පිරිස ලංකාවට ථේරවාදී බුදු දහම හඳුන්වාදෙන ලදි. ඔවුහු ශ්‍රී ලංකාවේ සෑම අංශයක් කෙරෙහිම විශාල බලපෑමක් ඇතිකරන ලද සදකයක්ද විය. මහා වංශයේ මෙන්ම ඉන්දියාවේ අශෝක ස්ථම්භවල ද, මිහින්තලා සෙල් ලිපියේද මිහිඳු හිමියන්ගේ පැමිණීම පිළිබඳව සඳහන් වේ.

 ථේරවාදී බුද්ධාගම ලංකාවට ලැබීම විජයගේ පැමිණීමෙන් පසු සිදුවන ලොකුම සංස්කෘතික සංසිද්ධිය ලෙස සැලකිය හැකිය. බුද්ධාගම ලංකාවට ලැබීමෙන් පසුව එය ලංකාවේ ජනාවාස වී තිබූ හැම තැනකම පාහේ පැතිර ගොස් එය සිංහල සංස්කෘතිය සමඟ එකට ගැට ගැසුණු ආගමක් බවට පත් විය. එය සිංහල ශිෂ්ටාචාරයේ වර්ධනයට ද හේතුවක් විය. විවිධ ගෝත්‍රවලට බෙදී සිටි ජනයා එක ජන වර්‍ගයක් ලෙස එකට එකතු කරන සාධකයක් ලෙස බුදු දහම ක්‍රියා කළ බව පෙනී යයි. 

මිහිඳු හිමියන්ගේ නැඟණිය වූ සංඝමිත්තා තෙරණිය ඇතුළු පිරිසගේ පැමිණීමද ඉන්දියාවෙන් ලංකාවට ලැබුණු ශ්‍රේෂ්ඨ සංස්කෘතික දායාදයකි. එතුමිය සමඟ දහඅට කුලයක ශිල්ප ශ්‍රේණීන් ද මෙරටට පැමිණි බව මූලාශ්‍ර වලින් අනාවරණය වේ.

බුද්ධාගම නිසා ජනතාව තමන් ඇදහූ පැරණි ඇදහීම් අත්හැරියේ නැත. ඊට බුද්ධාගම බාධා නොකළේය. බුද්ධාගම සිංහලයාගේ ජීවිතවල තිබුණු හුදකලා බව තුරන් කළ අතර අළුත් අදහස් උදහස්වලින් ද අළුත් ආගමික විශ්වාසයන්ගෙන් හා අළුත් ආගමික වත්පිළිවෙත් වලින් ද සිංහල ජන ජීවිතය පෝෂණය විය. අළුත් ධර්මය සකස් වී තිබුණු පාලි භාෂාව විසින් ද භික්ෂූන් විසින් හුරු කරන්නට යෙදුණු ලේඛන කලාව මඟින් ද සිංහල භාෂාව පෝෂණය විය. පාලි භාෂාව වටහා ගැනීම පිණිස සඟයා විසින් අට්ඨකථා සාහිත්‍යයක් සම්පාදනය කරන ලදි. සියවස් තුනක් ගතවන්නට පළමු ඒ සියල්ල ග්‍රන්ථාරූඪ කිරීමද සිදු විය.  

අනුරාධපුර යුගය අවසානයේ දී ඇති වූ චෝළ ආක්‍රමණය හේතුවෙන් වසර 77ක් රටේ සිංහල ආධිපත්‍යක් නොතිබුණි. එක දිගට චෝළ ආධිපත්‍ය තිබීම නිසා ද්‍රවිඩ නිලධරයන්, සෙබළුන්, බ්‍රාහ්මණයන් හා ශිල්පීන් ලංකාවට ඒමත් ඔවුන් මෙහි ජනාවාස පිහිටුවා ගැනීමත් සිදුවිය. චෝළ පාලනය පරාජය කිරීමෙන් පසුව වුවද ඔවුන් එම ජනාවාස අත්හැරියේ නැත. මේ හේතුවෙන් ලංකාවේ ජීවත් වන ජනවර්ග අතර දෙමළ ජනවර්ගය රටේ ස්ථීර ජන කොට්ඨාශයක් බවට පත් වූ අතර රටේ භාවිතාවන ආගම් අතරට ශිව ආගමත්, විෂ්ණු ආගමත් එකතු විය. ඉන්දියාවෙන් ඔවුන් පැමිණෙන විට ඔවුන් අතර පැවති සිරිත් විරිත්, නීති ක්‍රම, ආගමික විශ්වාස හා ඇදහිලි ක්‍රම ද ගෙන ආ අතර ඒවා මෙරට ප්‍රචලිතව තහවුරු විය. 

මෞර්ය, ගුප්ත, පල්ලව, චෝළ, පාණ්ඩ්‍ය හා විජය නගර් වැනි ඉන්දීය සම්ප්‍රදායන්ගේ ආභාෂයෙන් මෙරට ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පය ඇතුළු කලා නිර්මාණ ශිල්ප ආරම්භව විකාශනය වී ඇත. ස්ථූප, සමාධි ප්‍රථිමාව, නාලන්දා ගෙඩිගේ, ඉසුරුමුණි මූර්ති කැටයම්, පොළොන්නරුවේ අංක 2 ශිව කෝවිල හා ගඩලාදෙණි විහාරය වැනි නිර්මාණ එයට නිදසුන්ය.

සිංහලයාගේ ආදිතමයාවන විජය කුමරු භාරතීය කුමාරියකට සිංහයෙකු නිසා ලද දරුවන්ගෙන් කෙනෙකු බව වංශ කථාවන්ගේ දැක්වේ. සිංහලයන් කථා කළ භාෂාවට ආවේණික විශේෂතාවද ආදිතම කාලයේදී නොවූවත් වර්තමානයේ තමන් අති විශේෂ මනුෂ්‍යය වර්‍ගයක්වේය යන අදහස සිංහලයන් තුළ ඇති කිරීමට හේතු වී තිබෙන තවත් වැදගත් සාධකයක් වන්නේ වර්තමානයේ දී භාවිතාවන සිංහල භාෂාවයි. සිංහල භාෂාව සැළකෙනුයේ ආර්ය භාෂාවක් ලෙස ය. සංස්කෘත හා පාලි වැනි පැරණි භාෂා ද හින්දි, බෙංගාලි හා මරාති වැනි භාෂා ද, සිංහල භාෂාව ද එක පවුලකට අයත් භාෂා ලෙස හැඳින්වේ. ඒ විජය සහ පිරිස ඉන්දියාවේ උතුරින් පැමිණි පිරිසක් ලෙස සලකුණු ලැබීමට හේතු වී තිබෙන ප්‍රබල සාධකයක් ලෙස ද සැලකිය හැකිය. 

නවවන සියවස පමණ වනවිට ඉන්දියාවේ මෞර්ය හා ගුප්ත අධිරාජ්‍යන්ගේ බිඳවැටීම හේතුවෙන් ලංකාව කෙරෙහි ඇති වූ උතුරු ඉන්දීය බලපෑම යටපත් වී දකුණු ඉන්දීය බලපෑම ප්‍රබල සාධකයක් බවට පත්විය. ලංකාවේ ජනවර්‍ග අතරට දෙමළ ජනවර්‍ගයක් එකතු වීමද, ආගම් අතරට ශිව හා වෛෂ්ණව ආගම එකතු වීමද, භාෂා අතරට දෙමළ භාෂාව එකතු වීමද එම නිසා ඇති විය.

3. ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවෙන් වෙන් ව පිහිටීම නිසා ඇති වූ අනන්‍යතා.

ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවට නුදුරින් ම පිහිටා තිබීම හේතුවෙන් ප්‍රබලව ඉන්දියානු බලපෑම්වලට හසු වූ රටක් වුවත්, පටු මුහුදු තීරයකින් දෙරට වෙන් වී තිබීම හේතුවෙන් මෙරටට අනන්‍ය වූ ක්‍රමවේදයකට අනුව දේශපාලන, සමාජීය හා ආර්ථික රටා සකස් විය. ඒ හේතුවෙන් ශ්‍රී ලංකාව සම්පුර්ණ වශයෙන් ඉන්දියානුකරණයට ලක්නොවීය.

3.1. රාජ්‍ය පරිපාලන තන්ත්‍රයේ ඇති වූ අනන්‍යතා.

විජය රජු ඇතුළු පිරිස පැමිණීමෙන් පසු ලාංකීය පරිපාලන රටාව ඉන්දියාවේ එකල පැවති රාජාණ්ඩු ක්‍රමයට සමානව නිර්මාණය වුවත්, කල්යත්ම එය ක්‍රමිකව ශ්‍රී ලාංකීය ක්‍රමවේදයකට අනුව පරිණාමය විය. මුලදී අනුරාධපුරය කේන්ද්‍රකොට ගනිමින් මහ රජුගේ බලය ව්‍යාප්ත වූ අතර බල ප්‍රදේශ ව්‍යාප්තවත්ම රුහුණු ප්‍රදේශය යුව රජු යටතේත්, රටේ බටහිර ප්‍රදේශය මහාදිපාදවරයෙකු යටතේත් පාලනය කරන ලදි. එලෙසින් ත්‍රී සිංහලය නිර්මාණය වූ අතර එයට අයත් වූ ප්‍රදේශ ජනපද, රට, පස්ස, ගම් ආදිය වශයෙන් කොටස් වලට බෙදා මාණ්ඩලික, රට්ලදු, පස්ලදු, ගම්ලදු ආදී වූ  නිල නාමවලින් හැඳින්වුණු නිලධාරීන් පිරිසක් යටතේ පාලනය විය. 

මුලදී ඉන්දියානු ක්‍රමයට යමින් රජුට උපදෙස් දීම සඳහා පුරෝහිත බමුණන් පත්කරගත් නමුත් බුද්ධාගම ලංකාවට ලැබීමෙන් පසු රජුගේ ප්‍රධාන උපදේශක කටයුතු භික්ෂූන් වහන්සේලා විසින් සිදුකරනු ලැබීය. විශේෂයෙන්ම රාජ්‍ය උරුමය සම්බන්ධයෙන් ගැටළු ඇති වූ අවස්ථාවලදි භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ අවවාද අනුශාසනා හා උපදෙස් ලබාගන්නා ලදි. මුලදී ඉන්දියානු ක්‍රමවේදයට යමින් රාජ්‍ය උරුම පියාගෙන් පසු වැඩිමහල් පුත්‍රයාට පැවරුණත්, කල්යත්ම ලංකාව තුලදී එය සහෝදරයාගෙන් සහෝදරයාටත් ඊට පසු වැඩිමහල් සහෝදරයාගේ වැඩිමහල් පුතාටත් ආදී වශයෙන් රාජ්‍ය උරුමවීමේ අනුපිළිවෙළ සකස් විය.

කිත්සිරිමෙවන් රජතුමාගේ කාලයේදී බුදුරජාණන් වහන්සේගේ දන්ත ධාතුව ලංකාවට ලැබීමත් සමඟ රාජ්‍ය උරුමය සඳහා දළදාව තමන් සතුව තිබීම අනිවාර්ය අංගයක් විය. තවද මුලදී ඉන්දියානු රජුවරුන් අනුව යමින් මෙරට රජවරු “රජ” යන විරුදනාමය භාවිතා කලත් පසුව මහරජ යන නිල නාමය භාවිතාකරන ලදි.

ඉන්දියාව තුළ විශාල දේශපාලන ආරවුල් ඇති වූ අවස්ථාවල පවා ලංකාව ස්ථාවරව පවත්වා ගැනීමට හැකි වී ඇත්තේද ලංකාව ඉන්දියාවෙන් වෙන්ව පිහිටීම නිසයි. උතුරු ඉන්දියාවේ බිහි වූ මෞර්ය අධිරාජ්‍යය, ගුප්ත අධිරාජ්‍යය, මෝගල් අධිරාජ්‍යය හා දකුණු ඉන්දියාවේ බිහි වූ විජයනගර් අධිරාජ්‍යයන්ගේ හා සමස්ත ඉන්දියාවම  අරාබි-මුස්ලිම් ආක්‍රමන හේතුවෙන් අර්බුදයට පත්වෙද්දීත් එවැනි බලපෑම අවම වශයෙන් ලංකාවට එල්ලවීමට හේතු වී ඇත්තේ ලංකාව ඉන්දියාවෙන් වෙන්ව පිහිටීමයි. 

3.2. සංස්කෘතික අනන්‍යතා.

වර්තමානයේ ශ්‍රී ලංකාවේ භාවිතාවන ප්‍රධාන ම භාෂාව වන සිංහල භාෂාව එයට ම අනන්‍ය වූ තත්වයකට පත් වූයේද ලංකාව ඉන්දියාවෙන් වෙන්ව පිහිටා තිබීම හේතුවෙනි. ක්‍රි.පූ.3වන සියවසේදී පමණ උතුරු ඉන්දියාවෙන් ලංකාවට ලැබුණු භාෂාව හා බ්‍රාහ්මීය අක්ෂර මාලාව කල්යත්ම විකාශනය වී ක්‍රි.ව.7වන සියවසේදී පමණ පල්ලව ග්‍රන්ථාක්ෂරවල ආභාෂය මෙන්ම අනිකුත් ඉන්දියානු භාෂාවන්ගේ ආභාෂයද, ශ්‍රී ලංකාවේ පැවති ආදිවාසී භාෂාවන් සමඟද මිශ්‍රවී සිංහල භාෂාව හා සිංහල අක්ෂර නිර්මාණය වීම සිදුවිය. මේ හේතුවෙන් ලංකාව තුළ සිංහල කථාකරන පිරිස් වෙනම ජාතියක් වශයෙන් සංවිධානය වීමද පසුව සිදු විය. 

ඉන්දියාවේ තිබූ කුල ක්‍රමයට වඩා වෙනස් ආකාරයක කුල ක්‍රමයක් ලංකාව තුළ නිර්මාණය වීම දැකිය හැකිය. ඉන්දියාවේදී කුලය තීරණය වූයේ උපතින් ම වුවත් ලංකාවේ දී එය ස්වර්ණකාර, ලෝහකාර, කුම්භකාර, මාණිකාර ආදී රැකියා ක්ෂේත්‍රය අනුව තීරණය විය. රටට ප්‍රධාන ආහාරය සපයන ගොවිතැන් ක්ෂේත්‍රෙය් නියුතු වූවන් ඉන්දියාවේදී වෛශ්‍ය කුලය ලෙස කුලදූරාවලිය තුළ තුන්වන ස්ථානය දක්වා පහත වැටී තිබූ මුත් ලංකාවේදී එය ගොවි කුලය ලෙස සංවිධානය වී කුලදූරාවලිය තුළ දෙවන ස්ථානය හිමිකර ගන්නා ලදි. ඉන්දියාවේ තිබූ ක්‍ෂද්‍ර කුලය වෙනුවට මෙහි පැවතියේ මිලක නම් කුලයකි.  මුලදී ඉන්දියාවෙන් ලැබුණු සමාජ සිරිත් විරිත් ආදිය කල්යත්ම බුදු දහමේ ආභාෂය ලැබීමත් සමඟ එය ලංකාවට ආවේණික ආකාරයකින් පරිණාමය විය.  ඒ හේතුවෙන්ම ලංකාවේ කුල භේදය ඉන්දියාවේ තරම් ප්‍රචණ්ඩකාරී නොවීය. 

බුදු දහම ලංකාවට ලැබීමත් සමඟ ලාංකේය සමාජය ඉතා ශීඝ්‍රයෙන් එයට ම අනන්‍ය වූ ආකාරයකට පරිණාමය විය. කල්යත්ම ඉන්දියාව තුළ බුදු දහම, හින්දු හා මුස්ලිම් ආක්‍රමණ හේතුවෙන් ක්ෂය වී ගියත් ලංකාව ඉන්දියාවෙන් වෙන්ව පිහිටා තිබීම හේතුවෙන් පිරිසිදු ථේරවාද බුදු දහම ලංකාව තුළ ආරක්ෂා විය. දකුණු ඉන්දියාවෙන් මෙහි පැමිණි හේවායන් විසින් හඳුන්වාදුන් හින්දු ආගම ක්‍රමික ව බෞද්ධාගමටද බලපාන්නට විය. වර්තමානය වනවිට බුදු දහම දේව සංකල්ප හා පන්සල්වල දේවාල ඇති වීමට එයද බලපා ඇත. 

ලංකාව තුල බුද්ධාගම දියුණු වීමත් සමඟ ගෘහ නිර්මාණ ශිල්පයද අංශ දෙකකින් දියුණු විය. ඉන් එක් අංශයක් වන්දනාමාන සඳහා වූ දාගැබ්, බෝධිඝර හා පිළිම ගෙවල් විය. අනෙක් අංශය භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ පදිංචිය සඳහා වූ විහාර ගෙවල් හා ඊට සම්බන්ධ පෝය ගෙවල්, රෝහල්, වැසිකිළි හා නාන පොකුණු යනාදිය විය. ඉන්දියානු කලා කෘතිවල හා ගෘහ නිර්මාණ ආභාසය ලංකාවට ලැබී තිබුණත් ඉන්දියාවේ කිසිම ප්‍රදේශයක නොතිබූ ආකාරයට එය ලංකාවේ පරිණාමය වී තිබීම හේතුවෙන් එය ලංකාවට ම ආවේණික ආකාරයට වර්ධනය වී ඇත. එයට ප්‍රධානතම හේතුව වන්නට ඇත්තේ ඉන්දියාවේ විවිධ ප්‍රදේශවල තිබූ සම්ප්‍රදායන් ඉන්දියාවටත් වඩා ඉතා සාර්ථක ලෙස ලංකාව තුළ දී සම්මිශ්‍රණය වීමයි. 

මුලදී විජය සමඟ පැමිණි ආර්යයන් කෘෂිකාර්මික කටයුතු පහසු කර ගැනීම සඳහා ගංගා ආශ්‍රිතව තම වාසස්ථාන නිර්මාණය කර ගත්තත් කල්යත්ම නව අභියෝගයන්ට මුහුණ දෙමින් ගොවිතැන් කටයුතු සඳහා නව වාරි කර්මාන්ත ක්‍රමයක් ඇතිකොට වැව් හා ඇළ මාර්ග වලින් ජලය සපයා ගැනීමේ ක්‍රමවේදයන් ලංකාව තුළ නිර්මාණය කරගන්නා ලදි.

ශ්‍රී ලංකාවේ අක්ෂාංෂගත පිහිටීම අනුව අවුරුද්ද මුළුල්ලේ ඒකාකාර උෂ්ණත්වයක් හා වර්ෂාපතනයක් ලැබීම හේතුවෙන් ලංකාව තුල කෘෂිකර්මාන්තයට හා සත්ත්ව ප්‍රජාවන්ට සුදුසු පරිසරයක් නිර්මාණය වී ඇත. මේ හේතුවෙන්ම ලංකාවේ ඇත් දළ, අලි ඇතුන්, මුතු මැණික්, කුළු බඩු ආදියට ප්‍රසිද්ධයක් ඉසිලීය. ශ්‍රී ලංකාව බටහිර ඉන්දියාවට හා නැගෙනහිර ඉන්දියාවට මධ්‍යගතව, ඉන්දියානු භූමියෙන් වෙන්ව, දකුණු ඉන්දියාවට දකුණින්, ඉන්දියන් සාගරයේ නාවික ගමනාගමන ක්ෂේත්‍රෙය් කේන්ද්‍රස්ථානයක පිහිටා තිබීම හා මාතොට, ඌරාතොට, දඹකොළපටුණ, ගොකණ්ණ, තිරියාය, දෙවිනුවර, ගොඩවාය  ආදී වාරායන්වල පිහිටීම වෙළද ක්ෂේත්‍රවල වර්ධනය සඳහා අතිශයින්ම බලපාන ලදි. වෙළදාමට සුදුසු පරිසරක පිහිටා තිබීම හේතුවෙන් ඉන්දියානු වෙළෙන්දන්ට අමතරව ග්‍රීසිය, රෝමය, පර්සියාව, ඉතියෝපියාව, චීනය, බුරුමය, සියම, කාම්බෝජය, අරාබිය, ඉරාකය ආදී රටවලින් විදේශික වෙළෙන්දන් මෙරටට පැමිණ ඇත. එම හේතුවෙන් ම ඉන්දීය සම්ප්‍රදායන්ගේ බලපෑමට අමතරව බටහිර යුරෝපා රටවල, අරාබි රටවල හා චීනය, සියම ආදී අග්නිදිග ආසියාතික රටවල සංස්කෘතික බලපෑම්ද ලංකාව තුළ වර්ධනය වන ලදි. 

4. සමාලෝචනය.

ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවට සමීප ව පිහිටීම අප රටේ යහපතට මෙන් ම අයහපතට ද හේතු විය. ලංකාව ජනාවාස වීමේ සිට බුද්ධාගම ලැබීම, කලා ශිල්ප හා සංස්කෘතික දායාද වැනි දෑ අප රටේ සභ්‍යත්වය පෝෂණය වීම යහපත් ලක්‍ෂණ විය. නමුත් වරින්වර දකුණු ඉන්දීය ආක්‍රමණිකයන් විසින් මේ රට අත්පත් කර ගැනීම ඉන් සිදු වූ ප්‍රබලතම අයහපතයි. එම හේතුවෙන් රටේ උතුරු ප්‍රදේශවල දමිළ ජනගහනය වර්ධනය වී 13වන සියවසෙන් පසුව දෙමළ ජනාවාස සහිත ප්‍රදේශයක් බවට එය පත් විය. මේ හේතුවෙන් වර්තමානය වන විට නිජබිම් සංකල්පය මුල්කොට ගත් ජාතිවාදී අදහස් ශ්‍රී ලාංකිකයන් තුල වර්ධනය වීම ශ්‍රී ලංකාවට සිදු වී තිබෙන විශාලතම හානිය ලෙස හැඳින්විය හැකිය.

ශ්‍රී ලංකාවේ දේශපාලන, සමාජීය හා ආර්ථික සම්ප්‍රදායන් පිළිබඳව සලකා බලන විට එය දකුණු ආසියානු කලාපයේ අනිකුත් රටවල්වලට වඩා විශේෂත්වයක් ගනු ලබයි. එයට ප්‍රධානතම හේතුව වී තිබෙන්නේද ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියානු භූමියෙන් වෙන් වී තිබීමයි. දකුණු ආසියාවේ ඉන්දියාව කේන්ද්‍ර කොට ගනිමින් ඇති අනිකුත් රටවල්වන බංග්ලාදේශය, පාකිස්ථානය, නේපාලය, ඇෆ්ගනිස්ථානය ආදී රාජ්‍යයන් සෘජුවම ඉන්දියානු සම්ප්‍රදායන් හා සංසකෘතීන්වලට ලක් වී තිබෙන බව දැකිය හැකිය.

ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියානු භූමියෙන් වෙන්ව තිබීම හේතුවෙන්ම 15වන සියවසෙන් පසුව පැමිණි යුරෝපීය ආක්‍රමණිකයන්ගේ දැඩි අවධානයට ශ්‍රී ලංකාව හසු විය. මන්දයත් සුවිශාල වූ ඉන්දියානු භූමියට වඩා විවිධත්වයෙන් අඩු, කුඩා භූමි ප්‍රදේශයකින් යුත් ශ්‍රී ලංකාව පාලනය කිරීමට පහසු වීමත්, මුහුදින් වටවූ දිවයිනක් ලෙස ඉන්දියාවට දකුණින්, නැගෙනහිරට හා බටහිරට කේන්ද්‍රගතව තිබීම හේතුවෙන් සමස්ත ඉන්දීය භූමි කලාපයම ආවරණය කිරීමට හැකි වීමත්ය. මේ හේතුවෙන්ම ඉන්දියාවට සාපේක්ෂව ශ්‍රී ලංකාව වැඩි වශයෙන් බටහිරකරණයට ලක්විය. 

කෙසේ වුවද පෙර අපර සංස්කෘති දෙකක ආභාසයට අප ලක් වී ඇති බව ඉහත දැක් වූ කරුණු අධ්‍යයනයේ දී පැහැදිලි වේ. එසේම ශ්‍රී ලංකාවේ පිහිටීම එවැනි බලපෑම් ඇති වීමට ප්‍රධානතම හේතුව වූ බව පෙනී යයි. ඉතිහාසය මුළුල්ලේම ශ්‍රී ලංකාව වරින්වර විවිධ බලපෑම් වලට ලක් වුවද එහි ද්වීපිකත්වය නිසා එයටම ආවේණික වූ පෞද්ගලිකත්වයක් රැකගෙන තිබේ. එබැවින් ශ්‍රී ලංකාව ඉන්දියාවට වඩාත් ආසන්නව පිහිටි, එහෙත් මුළුමනින්ම ඉන්දියානු කරණයට ලක්නොවූ දිවයිනක් බව  නිගමනය කළ හැකිය. 

 ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ නාමාවලිය.

අයිවන්, වික්ටර්., දෙමළ අභියෝගය, රාවය ප්‍රකාශන, මහරගම, 2012.

කොඩ්රංටන්, එච්. ඩබ්ලිව්., සංක්‍ෂිපත ලංකා ඉතිහාසය, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 2005.

වෙත්තමුනි, විජයසිරි., සරල සිංහල මහාවංසය, කර්තෘ ප්‍රකාශණ, දෙහිවල. 2009.

සිරවීර, ඉන්ද්‍රකීර්ති., රජරට ශිෂ්ටාචාරය සහ නිරිතදිග රාජධානි, දයාවංශ ජයකොඩි සහ සමාගම, කොළඹ, 2010.

හුරුලුවැව, ජයසේන., සිංහල රාජ වංශය, අකුර පොත් ප්‍රකාශකයෝ, මීගමුව, 2009.

මහාවංශය - සිංහල, බෞද්ධ සංස්කෘතික මධ්‍යස්ථානය, දෙහිවල. 2009.

ශ්‍රී ලංකාවේ ඉතිහාසය - පළමු වන කොටස, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 2009.

ශ්‍රී ලාංකේය ඉතිහාසය - වෙළුම 1, පරිච්ඡේදය 6, සීමාසහිත ඇම්. ඩී. ගුණසේන සහ (පුද්ගලික) සමාගම, කොළඹ, 2012.

සමාජ අධ්‍යයනය, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 1999.

යාපනය රාජධානියේ දේශපාලන හා ආර්ථික ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳ විමසීමක්

 

    වංශ කථාවල සඳහන් වන ආකාරයට සේන හා ගුත්තික යන අශ්ව වෙළෙන්දන් දෙදෙනෙකු විසින් සූරතිස්ස රජු (ක්‍රි.පූ. 274-237) පරදවා අනුරාධපුරයේ රජකම පැහැර ගනු ලැබීය . ආක්‍රමණිකයන් පළවා හරිමින් නැවත රජ වූ අසේල රජු (ක්‍රි.පූ. 215-205) පරාජය කළ එළාර රජු වසර 40ක් පමණ කාලයක් අනුරාධපුරයේ රාජ්‍ය පාලනය කරන ලදි. දුටුගැමුණු රජු විසින් එළාර පරාජය කරමින් රට එක්සේසත් කරනු ලැබූවද වළගම්බා රජුගේ කාලයේදී නැවත වරක් රට ආක්‍රමණය කළ දකුණු ඉන්දීය දෙමළ අධිපතීන් හත් දෙනෙකු විසින් වසර 14ක් රජරට පාලනය කරන ලද බව දක්වේ.. I වන සේන රජතුමාගේ කාලයේදී පාණ්ඩ්‍යයන්ද රටේ වස්තුව කොල්ල කෑමේ අරමුණින් ආක්‍රමණය  දියත් කරන ලද බව ඉතිහාසය සාක්ෂි දරයි. 

    චෝළයන් විසින් පාණ්ඩ්‍ය රාජ්‍ය අල්ලා ගැනීමට කටයුතු කළ අවස්ථාවක V වන කස්සප රජු(914-923) පාණ්ඩ්‍ය රජුට ආධාර පිණිස ලංකාවෙන් සේනාවක් යවන ලදි. නමුත් එම යුද්ධයෙන් චෝළයන් ජයගත් අතර පළිගැනීමේ අරමුණින් චෝළයන් විසින් ලංකාව ආක්‍රමණය කොට දිවයිනේ උතුරු කොටස අල්ලා ගනුලැබීය.  එම තත්ත්වය ලංකාව තුළ වසර 77ක් පමණ තිබූ අතර එයින් රට මුදා ගන්නා ලද්දේ මහ විජයබාහු රජු විසිනි. ඔහු ලබා ගත් එම ජයග්‍රහණය කෙරෙහි දකුණු ඉන්දියාවේ චෝළ ආධිපත්‍යයේ පිරිහීම ද යම් තරමකට උපකාරී විය.

    රටේ එක දිගට චෝළ ආධිපත්‍යයට නතුව තිබීම නිසා ද්‍රවිඩ නිලධරයන්, සෙබළුන්, බ්‍රාහ්මණයන් හා ශිල්පීන් ලංකාවට ඒමත් ඔවුන් මෙහි ජනාවාස පිහිටුවා ගැනීමත් නොකඩවා සිදු විය. චෝළ පාලනය පරාජය කිරීමෙන් පසුවද ඔවුන් එම ජනාවාස අතහැරියේ නැත. විජයබාහු රජුගේ සේනාවෙන් සැලකිය යුතු පිරිසක් දෙමළ වේලක්කාර භටයන්ගෙන් යුක්ත විය. රජු චෝළ රාජ්‍ය ආක්‍රමණය කිරීමට දරන ලද උත්සහයක දී වේලාක්කාර භටයන් කැරලි ගැසූ බව වංසකතාවල සඳහන් වේ.

    ක්‍රි.ව. 1215දී පමණ 20000ක පමණ කේරළ බල සෙනගක් සමඟ පැමිණි කාලිංග මාඝගේ ආක්‍රමණය එතෙක් ලංකාවට එල්ල වූ දරුණු ම ආක්‍රමණය ලෙස සැලකේ. ඔහු ඉතා ක්‍රෑර අන්දමෙන් රජරට පාලනය කරන ලදි. එමගින් උතුරු ප්‍රදේශයේ සිංහල බලය විනාශ වීමටත්, දෙමළ රාජධානියකට පදනම වැටීමටත් ඉඩ ප්‍රස්ථාව විවෘත විය. මාඝගේ ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් වාඝීශ්වර ඇතුළු මහා සංඝයා වහන්සේලා දළදා හා පාත්‍රා ධාතු සඟවා ආරක්‍ෂාව සඳහා දකුණු ඉන්දියාවට පළා ගිය බව සඳහන් වේ.

    දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජතුමා විසින් නැවතත් රටේ පාලන බලය ලබා ගත්තත් කාලිංග මාඝගේ ක්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් උතුරේ දෙමළ රාජ්‍යයකට අඩිතාලම වැටෙන්නට විය. තවද ඒ යුගයේදී ම ඇති වූ ජාවක චන්ද්‍රභානුගේ ආක්‍රමණයත්, ඔහු දිවයිනේ උතුරේ පදිංචි වී ද්‍රවිඩ සෙනාවන්ගේ ආධාර ලබා ගැනීමත් හේතුවෙන් උතුරු පළාත නිත්‍යය දෙමළ ප්‍රදේශයක් බවට පසු කාලීන ව පත් විය.

    යාපනය රාජ්‍යය දේශපාලනමය වශයෙන් ආරම්භ වෙමින් වර්ධනය වන්නේ 13 වන සියවසත් සමගය. දෙවන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ කාලයේදී ලක්දිවට ආක්‍රමණයක් මෙහෙය වූ චන්ද්‍රභානු විසින් ද්‍රවිඩ කුලී හමුදාවන්ගේ ආධාරයෙන් මාඝ සතු වූ දිවයිනේ උතුරු ප්‍රදේශවල තම බලය ව්‍යාප්ත කරනු ලැබීය.  ක්‍රි.ව. 1292 දී පමණ මෙරටට පැමිණි මාර්කෝ පෝලෝ නම් වැනීසියානු වෙළෙන්දා තම දේශාටන වාර්තාවේ දක්වා ඇත්තේ ලංකාවේ උතුරේ පාලන බලය සෙන්දමේන් නම් රජකු විසින් පාලනය කරන ලද බවයි. පරණවිතාන මහතාට අනුව මාර්කෝ පෝලෝ සඳහන් කළ සෙන්දමේන් යනු චන්ද්‍රභානු වන අතර යාපනය ජාවක ප්‍රදේශයක් ව පැවති බව එමගින් පැහැදිලි වන බවද ඔහු වැඩි දුරටත් පෙන්වාදේ. ජාවකයන්ගේ බලපෑම යාපනයේ ප්‍රදේශ නාමවල ද දැකිය හැකිය. ජාවාවරුන්ගේ බලකොටු තිබූ ප්‍රදේශය ජාවාකෝට්ටය ලෙස හැදින්වේ. ජාවාකච්චේරිය හෙවත් දෙමළින් චාවකච්චේරිය යන නම් ලැබීමට ද එවැනිම පසුබිමක් ඇත. සෙනරත් පරණවිතාන මහතා දක්වන්නේ යාපා පටුන ද, මුලින් හඳුන්වා ඇත්තේ  ජාවා පටුන ලෙස බවයි.

    නමුත් පාණ්ඩ්‍ය දේශයෙන් ආධාර ලබා ගත් දෙවන පරාක්‍රමබාහු විසින් චන්ද්‍රභානුව පරාජය කළ මුත් එම ප්‍රදේශවල බලය පාණ්ඩ්‍ය දේශයේ අණසකට යටත්ව චන්ද්‍රභානුගේ ම පුතෙකු වූ වීර වික්‍රම කුමරුට ලබා දෙන ලද බව සඳහන් වේ. චන්ද්‍රභානුගේ බලය දිවයිනේ උතුරු හා ඊසාන දිග ප්‍රදේශවල පැවති බවත් පසුව එම ප්‍රදේශ පාණ්ඩ්‍ය රාජ්‍යයේ ආධිපත්‍ය පිළිගත් බවත් දකුණු ඉන්දීය සෙල්ලිපිවලින් හෙළි වේ. 1263න් පසුව පාණ්ඩ්‍ය රාජ්‍ය දකුණු ඉන්දියාව තුළ ප්‍රබල වූ අතර ඒ හේතුවෙන් කල්යත් ම මාරවර්මන් කුලසේකර නම් පාණ්ඩ්‍ය රජු විසින් ලංකාවේ උතුරු ප්‍රදේශ පාණ්ඩ්‍ය රාජ්‍යයට ඇඳාගනු ලැබීය.

    පළමු වන භුවනෙකබාහු රජුගේ මරණින් පසු පාණ්ඩ්‍යන් විසින් අවසාන වරට ලංකාව ආක්‍රමණය කරන්නට ඇති බව ඉතිහාසඥයන්ගේ මතයයි. මෙම ආක්‍රමණත් සමග උතුරේ ආර්ය චක්‍රවර්තී නම් රාජ පරම්පරාවක් ආරම්භ වූ අතර ඔවුන් පාණ්ඩ්‍යය අණසකට යටත්ව උතුර පාලනය කරන ලදි. මෙම ආර්ය චක්‍රවර්ති යනු දකුණු ඉන්දියාවේ සිටි පිරිසක් බවත්, 13වන සියවස ආරම්භයේ දී දකුණු ඉන්දියාවට එල්ල වූ මුස්ලිම් ආක්‍රමණ හේතුවෙන් එම ප්‍රදේශවලින් පැනවිත් ලක්දිව උතුරේ බලය ලබා ගන්නට ඇති බවත් පරණවිතාන මහතාගේ මතයයි. ඔහුගේ මතයට පදනම් වන්නට ඇත්තේ 14 වන සියවසේ දී සෝම සර්මන් නැමැත්තා විසින් රචනා කළා යැයි සැලකෙන‍ ශේගරාසේකර මාලෙයා නම් ජ්‍යෝතිෂ ශාස්ත්‍ර ග්‍රන්ථයක ආර්ය චක්‍රවර්ති නම් දකුණු ඉන්දීයකු ගැන සඳහන් වී තිබීමයි. ආර්ය චක්‍රවර්තිවරුන් පිළිබඳ මුල් වරට තොරතුරු ලැබෙන්නේ දකුණු ඉන්දියාවේ ට්‍රිචිනපොලිහි ශ්‍රී රංගම් දේවස්ථානයේ මල් දම් සැපයීම වෙනුවෙන් ආර්ය චක්‍රවර්තී ගරුනාමය දැරූ මතිතුංග නම් පුද්ගලයෙකුට ඉඩමක් තෑගි කළ බව එහි ඇති සෙල්ලිපියක සඳහන්වීම මඟිනි. 

    මේ සම්බන්ධයෙන් ඇති තවත් මතයක් වන්නේ ආර්ය චක්‍රවර්තීවරු යනු, කාලිංග දේශයට එල්ල වූ ආක්‍රමණ හේතුවෙන් එම ප්‍රදේශ අතහැර දකුණු ඉන්දියාවට සංක්‍රමණය වූ කාලිංග චක්‍රවර්තී පරපුරෙන් පැවතෙන්නන්ගෙන් හා රාමේෂ්වරම්හි ගුජරාට බ්‍රාහ්මනයන්ගෙන් පැවතෙන්නන්ගේ මිශ්‍රණයෙන් නිර්මාණය වූ පිරිසක් බවයි. නමුත් තවත් පිරිසකගේ මතය වන්නේ ආර්ය චක්‍රවර්තීවරුන්ට, ද්‍රවිඩ‍ හෝ ආර්ය සම්භවයක් නොතිබූ බවයි. 

    කෙසේ වෙතත් උතුරේ බලය පිහිට වූ ආර්ය චක්‍රවර්තීවරුන්ගෙන් යාපනය රාජධානිය ආරම්භ වූ බව පෙනී යයි. පාණ්ඩ්‍යය බලය දුර්වල වීමත් සමඟ 14 වන සියවස පමණ වන විට ආර්ය චක්‍රවර්තීවරු උතුරේ ස්වාධීන පාලකයන් වී ඇත. පළමු වෙනුවෙන් ම උතුරේ බලය පිහිට වූ ආර්ය චක්‍රවර්තී රජවරුන්ගේ අගනුවර කුමක් දැයි මෙතෙක් සොයා ගෙන නැත. යාල්පාන වෛපවමලයිහී සඳහන් වන්නේ අගනුවර නල්ලූර් වූ බවයි. නමුත් ශේගරාසසේකර මාලෙයි නම් කෘතියේ සඳහන් වන්නේ යාපනය රාජධානියේ අගනුවර ශිංගෛනගර් වූ බවයි. 

    දෙමළ වංශකථාවලට අනුව ආර්ය චක්‍රවර්තීවරු හඳුන්වා ඇත්තේ චින්කෙයි ආරියන් යනුවෙනි. එහි අදහස නම් “චින්කෙයි සිට පාලනයකරන ආරියන්වරුන්” යන්නයි. ආරියන් හා චින්කෙයි යනු ආර්ය චක්‍රවර්තීන් හා චින්කෙයිනගර් යන්නේ සංක්‍ෂිප්ත අර්ථයන්ය. ඔවුන්ගේ රාජ්‍ය සංකේතය වූවේ වැතිර සිටින වෘෂභයෙක් හා දෙමළ අක්‍ෂරවලින් ලියන ලද “සේතු” පාදයයි. කාසි නිකුත් කිරීමේදී තඹ හා රිදි භාවිතා කොට ඇති අතර ඉඳහිට රන් ආලේපිත කාසි ද නිකුත් කර තිබී ඇත. එම රජ පෙළපතට රජවරුන් දස දෙනෙකු අයත් වන අතර වඩා ප්‍රසිද්ධ වන්නේ ජයවීරන්, වරෝදයන් හා මාර්තන්ඩන්ය. 

    යාල්පාන වෛපවමාලෙයිහී දක්වා ඇති අන්දමට යාපනය රාජධානියේ රජකම් කළ ආර්ය චක්‍රවර්තී රජවරුන් මෙසේය. විජය කුලන්කෙයි චක්‍රවර්ති - ක්‍රි.ව. 1210, කුලශේකර ජින්කෙයි ආරියන් - ක්‍රි.ව. 1256, වික්කිරම - 1279, I වන වරෝදය - 1302, මාර්තාන්ඩ - 1325, කුණපූසුන - 1348, II වන වරෝදය - 1371, ජයවීර - 1380, කුණවීර - 1394, කනකසූරිය - 1440 නම් වේ.

    මෙම පෙළපතේ ප්‍රථම රජු වූ ජයවීරන්  පිළිබඳ තොරතුරු 16 හා 17 වන කාලයේදී රචනා කරන ලදැයි සැළකෙන කයිලාසමාලෙයි නම් ග්‍රන්තයේ සඳහන් වන අතර ඔහුගේ කාලයේදී යාපනය රාජ්‍යයේ පාලනය ප්‍රතිසංවිධානය කරන ලදි. ඒ අනුව යාපන රාජධානිය තුළ පැවති ප්‍රදේශවල පාලනය රජු යටත‍ට පවරා ගන්නා ලද අතර ඒවා පාරු නම් කුඩා ඒකකවලට බෙදා රජුට අවනත නවක ප්‍රධානීන් අතර බෙදා දෙන ලදි. රජයට ප්‍රධාන වශයෙන් ආදායම් ලබා දුන් ප්‍රදේශවන මාන්තෝට්ටම් හා පොන්නේරින් පාලනය සඳහා රජු වැඩි අවධානයක් යොමු කරන ලදි. 

     යාපනය රාජධානියේ දෙවන ප්‍රබලතම පාලකයා වන  වරෝදයන්ගේ කාලයේදී එහි බලය මෙන්ම ප්‍රදේශ ව්‍යාප්තියද වර්ධනය විය. ඔහු දකුණු ඉන්දීය පාණ්ඩ්‍ය ආක්‍රමණ සාර්ථකව මැඩපවත්වා ඇත. තම බලය තහවුරු කර ගැනීම සඳහා මාන්තෙයි හෙවත් මන්නාරම හා ඒ අවට බටහිරින් වූ ප්‍රදේශවලට ආක්‍රමණද දියත් කර ඇත.

    යාපනයේ නිල තල දැරූවන්ගේ නාම පිළිබඳ අවධානය යොමු කිරීමේ දී පෙනී යන්නේ එම නිලතල දැරූවන්ගේ නාම පාණ්ඩ්‍ය හා විජයනගර් රජුන්ගේ කාලවල දකුණු ඉන්දියාවේ පැවති නිලධාරි නාමවලට සමාන වන බවයි. රජුට සහය වූ ප්‍රදාන ම නිලධාරියා වූ අදිකාරී නිලය එවැනි තනතුරකි. එයින් උපකල්පනය කළ හැක්කේ, එම නිලතල දැරූවන් ඉහත සඳහන් කරන ලද ප්‍රදේශවලින් යාපනයට සංක්‍රමණය වූවන් හෝ ඔවුන්ගෙන් පැවත එන්නන් වන බවයි.  

    යාපනය රජුගේ හමුදාව කර්නාට, කේරළ, ද්‍රවිඩ, තුලුව හා වරෙක මුස්ලිම්ද යන විවිධ ජාතීන්ට අයත් භටයන්ගෙන් සමන්විත වූ අතර එයින් බහුතරයක් කුලී භටයන් විය. සේනාපති යුද්ධ හමුදාවේ ප්‍රධානියා වූ අතර මුලුලියාර්වරුන් හා ආරච්චිවරුන් යටතේ අතුරු සේනා සංවිධානය විය. රාජ්‍ය පාලනයේදී රජුට ප්‍රධාන වශයෙන් ම සහය වූ අදිකාරීවරුන්ගේ සහය සඳහා මුදලියාර්, පංටාරපිල්ලේ, කන්කානි, උදෛයාර්, මානියම් හා අටප්පනාර් යන නම්වලින් හැඳින් වූ නිලධාරීන් රාශියක් සිට ඇත.

    යාපනය රාජධානියේ දී රජයේ කට‍යුතුවල නිරත වූවන් සඳහා ගෙවීම් කරන ලද්දේ ඉඩම් හෝ ඉඩම්වලින් ලැබූ ආදායම ප්‍රදානය කිරීමෙනි. යම් යම් අවස්ථාවලදී විජයනගර් රජවරු මෙන් මුදලින්ද ගෙවීම් කර ඇත. වැසියන් විසින් රජයට බදු ගෙවා ඇත්තේ ධාන්‍යවලින් හෝ මුදලින් ය. බදු එකතු කරන ලද්දේ මුදලියාර්වරුන් විසින් වූ අතර සිවිල් නඩු විසදීමේ බලයද ඔවුන් සතු විය. යාපනයේ පාරම්පරික නීති මාලාව වූ තේසවලාමේ නීතිය ආරක්‍ෂා කරන ලද්දේ ද මුදලියාර්වරුන් විසිනි. තවද පංටාරපිල්ලේ හා කන්කානි නම් නිලධාරීන් ද බදු එකතු කිරීමේ කාර්යයේ නිරත වී ඇත. මනියම්, තලයියාර්, පට්ටනකට්ටි හා අට්ටප්පනාර් යන නිලධාරීන් ගම් ප්‍රධානීන් වූහ. ආර්ය චක්‍රවර්තී යුගයේදී යාපනයේ ක්‍රියාත්මක වූ රාජකාරි ක්‍රමය සිංහල රජකාරි ක්‍රමයට සමාන වන අතර එය ඌලියම් යනුවෙන් හදුන්වා ඇත.

    1344 දී පමණ ලංකාවට පැමිණි අරාබි ජාතික ඉබන් බතූතාට අනුව ලංකාවේ උතුරු ප්‍රදේශයේ පාලනය අරිෂකාවර්තී නම් සුල්තාන්වරයෙකු විසින් පාලනය කර ඇත. මොහු බොහෝ විට ආර්ය චක්‍රවර්තී විය හැක. තවදුරටත් ඉබන් බතූතාගේ දේශාටන තොරතුරු අධ්‍යනයෙන් පෙනී යන්නේ ආර්ය චක්‍රවර්තීවරු ලංකාවේ මන්නාරම් බොක්කේ සිට බෙංගාල බොක්ක දක්වා යන මුහුදු තීරයේ වෙළදාම පාලනය කළ පිරිසක් වූ බවයි. 

    13වන සියවස අවසාන වන විට දේශපාලන අස්ථාවරත්වය හමුවේ සිංහල රාජධානියේ අගනුවර දඹදෙනියේ සිට යාපහුවටත් එතැනින් කුරුණෑගලට මාරු විය. මෙය අවස්ථාවක් කර ගත් ආර්ය චක්‍රවර්තීවරු යාපනය ප්‍රදේශයේ වරාය තොටුපලවලට අමතරව සිංහල රජුගේ ප්‍රදේශවලින්ද අයබදු එකතු කරන ලදි. ඉබන් බතූතාට අනුව අරිෂකාවර්තී නම් සුල්තාන්වරයා මන්නාරම ප්‍රදේශයේ මුතු පරවලින් මුතු රැස් කර බවත්, විශාල නාවික බලයක් ඔහු සතුව තිබූ බවත් සඳහන් කරයි. තවද බත්තාලහ් (වත්තල) නගරයේදී ආර්ය චක්‍රවර්තී රජු විසින්, තමාව ගරු සරු සහිත ව පිළිගත් බව ඉබන් බතූතා සඳහන් කර තිබේ. 

    යාපනයේ පිහිටීම හා පසේ ස්වභාවය අනුව දිවයිනේ අනෙකුත් ප්‍ර‍දේශවලට වඩා එහි සශ්‍රීකත්වය හා ස්වාභාවික සම්පත් ඉතා දුර්ලභය. ඒ හේතුවෙන් ම යාපනයේ ආර්ථිකය මුහුදු වෙළදාම හා මුතු කිමීදීමෙන් ලබා ගන්නා ආදායම මත රදා පැවතුණි. යාපනයේ බලය වර්ධනය වන විට හා දකුණේ බලය දුර්වල වන විට එහි ආදායම ලබා ගැනීම සඳහා ආක්‍රමණ දියත් කිරීමට  උතුරේ රජවරු පෙලඹුණු බව පෙනී යයි. ඉබන් බතූතාගේ වාර්තා මගින් එකල යාපනය රාජධානියේ ආර්ථිකය පිළිබඳව ද යම් අවබෝධයක් ලබා ගත හැක. ඔහුට අනුව තමා රජු සමඟ පිළිසඳරක යෙදී සිටින විට මුතු කිමිදීමෙන් ලබා ගත් මුතු රාශියක්, රාජ්‍ය සේවකයන් විසින් වර්ග අනුව තෝරමින් සිටි ආකාරය දුටු බව සඳහන් කර ඇත. ලංකාවේ මුතු, ලෝකයේ වෙනත් ප්‍රදේශයන්හී මුතු සමග සසඳන විට ඉතා උසස් තත්ත්වයේ වූ බව බතූතා සඳහන් කරයි. වත්තල වෙරළ ආශ්‍රිතව කඳු ගොඩවල් මෙන් කුරුඳු ගොඩ ගසා තිබූ බවත් මාබාර් හා මලබාර් වෙළඳුන් විසින් මෙම භාණ්ඩ ලබා ගෙන ඇති අතර එහි වටිනාකමට වෙනත් භාණ්ඩ රජු සමඟ හුවමාරු කර ගෙන ඇත. රජුගේ සිය ගණනක් වූ නාවික ‍යාත්‍රා මලබාර් වෙරළේ සිට අරාබියේ යේමනය දක්වා කුළු බඩු ප්‍රවාහනය කරන ලද බවද ඔහු දක්වයි.

    ආර්ය චක්‍රවර්තීවරු ගම්පොළ රාජ්‍ය සතු ප්‍රදේශවලට ද ආක්‍රමණයන් දියත් කර ඇත. ඒ අනුව ගම්පොළ IIIවන වික්‍රමබාහු රජුගේ තුන් වන රාජ්‍ය වර්ෂයේ දී හාරිස්පත්තුවේ මැදවෙල/මඩවල ගල්ගනේ විහාරයේ පිහිටුවන ලද සෙල්ලිපියක සඳහන් වී ඇත්තේ ගම්පොළ රජුගේ ආධිපත්‍ය පිළිගත් මාර්තාණ්ඩ පෙරුමාල් නැමැත්තෙකු සිංගුරුවාන, බලවිට, මාතලේ, දුම්බර හා සගමතුන්රට යන ප්‍රදේශවලින් බදු එකතු කළ බවයි. සෙනරත් පරණවිතාන මහතා මැදවෙල සෙල්ලිපිය කියවා ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ මෙසේය; “ශ්‍රී සිරිසගබෝ ශ්‍රී වික්‍රමබාහු චක්‍රවර්ති සවුමින් වහන්සේට තුන්වනු උදුවප පුර අටවක සන්ධානයෙන් සිගුරුවාන බලවිටමාතල දුම්බර සාගම - තුන්රට සවුළුපති මාර්තාන්ඩ පෙරුමාල් වහන්සේ මඩිගයා පවරා දෙන බමුණන් තෙනුවර මලමඩල නාඩුවලන්තරු” මේ අනුව පෙනී යන්නේ මාර්තාණ්ඩ ආරියසිංහ මුළු දිවයිනේ ම පාලකයා ලෙස ගම්පොළ වික්‍රමබාහු රජු විසින් පිළිගෙන ඇති බවයි. මෙහි මඩිගයා ලෙස දක්වා ඇත්තේ බදු එකතු කරන ලද තැනැත්තා බව පරණවිතාන මහතාගේ මතයයි. මෙම මාර්තාණ්ඩ ආරියසිංහ පෙරුමාල් යනු 1300 සිට වසර 300යක් පමණ උතුරේ බලවත් වූ ආර්ය චක්‍රවර්තීවරුන් අතරින් ප්‍රබලතම රජු ලෙස පිළිගැනේ. 

    රාජාවලියේ හා 1369 දී රචනා වී ඇති නිකාය සංග්‍රහයට අනුව හා මැදවෙල දෙමළ සෙල්ලිපියට අනුව ආර්ය චක්‍රවර්තී රජුගේ බලය කොටගම දක්වා ව්‍යාප්ත පැවති බව පෙනී යයි. නිකාය සංග්‍රහයට අනුව ආර්ය චක්‍රවර්තී රජු කොළොම්තොට, වත්තල, සලාවත, හා මීගමුවේ තම බළකොටු හා නියෝජිතයන් ස්ථාපිත කර තිබී ඇත. අලකේශ්වර ඇමතියා විසින් ගම්පොළ තම ආධිපත්‍ය පිහිටුවීමෙන් පසුව කෝට්ටේ බළකොටුවක් පිහිටුවා ආර්ය චක්‍රවර්තීගේ බදු එකතු කරන්නන් එළවා දමන ලදි. එයට ප්‍රතිචාර දක්වනු පිණිස සොළී රටින් ආධාර ලබා ගත් ආර්ය චක්‍රවර්තී රජු ගම්පොළට හා ජයවර්ධනපුරය‍‍ට එකවර පහර දුන් නමුත් එම සටන්වලදී ද්‍රවිඩ සේනා තීරණාත්මක ලෙස පරාජය වී ඇත. ඒ අනුව ගොඩබිමින් පැමිණි ද්‍රවිඩ සේනා මාතලෙදීත්, පාණදුරෙන් ගොඩ බට හමුදාව දෙමටගොඩදී හා ගොරකානේදී සමූලඝාතනයට ලක් වූ බව අ‍ලකේශ්වර යුද්ධය හා රාජාලිය යන කෘතීන් හී දැක්වේ.

    රාජාවලියේ එය දක්වා ඇත්තේ මෙසේය;

“ආර්ය චක්‍රවර්ති තෙමේ තේජෝ බලයෙන් හා සේනා බලයෙන් ද ආඪ්‍ය වූයේ ලක්දිව උඩපාත දෙරටින් ම අයබදු ගිනිමින් සිටියේ ය. මෙසේ පසුවනාතාර එක් දිනක් තමාගේ සේනාව ලේකම් බලා මා වැන්නෙක් අන්‍යයෙකුට බදු ගෙවමින් සිටීම තරම් නොවේ යි. මෙසේ සිතා ආර්ය චක්‍රවර්ති රජු සමඟ යුද්ධයට යනු පිණිස කළමණා සම්පාදනය කරන්නේ ජයවර්ධන කෝට්ටයෙහි අමුණා ගිල්මත් බැද.......අවුරුදු ගණනකට වියදමට වී සහල් උපදවා........ආර්ය චක්‍රවර්ති රජුගේ මුර සිටියවුන් අල්ලා එල්ලා දැම්මෙව්වේ ය. ආර්ය චක්‍රවර්ති තෙමේ එපවත් අසා විෂඝෝර නයෙකු මෙන් කෝපව සොලී රටින් ද දහස් ගණන් සෙනග ගෙන්වමින් ගම්පොළ සහ කෝට්ටයත් එකදා කොටන හැටියට ගොඩින් ද මුහුදෙන් ද බල සෙනග එවීය. ගොඩින් ආ සේනා මාතලේ වාඩිලා ගත්තා ය. මුහුදින් ආවෝ පානදුර තොටින් ගොඩ බැස කොළොම්තොට, දෙමටගොඩ, ගොරකාන අතුරු සිදුරු නැති ව පිරී සිටිය හ. එකල්හි උඩර‍ට රජ බියපත් වූයේ ගම්පොළ හැර රයිගමට පලා ගියේය. උඩරට සෙනග ඒ දැක අපවැනි සේනාවක් දමාපියා පලාගිය රජුගෙන් අපට කම් කිම්ද යි ඔවුනොවුන් මණත්‍රනය කොට සියල්ලෝ එක්ව ගෝස් මාතලය වටලා වාඩිකුලප්පු කරවා නැතක් දෙමළුන් මැරූහ. ඉතුරු දෙමළු බිදී යාපන පටුනට පළා ගිය හ. අලකේශ්වර තේමේ කොළොම්තොටට පැමිණ දෙමටගොඩ, ගොරකාන පිරී සිටි දෙමළුන් නසා පානදුර තිබුණු නැවුත් පොඩිකර දමා යුද්ධයෙන් ජයගෙන ආපසු රයිගන් නුවරට වන්නහ”

    කෝට්ටේ 6 වන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ බලය වර්ධනය වීමත් සමග ඔහුගේ නායකත්වය යටතේ සපුමල් කුමාරයා විසින් අවස්ථා දෙකක දී සටන් මෙහෙයවා යාපා පටුන ජය ගත් බව වංසකතාවල සඳහන්වේ. ඔහු 1450 සිට වසර 17ක් කොට්ටේ බලය උතුරේ ස්ථාපනය කොට තිබී ඇත. ඔහුගේ කාලයේදී යාපනයේ රජමාලිගාව අලුත්වැඩියා කරන ලද බවත්, නල්ලූර්හී පිහිටා ඇති කන්දසාමි කෝවිල ගොඩ නැංවූ බවත් ජනප්‍රවාදයේ පවතී. තවද ඔහු අලුතින් කාසි නිකුත් කරන ලද අතර එහි ලාංඡනය වශයෙන් මොනර රූපයත්, සේතු වෙනුවට කන් හෝ ආරු යන සලකුණුත් ඇතුලු කරන ලදි. එසේ කරන ලද්දේ “කන්දසාමි” හා “අරුමුගස්වාමි” යන නම්වල මුලකුරු යොදා ගනිමිනි. 

    1467 දී VI වන පරාක්‍රමබාහු රජුගේ මරණින් පසුව VI වන බුවනෙකබාහු ලෙස කොට්ටේ රජකමට සපුමල් කුමාරයා පත් වීමත් සමඟ නැවත වරක් යාපනයේ බලය අස්ථාවර විය. මෙය අවස්ථාවක් කොට ගත් පළාගිය කණකසූරිය රජු තන්ජෝර්හි හා එහි අනෙකුත් නායකයන්ගේ සහයෝගය ඇතිව නැවතත් යාපනය අත්පත් කොට ගනිමින් නල්ලූර් මුල්කොට තම පාලනය ඇති කරන ලද බව යාල්පාන වෛපවමාලෙයිහි සඳහන් වේ. නැවත තම පාලන බලය ස්ථාපිත කිරීමත් සමඟ යාපනය රාජධානියේ සාමය හා සමෘද්ධිය ස්ථාපිත වූ අතර එහි ප්‍රධානතම ආදායම් මාර්ගය වූ වෙළදාම යළි ස්ථාපිත විය. යාපනය යළි ලබා ගැනීමට තන්ජෝර් පාලකයන්ගෙන් උදව් ලැබීම හේතුවෙන් දකුණු ඉන්දියාව හා යාපනය රාජධානිය අතර සමීප සබඳතා ඇතිවූ අතර දෙරාජ්‍යයන් අතර පුද පඬුරුද හුවමාරු විය.

    කණකසූරීය රජු දෙවන වරට රජ වූ පසු සිංහල රජුට පක්‍ෂපාතීව සිටි අයට ඉතා දරුණු ලෙස දඩුවම් කරන ලද බවත් ඒ හේතුවෙන් බොහෝමයක් සිංහල පවුල් යාපනය අතහැර දකුණට සංක්‍රමණය වූ බවත් යාල්පාන වෛපවමාලෙහි කෘතියේ දැක්වේ. මහළු වී සිටි කණකසූරිය රජුට පසුව ඔහුගේ පුත් පරරාජසේකරම් රජු බලයට පත් වූ අතර ඔහුගේ දීර්ඝ කාලය තුළ (1478-1519) යාපනයේ දමිළ සාහිත්‍යයේ වර්ධනයක් ඇති විය. තවද ඉතා විශිෂ්ට ග්‍රන්ථයක් ලෙස සැලකෙන දේශීය වෛද්‍ය ක්‍රමය පිළිබඳ ශබ්ධ කෝෂ ග්‍රන්ථයක් රජුගේම නමින් එළි දැක්විණ. මෙම රජුගේ අභාවයෙන් පසු ඔහුගේ අනියම් බිරිඳකගේ පුතෙකු වූ සංකිලි (1519-1568) නම් කාර්යක්‍ෂමවූත්, අධිෂ්ටාශීලීවූත්, බලසම්පන්නවූත් කුමාරයා බලය පැහැර ගන්නා ලදි.  

    සංකිලි රජුගේ කාලය වන විට ලංකාවේ මුහුදු බඩ ප්‍රදේශවල පෘතුගීසි බලය ව්‍යාප්ත වෙමින් තිබූ අතර මුලදී පෘතුගීසීන්ගේ අවධානය යාපනය රාජධානිය වෙත එල්ල නොවීය. නමුත් 1543 වන විට සංකිලි රජු විසින් යාපනය රාජධානිය අවට මුහුදු තීරයේදී විනාශ වන නාවික යාත්‍රාවල භාණ්ඩ රාජසන්තක කිරීම පෘතුගීසීන්ට විශාල පාඩුවක් විය. මන්ද යත් එසේ විනාශ වන යාත්‍රාවලින් වැඩි ප්‍රමාණයක් පෘතුගීසීන්ට අයත් ඒවා වීමයි. මේ හේතුවෙන් පෘතුගීසීන්ගේ අවධානය යාපනය රාජ්‍ය වෙත ක්‍රමයෙන් එල්ල වූ අතර 1619 වන විට පෘතුගීසීන් යාපනයේ ද්‍රවිඩ රාජ්‍යත්වය අහෝසි කර, තම ආධිපත්‍යය සම්පූර්ණයෙන්ම යාපනය තුළ පිහිටුවන ලදි.

    ඉහත කරුණු අධ්‍යනයේ දී පෙනී යන්නේ ලංකාවට එල්ල වූ දකුණු ඉන්දීය ආක්‍රමණ සමග හා රජරට රාජධානියේ පිරිහීමත් සමග උතුරේ වෙනම ම පාලනයක් සඳහා ඉඩ ප්‍රස්ථා විවෘත වූ බවයි. ඊට පෙර යාපනයද රජරට සිංහල රජුන් යටතේ පාලනය වූ බව වසඹ රජුගේ කාලයට අයත් පානාකඩුව තඹ සන්නසින් හා පරාක්‍රමබාහු රජු නියෝජනය කරමින් යාපනයේ පාලනය මෙහෙයවූ ඇමතිවරයෙකු විසින් කරවන ලද සෙල්ලිපියකින් අනාවරණය වේ. ප්‍රධාන වශයෙන් ම කාලිංග මාඝගේ හා චන්ද්‍රභානුගේ ආක්‍රමණත් සමග උතුරේ වෙනම ම පාලනයකට අඩිතාලම වැටෙන ලදි.

     මුලදී පාණ්ඩ්‍ය ආධිපත්‍ය යටතේ පැවති යාපනය ප්‍රදේශය පසුව ආර්ය චක්‍රවර්තීවරුන් යටතේ ප්‍රබලව නැගී සිටිමින් සිංහල රාජධානිවලටද ආක්‍රමණ එල්ල කරන ලදි. යාපනය රාජධානිය දේශපාලන හා ආර්ථික වශයෙන් සංවිධානය වී ඇත්තේ දකුණු ඉන්දීය ආභාෂය යටතේ බව ඉහත කරුණු අධ්‍යනයේ දී පෙනී යයි.

පුරාතන ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍යත්වයේ ප්‍රභවය සම්බන්දයෙන් ඉදිරිපත්ව ඇති මතවාද විවේචනාත්මකව සාකච්ඡා කිරීමක්

 

    රාජ්‍යත්වය හා රාජ්‍ය අ‍න්‍යෝන්‍ය වශයෙන් එකට සම්බන්ධ ආයතන දෙකක් වශයෙන් හඳුනාගත හැක. ඒ අනුව සලකා බැලීමේදී ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍යත්වය කෙසේ, කවරදාක ආරම්භ වූවාදැයි නිෂ්චිත වශයෙන්ම කිව නොහැක. දීප වංසය හා මහා වංසය වැනි බොහෝමයක් වංස කතා වලට අනුව ලංකාවේ රාජ්‍යත්වය විජය රජුගෙන් ආරම්භ වී ඇත. ඒ අනුව විජයගෙන් පසු බලයට පත් වූවන් “රාජ” යන නමින් හඳුන්වනු ලැබීය. විජය රජු ලංකාවේ රජ වූ පසු එය ස්ථීර කර ගැනීම හා වලංගු භාවයක් ලබා ගැනීම සඳහා රජ පෙළපතකට අයත් කුමරියක සරණ පවා ගෙන අභිෂේකය ස්ථාවර කර ගැනීම අත්‍යවශ්‍ය විය. රාජ්‍යත්වය ස්ථීර වනුයේ සාම්ප්‍රදායානුකූල ලෙස අභිෂේකය කිරීමෙන් පසුවය. ඒ අනුව දකුණු ඉන්දියාවේ මදුරා පුරයෙන් ගෙන්වා ගන්නා ලද කුමරියක් විවාහ කර ගැනීමෙන් පසු විජය කුමාරයාගේ රාජාභිෂේකය පවත්වනු ලැබූ බව වංස කතාවල දැක්වේ. 

    නමුත් මෙරටින් හමු වී ඇති මුල් කාලීන ශිලා ලිපි වලින් අනාවරණය වන අකාරයට අනුව මෙරට රාජ්‍යත්වය සම්බන්දයෙන් වංස කතා දක්වන මතය යම් කිසි අභියෝගයකට ලක්වන ආකාරයක් දැකිය හැකිය. මෙයට හේතු වන්නට ඇත්තේ දීප වංසය හා මහා වංසය වැනි ලංකාවේ පැරණිතම වංස කතා 4වැනි සියවසෙන් පසුව රචනා වී තිබීමත්, ඊට පෙර යුගයන් වලදී නිර්මාණය කරන ලද ශිලාලේඛන අධාර කර නොගැනීමත් විය හැකිය. මුල් කාලීන ශිලාලේඛන අධ්‍යනයෙන් පෙනී යන කරුණක් වන්නේ ලංකාවේ රාජ්‍යත්වය විජයගෙන් ආරම්භ නොවූ බවයි. ඒ අනුව මුල් කාලීන ශිලාලේඛන අධ්‍යනයෙන් හෙලිවන අභිදානයන් වන “ගමණි”, “පරුමක”, “රජ”, “මහරජ” යන පාඨ කීපයක් හෝ තනිව සෙල්ලිපිවල යෙදී ඇත. වෙස්සගිරි සෙල්ලිපියට අනුව “පරුමක” යන අභිදානය රජුන් උදෙසා නොයෙදුණු බව පෙනී යයි. එහි ඇති ආකාරයට “පරුමක විසදෙව පුත පරුමක සුමන ලෙනෙ පරුමක පලිකද පුත පරුමක මහ හරුමස ලෙණෙ” යනුවෙන් සඳහන් වේ.

මෙලෙස සඳහන් වන සෑම පරුමක වරයෙක්ම රජ කෙනෙක් වූ බව සිතිය නොහැක. “පරුමක” යනු ප්‍රමුඛ යන අදහස නම් නායකයා හෝ ප්‍රභූ වරයෙකු එමඟින් අදහස් වන්නට ඇති බව උපකල්පනය කළ හැක. නමුත් මහසෙන් රජුගේ කාලයේ සිට “පරුමක” යන පදයට සමාන “මපුරුමුක”, “මපුරුමුකා” යන පාඨ රජුන් වෙනුවෙන්ම යෙදී ඇත. ඒ අනුව “මපුරුමු බුදදස දළ මුගලන මහරජ අබය”, “මපුරුමු බුදදස ළපරිදෙව මහරජ අබය.” ලෙස එකල අභිලේඛන වල යෙදී ඇත. නමුත් ඉහතින් දක්වන පාඨ මගින් ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍යත්වය සම්බන්ධයෙන් පැහැදිලි අදහසක් ලබා ගත නොහැක. රජ, මහ රජ යන පද තනිව හෝ ගමණි යන පාඨය සමග යෙදුණු බව ශිලාලේඛන අධ්‍යනයේදී පෙනී යයි. “ගමණි උති මහ රජ”, “දෙවන පිය තිස මහරජ මරුමකණකණෙ දෙවනපිය පුටිකණ ගමිණී අබය මහරජ පුතෙ දෙවන පිය නක මහරජ”, “වහබ මහරජ” එම පාඨයන්ය. මෙයින් පෙනී යන වැදගත්ම කරුණක් වන්නේ ක්‍රිස්තු පූර්ව 3වන ශතවර්ෂයේ සිට “ගමණි” යන පාඨය සමග හෝ තනිව යෙදන ලද “රජ”, “මහරජ” යන පාඨයන් අනුව ලංකාවේ රාජ්‍යත්වයේ ප්‍රභවය එකලදී ආරම්භ වී තිබූ බවයි. 

වංසකතා වලට අනුව “ගමණි” යන පාඨය රජවරුන්ගේ පුද්ගල නාමයකි. “දීඝගාමාණී”, “දුට්ඨගාමිණී”, “වට්ඨගාමිණී”, “අමණ්ඩ ගාමිණී”, “ගජබාහුක ගාමිණී” ලෙස යෙදී ඇති ගාමිණී පාඨය ක්‍රිස්තු පූර්ව යුගයේ සිට ක්‍රිස්තු වර්ෂ පළමු වන සියවස දක්වා රජවරුන්ගේ පුද්ගල නාමයක් වී ඇත. නමුත් මෙම යුගයට අයත් ශිලාලේඛන  අධ්‍යනයෙන් පෙනී යන්නේ ගමණි යන පාඨය රජවරුන්ට යෙදුණු උප පදයක් වූ බවයි. උත්තිය, දුට්ඨගාමිණී, සද්ධාතිස්ස, කූටකණ්ණතිස්ස යන රජවරු තම ශිලාලේඛන වල “ගමණි” යන්න උප පදයක් ලෙස යොදා ගෙන ඇත. “ගාමිණී” යන්නෙහි අර්ථය නම් ග්‍රාම පාලකයා යන්නයි. ඒ අනුව විජය ඇතුළු පිරිස “ගමණි” යනුවෙන් මුල් කාලයේදී හදුන්වා ගන්නට ඇත. තවද ලංකාවේ ප්‍රාදේශීය බඳ ප්‍රදේශ වූ මාගම, කැළණිය ආදී ප්‍රදේශවල පාලකයන්ද මෙම උප පදය භාවිතා කරන ලද බව පෙනී යයි. ඇතැම් විට එම උප පදයම ඔවුනගේ පුද්ගල නාමය ලෙසද යොදාගත් බව ඊට ආදාල කාලවලදී එම ප්‍රදෙශවලින් සොයා ගන්නා ලද සෙල්ලිපි වලින් පැහැදිලි වේ. තවද “ගමිණි අබය” යන පාඨය වළගම්බා රජු විසින්ද යොදාගෙන ඇත.

වංසකතා වලට අනුව ලංකාවේ රජ්‍යත්වය ස්ථාවර වී ඇත්තේ ඉන්දීය සහයෝගය මතය. එනම් නියම වශයෙන් අභිෂේක මංගල්‍ය ආරම්භ වූවේ විජය රජුගේ කාලයේදී නොව දේවානම්පියතිස්ස රජුගේ කාලයේදීය. මහා වංසයේ දක්වා ඇති අන්දමට ඉන්දියාවේ අශෝක අධිරාජ්‍යා විසින් ලංකාවේ එවකට රජකම් කරන ලද තිස්ස රජුට “දේවානම්පිය” යන විරුදය හා රජ්‍ය කකුධ භාණ්ඩ ලබා දී මෞර්ය අභිෂේක ක්‍රමය ලබා දීම ලංකා ඉතිහාසයේ සුවිශේෂී අවස්ථාවක් වශයෙන් සැළකේ. එමඟින් ගම්‍ය වන තවත් කරුණක් වන්නේ ඊට පෙර ලංකාවේ රජාභිෂේකය සම්බන්ධයෙන් නිෂ්චිතව පිළිගත් ක්‍රමවේදයක් නොතිබූ බවයි. 

ඉන්දියාවේ පැවති සිරිත අනුව අභිෂේකය පුරෝහිත බ්‍රාහ්මණයා හෝ ප්‍රධාන ඇමතිවරයා විසින් සිදු කරන ලදි. කල් යත්ම මෙය බෞද්ධාගමික උත්සවයක් බවට පරිවර්තනය වී ඇත. රුවන්වැලි සෑ මලුවේදී මහා සංඝයා අතින් අභිෂෙකය ලත් 2වන සේන රජු එම උත්සවය අවුරුදු පතා පැවැත්විය යුතු උත්සවයක් බව ලේඛනාරූඩ කරවූ බව චූලවංසයේ දැක්වේ. අභිෂේකය නොලැබුනොත් රාජ නාමය පවා යොදාගැනීමට අවසර නොවීය. 1වන මිහිදු රජු සිහසුනට පැමිණීමේදී  තම මිතුරෙකුගේ මරණය නිසා ශෝක වෙමින් සිටි හෙයින් අභිෂේක උත්සවයක් නෙපවත්වා ඈපා තනතුරේම කල් ගෙවූ බව වංසකතාවල දැක්වේ. රාජාභිෂේකය කළ බව එකල රජවරුන් ස්වකීය ශිලාලේඛනවල ඉතා ගෞරවයෙන් සඳහන් කළ ආකාරයක් 9වන හා 10වන ශතවර්ෂවල අභිලේඛන අධ්‍යනයෙන් පෙනේ. එය “රද්වැ මිණිවුට්නේන් පැහැයු මුන්ද්නෙන් ලෝ උතුරා බිසෙව්නෙන් බිසෙසවැ” යනුවෙන් රම්බෑව පුවරු ලිපියේ දැක්වේ.

දේවානම්පියතිස්ස රජුගේ රාජාභිෂේකයත් සමග ඉන්දියානු අධිරාජ්‍යාගේ “දෙවන පිය” යන විරුද නාමයද ලංකාවේ රජුට හිමි වී ඇත. තවද එමගින් දේවානම් පිය යන රාජ පරම්පරාවක්ද ආරම්භ විය. කූටකන්නතිස්ස රජුගේ සෙල්ලිපියක් සඳහන් ව ඇති ආකාරයට “දෙවන පිය කුලහි මචුඩික පුත පුටකන අබය” යනුවෙන් සඳහන් වීම තුළින් “දෙවන පිය කුල” ගැන තොරතුරු ලබා ගත හැක. 

නමුත් දක්නට ඇති වැදගත්ම කාරණය වන්නේද දෙවනපිය විරුදය ලැබුණද මෙතෙක් කාලයක් ලාංකීය රජවරුන් භාවිතා කරන ලද “ගමණි” යන විරුදයද තවත් කාලයක් භාවිතා කරන ලද බවයි. දේවානම්පියතිස්ස රජුගෙන් පසුව රජ වූ රජවරුන් කීප දෙනෙකුම “දෙවන පිය” හා “ගමණි” යන විරුදය භාවිතා කොට ඇත. ඒ අනුව සද්ධාතිස්ස රජුද “දෙවනපිය මහරජ ගමිණි” යන පාඨය යොදාගෙන ඇත. සුභ නැමති දොරටුපාලකයාගේ රජ්‍යය කාලය දක්වා, එනම් වසර 300ක් පමණ කාලයක් “දෙවනපිය” යන විරුදය භාවිතා කෙට ඇත.

අනුරාධපුර හා මාගම යන ප්‍රදේශවල පාලකයන් යොදා ගත් “ගාමණී” යන තනතුරෙන් ආරම්භ වූ මෙරට පාලන ක්‍රමවේදය කලානුරූපිව රාජ්‍යත්වය දක්වා වර්ධනය වූ ආකාරය හඳුනාගත හැකිය. මෙරට රජවරුන් “දෙවනපිය” (දෙවියන්ට ප්‍රිය වූ) යන පාඨය යොදා ගැනීම තුළින් පෙනී යන්නේ එම රජවරු සෙසු ප්‍රාදේශීය පාලකයන්ට හා ජනතාවට වඩා සුව්ශේෂී වූ බවයි. නමුත් ඉන්දීය රාජ්‍යත්වයට වඩා ලංකාවේ රාජ්‍යත්වය සම්බන්ධයෙන් අනුරාධපුර යුගයේ මුල්කාලයේ දැකිය හැකි විශේෂත්වයක් වන්නේ ලාංකීය රජවරු සූර්යවංශයට හෝ චන්ද්‍රවංශයට අයත් බව විශේෂයෙන් සඳහන් කර නොතිබීමයි. 

කෙසේ වෙතත් 4වන සියවසෙන් පසුව ලාංකීය රජවරු “බුදදස” යන විරුදය ඉතා වැඩි වශයෙන් යොදාගත් බවක් පෙනේ. රජවරුන් කීප දෙනෙකුම මෙම “බුද දස” යන විරුදය භාවිතා කළ බව ශිලාලේඛනවල හා වංසකතාවලින් අනාවරණය වේ. එමඟින් තමන් බුදුන් වහනසේගේ දාසයෙක් යැයි හැදින්වීමට ඔවුන් උත්සහ කර ඇත. තවද එමඟින් තම පාලනය දැහැමි බව පෙන්වීමටද රජවරුන් උත්සහ කර ඇත. සිරිසඟබෝ රජු ලංකාවේ සිටි දැහැමි ම රජෙක් ලෙස වංස කතා අධ්‍යනයෙන් පෙනී යයි. “දැහැමෙන්, සෙමෙන් පාලනය කරන්නා දෙවියන්ගේ ප්‍රසාදයට ලක්වන බවත්, අධිෂ්ඨාන බලයෙන් වර්ෂාව ලැබීම, ගොවිතැන් කටයුත් සශ්‍රීක කිරීම ආදිය පවා කලහැකි බවත්” එකළ ජනතා පිළිගැනීම විය. ජේතවනාරාම දෙවැනි ලිපියේ දැක්වෙන “සිරිලක්හි නොබෝසත්හු නොරජ්වන්හයි” යන පාඨය මඟින් එය මනාව පැහැදිළි වේ.

කල්යත්ම, මුල් කාලයේදී රජවරුන් යොදා ගන්නා ලද “රජ”, “මහරජ”, “මපුරුමු” යන අභිදාන වෙනුවට වෙනත් අභිදාන යොදාගත් බවක් දැකිය හැකිය. ඒ අනුව පසුකාලීන ශිලාලේඛන වල “මහරද්”, “මහරද්තුමා”, “මහරදුන් වහන්සේ”, “වත්හිමි”, “වත්හිමියන් වහන්සේ” යනාදී නව ගෞරව අභිදානයන් යොදාගත් බව පෙනේ. අනුරාධපුර යුගයේ අවසාන කාලයෙදී රජවරුන් යොදා ගන්නා ලද අභිදානයන් මගින් ඔවුන්ගේ පරපුර හා වංශය දැක්වීමට උත්සහ කරන ලද බවක් එකල ශිලාලේඛන අධ්‍යනයෙන් පෙනී යයි. මෙකල රජවරුන් තම වංශය චන්ද්‍ර වංශය හෝ සූර්ය වංශය ලෙස දැක්වීමට උන්නදු වී ඇත. තමන් ඔක්කාක රාජ වංශයෙන් පැවත එන බව දැක්වීමට අනුරාධපුර රාජධානියේ අවසාන භාගයේ රජවරුන් උත්ස‍හ කොට ඇත. මෙයට ප්‍රධානතම හේතුවක් වන්නට ඇත්තේ අනුරාධපුර අවසාන කාලයේදී රජ්‍යත්වය යම් කිසි අකාරයක‍ට අස්ථාවර වීමත් රජවරුන් තමන්ගේ නියම උරුමකම දක්වා ජනතා ප්‍රසාධය ලබා ගැනීමට උත්සහ කිරීමත් විය හැකිය. ඇතැම් විට “ඔකාවස් රද් පරපුරෙන් බට්” යන විරුද නාමය තනිව හෝ “සිරිබර කැත් කුල කොත්” යන්න සමඟ යෙදී ඇත. “සිරිබර් කැත් කුලට් තලා ටික්”, “ඔකාවස් රජ් කුලට් තලා ටික්”, “දම්බ්ද්ව්හි අන් කැත් කුල පාමිලි කළ” යන විරුදනාම සහිත පාඨ 9වන හා 10වන ශතවර්ෂවලට අයත් ශිලාලේඛන මගින් සොයා ගත හැක. 

“ඔකාවස් රජ් පරපුරෙන් බට් රද් පරුමුවනට් අග් මෙහෙසුන් වූ ලක්දිව් පෙළොයොන පරපුරෙන් හිමි” යන පාටය තුළින් පරපුරේ ශ්‍රේෂ්ටත්වය, රටවැසියා හා සබඳකම්, රණශූරත්වය, මෛත්‍රී කරුණාව, ත්‍යාගවන්ත භාවය ආදී සෑම ගුණාංගයක්ම නියෝජනය වන බව එකළ පිළිගැනීමයි.

 මෙලෙස ශිලාලේඛන වල දැක්වූ තවත් එවැනි පාඨයන් කීපයක් පහත ආකාරයෙන් දැක්විය හැකිය.

“සිරිබර් කැත් කුල කොත් ඔකාවස් රජ් පරපුරෙන් බට් කැත උසබ් අබහය් සලමෙවන් මහරජ් හට් එමෙ කුලෙන් සමජැය් දෙව්ගොන් බිසෙව් රැජ්න කුසැ ඉපැදැ ඈපා මහයා සිරි වින්දැ පැළිවෙළැ සෙය් රජ්වැ තුමා සෙයින් ලකදිව් පහයමින් සිටැ සරිසඟ්බොය් අබහය් මහ රජ්හු”.  

“ස්වස්ති සිරිබර් සැහැකුල කොත් ගුණ අම්බරණින් සැදී ලක් පොළො මෙහෛසනට් තලාටික් බන්දු දසරද් ධම් සතර් සඟවත් නෙඉක්මැ දුනුමුවා සැපත් ලිසිමුවා සුගි නුවණ්මුවා මොක් මග තුමහට් එකත්සරු කොට් ලොහි කුළුණින් මත්වැ සියල් දනන් මන් අරියු තුමා පියෙදු සෙන් සෙනෙවි වික්මෙන් මුළු දම්බ්දිව්හි සව්සිරැ තුමා පාමිලි කළ සිරිසඟ්බො අභා මිහින්දු”

එකළ රජවරුන් තම ආදර්ශය කර ගත්තේ දසරාජ ධර්මයෙන් රාජ්‍ය කිරීමයි. එළාර රජු පවා දැහැමෙන් රාජ්‍ය විචාල බව මහා වංසයේ දැක්වේ. 

කැලණිය, රුහුණ හා මලය ර‍ට ආදී ප්‍රාදේශීය පාලනයන් වෙනම පැවති අතර රජරට බලයට පත් වූ බෝහෝමයක් රජවරුන්ගේ අභිප්‍රාය වූවේ මුළු රටම එක්සේසත් කොට පාලනය කිරීමයි. ක්‍රි.පූ.250 සිට ක්‍රි.පූ. 161 දක්වා කාළය තුළ අනුරාධපුරය කේන්ද්‍ර කොට ගෙන පාලනය මෙහෙය වූ දේවානම්පියතිස්ස, උත්තිය, මහාසිව, සූරතිස්ස, සේන හා ගුත්තික, අසේල, එළාර යන පාලකයන්ගේ බලය මුළු ලංකාව පුරාම ව්‍යප්තව නෙපැවති බව පෙනී යයි. අනුරාධපුර පාලන ඒකකය දිවයිනේ ප්‍රධාන පාලන ඒකකය වුවද, රජ යන නමින්ම හදුන්වන ලද ප්‍රභූන් විසින් පාලනය කරන ලද පාලන ඒකක සමූහයක් අනුරාධපුරයට දකුණින් වූ බව පෙනී යයි. දේවානම්පියතිස්ස රජු මහා බෝධි ශාකාව රෝපනය කිරීමේ උත්සවයට රුහුණේ, කතරගම හා චන්දනගාමයේ විසූ ක්‍ෂත්‍රීයන් සහභාගී වූ බව මහා වංසයේ දැක්වේ. 

ශ්‍රී ලංකා රාජ්‍යයේ ප්‍රාරම්භක අවධිය ලෙස සැලකිය හැකි මෙම අවධියෙන් පසු මල්වතු නිම්නය ආශ්‍රිතව වගා කල හැකි විශාල ඉඩම් ප්‍රමාණයක් හැසිරවිය හැකි අනුරාධපුරයේ රාජ්‍ය බලය රට පුරා ව්‍යාප්ත වීමෙන් එක්සත් ලංකා රාජ්‍යකට අවශ්‍ය පදනම සැකසෙන ලදි.

අනුරාධපුරය කේන්ද්‍රකොට ගෙන ප්‍රථම වතාවට එක්සත් ශ්‍රී ලංකාවක් බිහි කරනු ලැබූයේ දුටුගැමුණු( ක්‍රි.පූ.161-137) රජු විසිනි. දුටුගැමුණූ රජුගේ සටන් ව්‍යාපාරය හා ශාසනික මෙහෙය ගැන විමසීමේදී ඔහු එක්සත් ලංකා රාජ්‍යක් සකස් කළ ආකාරය ඉතා වැදගත්වේ. 2වන සේන රජු රුහුණු හා මලය රට යටත් කර ගෙන පාලනය කරන ලද බව “සිරි ලක්දිව්හි පිහිටි සිරිපිඩ් යස ඉසිර රුහුණු දනව් මලමඬලු එක ආන්නැ කොට් තමහ‍ට් සිරි භොග කළ උදා අභය් මහ රජ්හු” යනුවෙන් මොරගොඩ ටැම් ලිපියෙන් දැක්වේ.

තවද ලංකාවට බුදු දහම ලැබීමෙන් පසු රජ්‍යත්වය තහවුරු කර ගැනීමට ශාසනයට අනුග්‍රය දැක්වීම අනිවාර්ය විය. ඒ අනුව රජවරු බොහෝමයක් බුදු දහමට පක්ෂපාතීව තම පාලන කටයුතු ගෙන යනු ලැබීය. ඒ සඳහා භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ දායකත්වය හා විශ්වාසය ලබා ගැනීමට ලාංකීය රජවරු උත්සුක විය. “සිරිලක්හි නොබොසත්හු නොරජ් වන්හයි සැහැකුල කොත් සවැනිය මහරජ්හු වියාරණ් ලද් තුමා පය් සිවුර් රක්නුවස් මහසඟ්හු රජ් සිරි පැමිණැ සැණැ බිසෙව් වින්ද්න දවස් මහ සඟ්නට් මෙහෙයට් උවසර්වස් සෙවෙල් බන්ද්න.....” යනුවෙන් ජේතවනාරාමයේ සෙල්ලිපියේ දැක්වේ. මෙහි සංක්‍ෂිපත් තේරුම නම් රජතුමා ඔටනු දරණුයේ පාත්‍ර චීවර රැකීමටය (පය් සිවුර් රක්නුවස්). එමෙන්ම මහා සංඝයාට සේවය කිරීම සඳහාය(මහ සඟ්නට් මෙහෙයට් උවරස්වස්). මේ හේතුවෙන් රාජ්‍යපාලනයේදී සංඝයා වහන්සේලාගේ මැදිහත් වීම පසු කාලීනව ඉතා ප්‍රභල වූ බව පෙනී යයි. ඉන්දියාවේදී රජුට උපදෙස් දීමේදී පුරෝහිතට විශේෂ තැනක් හිමි වුවත් ලංකාවේදී පුරෝහිතට වඩා වැදගත් වූවේ භික්ෂූන් වහන්සේලාගේ අවවාද අනුශාසනාය.

ක්‍රමිකව විදේශීය ආක්‍රමණ හේතුවෙන් අනුරාධපුර රාජධානිය අභාවයට යත්ම පෙර කල තිබූ සමෘධියද නැති වී ගිය අතර රාජ්‍යත්වය පිළිබඳ ස්ථාවරත්වයද ලිහිල් වන්නට විය. අනුරාධපුර යුගයේ අවසාන වකවානුවේ විසූ රජවරු තම දුර්වලත්වය මකාගනුවස්, ශිලාලේඛනවල තමන් ගැන හා තම ක්‍රියා ගැන අතිශයෝක්තියෙන් වර්ණනා කරගනු ලැබීය. එම ආභාෂය ලබා ගත් නිශ්ශංකමල්ල රජු තම ශිලාලේඛන ඉතාමත්ම අතිශෝක්තියෙන් රචනා කළ ආකාරයක් දැකිය හැක. එමඟින් ශිලාලේඛන වල තිබූ විශ්වසනීයත්වය යම් දුරකට හීන වී ගිය බව පැවසිය හැකිය.

මතු සඳහන් සාහිත්‍ය, පුරාවිද්‍යා මූලාශ්‍රගත  තොරතුරු ඇසුරෙන් විද්වත් මත කීපයක් වේ. පරණවිතානගේ මතයට අනුව පාලන නායකත්වය දේශීය මූලයකින් ගොඩනැගුනකි. එය ජන ඒකක තුළින් තොරා ගත් නායකත්වයක වර්ධන අවස්ථාවක් බව පෙන්වා දෙන ඔහු එමඟින් පොදු ජන ප්‍රභවයක් පිළිබඳ අදහසක් මතු කරයි.

සී. ඩබ්. නිකලස් ද අභිලේඛනවල සඳහන් පාලක විරුද නම් ඇසුරෙන්, විශේෂයෙන් ගමණි විරුදය පදනම් කර ගෙන ශ්‍රී ලංකාවේ පාලන නායකත්වය දේශීය මූලයකට සම්බන්ධ කරයි. මෙය පරනවිතාණගේ අදහස් ඉදිරියට ගෙන යාමකි.

ලක්ෂ්මන් එස්. පෙරේරා අචාර්ය උපාධිය සඳහා ඉදිරිපත් කල The Institutions of Ancient Ceylon from Inscriptions නම් නිබන්ධනයේදී “ගමණී” හා “ගමික” යන විරුද භාවිත කළ පුද්ගලයන්ගේ තත්වය ගැන වැඩි සැලකිල්ලක් නොදැක්වූවත් පාලන නායකත්වය ශ්‍රී ලංකාවේ ඇති වූවක් ලෙසින් සඳහන් කරයි. ඔහුට අනුව මුල් අවදිවල මිනිසුන් ශ්‍රී ලංකාවට පැමිණ පදිංචි වන විටදී ඔවුන්ගේ පසුබිමේ රජ පෙළපතක ඉතිහාසයක් නොවූ බවත් ඔවුන් විසින් ම පසුව නායකත්වයක් ඇති කර ගත් බවත් දක්වයි. එය පාලන නායකත්වයේ මුල් අවධිය බව ඔහු කියයි.

තිලක් හෙට්ටිආරච්චි සිය ආචාර්ය උපාධි නිබන්දනයේ ආරම්භයේදීම උතුරු ඉන්දියාවේ සිට පැමිණ මෙරට ජනාවාස කරනු ලැබූ සංක්‍රමණිකයන්ගේ කාලයට ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍යත්වයේ ප්‍රභවය සම්බන්ද කළ හැකි බව සඳහන් කරයි.

අර්. ඒ. එල්. එච්. ගුණවර්ධන විසින් පුරාවිද්‍යාත්මක මුලාශ්‍ර කෙරෙහි වැඩි අවදානයක් යෙමු කර ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍යත්වයේ ප්‍රභවය දේශීය මූලයනට සම්බන්ද කරයි. ශිලාලේඛන සාක්‍ෂි මත පුරාතන ශ්‍රී ලංකාවේ කුඩා පාලන ඒකක 29ක් හදුනා ගනු ලැබ ඇති අතර මෙම පාලන ඒකකවල නායකයෝ “ගමණි”, “රජ” හා “අය” වැනි විරුදයන්ගෙන් පෙනී සිටිති. එම නායකත්වය ක්‍රමයෙන් රාජත්වය දක්වා වර්ධනය වූ බවත් එම වර්ධනය, වර්ධන අවස්තා කීපයක් පසු කර ඇති බව ඔහු පවසයි. විජය පුරාවෘත්තයට ඉඩක් ගුණවර්ධනගේ අදහස් තුළින් ලබා නොදෙන අතර පාලන නායකත්වයේ වර්ධනය කෙරෙහි බාහිර සම්බන්ධතා වැදගත් වූ බව ඔහු පිළිගනී.

ඉන්දියානු සංගම් සාහිත්‍යගත තොරතුරු හා ශ්‍රී ලංකාවේ බ්‍රහ්මීය සෙල්ලිපිවල සඳහන් කරුණු ඇසුරෙන් එස්. කේ. සිත්‍රම්පලම් විසින් පුරාතන ශ්‍රී ලංකාවේ පාලන නායකත්වයක් ඇති වීම කෙරෙහි දකුණු ඉන්දීය ආභාසය ලැබුණේය යන අදහස මතු කරයි. ඒ සඳහා “පරුමක” යන විරුද නාමය යොදා ගනී. සංගම් සාහිත්‍යයේ “පරුමක” යන්නට සමාන රූපයක් ඇති “පෙරුමකන්” හෝ “පරුමකන්” යන්න යෙදී ඇති බව දක්වා මෙය ඉන්දීය මූලයකට සම්බන්ධ කරයි. සිත්‍රම්පලම්ගේ අදහසින් සෘජුවම ගම්‍ය කරනුයේ දකුණු ඉන්දීය නායකත්වයකි.

සුදර්ශන් සෙනවිරත්නගේ මතයට අනුව මෙරට ප්‍රථමයෙන් ජනාවාස වූයේ දකුණු ඉන්දියානුවන් මඟිනි. ඒ අනුව ශ්‍රී ලංකාවේ රාජ්‍යත්වයේ ප්‍රභවය කෙරෙහි දකුණු ඉන්දීය බලපෑමක් ඇති වූ බව ඔහුගේ කරුණුවලින් පෙනේ. මේ අනුව ශ්‍රී ලංකාව් රාජ්‍යත්වය ප්‍රභවය සම්බන්දයෙන් ඉදිරිපත් වී ඇති මතවාද, සාහිත්‍ය මූලාශ්‍ර කෙරෙහි වැඩි විශ්වාසයක් තැබීම, අභිලේඛන හා පුරාවිද්‍යාත්මක සාක්‍ෂි කෙරෙහි වැඩි විශ්වාසයක් තැබීම, දේශපාලන නායකත්වයේ ක්‍රමික විකාශනයක් ඇති බව පිළිගැනීම, පාලන නායකත්වයේ වර්ධනය කෙරෙහි විදේශීය අභාසයක් ඇති බව පිළිගැනීම, දේශීය මූලයකට සම්බන්ධ කිරීම ආදී තත්ත්වයන් අතර දෝලනය වේ.  

මෙලෙසින් ලංකාවේ රාජ්‍ය හා රාජ්‍යත්වය පිළිබඳ විමසීමේදී පෙනී යන්නේ එය දේශීය මූලයකට සම්බන්දවීම හා ඉන්දියානු බලපෑම මත ලංකාවේ රාජ්‍යත්වය ආරම්භ වූ අතර ආක්‍රමණ හේතුවෙන් ලංකාවේ රාජ්‍යත්වය ඒකීය වීමේ අවශ්‍යතාවය මතු වූ බවයි. එහි ප්‍රතිපලයක් ලෙස ලංකාවේ රජ්‍යත්වය ක්‍රමිකව වර්ධනය වෙමින්, ප්‍රබල වූ බව දැකිය හැකිය. මුල් කාලීනව ප්‍රාදේශිය පාලකයන් ලෙස තම පාලන කටයුතු ආරම්භ කළ පාලකයන් කල් යත්ම ආගමික බලපෑම හා රජ්‍යයේ යුද ශක්තිය මත, සමස්ත ලංකා රාජ්‍ය පුරාම තම බලය ව්‍යාප්ත කරන ආකාරයක් දැකිය හැකිය.

“රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ස්වරූපය අනුව ඒවා මඟින් ආමන්ත්‍රණය කරන ක්ෂේත්‍රයන් හඳුනාගත හැකිය.” නිදසුන් ඇසුරුකොටගෙන ශ්‍රී ලංකික සමාජය පිළිබඳ විග්‍රහයක්

 හැඳින්වීම.

1. දේශපාලන ප්‍රතිපත්ති යනු

2. විධායක ප්‍රතිපත්ති යනු

3. පරිපාලන ප්‍රතිපත්ති යනු

4. ශිල්පීය ප්‍රතිපත්ති යනු

5. ස්වායත්ත නැතහොත් මූලික ප්‍රතිපත්ති යනු

6. රෙගුලාසිමය ප්‍රතිපත්ති යනු

7. බෙදා හැරීම හා සම්බන්ධ ප්‍රතිපත්ති යනු

8. ප්‍රතිබෙදාහැරීමේ ප්‍රතිපත්ති යනු

සමාලෝචනය. 

ආශ්‍රිත ග්‍රන්ත නාමාවලිය.

හැඳින්වීම

වර්තමානය වනවිට සමාජය පුළුල් හා සංකීර්ණ වීම හේතුවෙන් මහජන අවශ්‍යයතාද ක්‍රමානුකූලව වර්ධනය වී ඇත. එබැවින් එවැනි සංකීර්ණ සමාජයක අවශ්‍යයතා ඉටුකිරීමේ කාර්යභාරය පැවරී ඇත්තේ සියල්ලන්ගෙන්ම සැදුම්ලත් රාජ්‍ය වෙතය. එබැවින් රාජ්‍ය පාලකයන්ට තම ජනතාවගේ සුබසිද්ධිය වෙනුවෙන් කටයුතු කිරීම සඳහා පුළුල් පරාසයකට තම අවධානය යොමු කිරීමට සිදු වී ඇත. ඒ අනුව පාලකයන් ජනතා සුබසිද්ධිය වෙනුවෙන් මෙන්ම සමාජ ප්‍රගමනය වෙනුවෙන් ඉටු කළ යුතු දෑ මෙන්ම ඉටු කිරීමට බලාපොරොත්තුවෙනදෑද ප්‍රතිපත්ති ලෙස ඉදිරිපත් කිරීම “රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති” ලෙස දැක්විය හැකිය. එමගින් යම් රටක ආර්ථික, සමාජීය, දේශපාලන හා පරිසරාත්මක අංශවලට තම අවධානය යොමුකරයි. ඒ අනුව රජයක් යම් අරමුණක් ඉටුකර ගැනීම සඳහා ඉදිරිපත් කරන ක්‍රියාවලිය ප්‍රතිපත්තියක් ලෙසට සරලව හැඳින්විය හැකිය.  

එවැනි ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කිරීමට බලාපොරොත්තුවීමේදී හා ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී අනුගමනය කළ යුතු ක්‍රියාමාර්ග කුමන පරාසයක් තුළ විසිරේද යන්න පිළිබඳ අවබෝධ කරගැනීම මෙමඟින් සිදුකෙරේ. ඒ අනුව රජය විසින් තීරණය කරනු ලබනා ප්‍රතිපත්ති මත යම් රාජ්‍යයක සිටිනා සියලුම පුද්ගලයන් හා සංවිධාන කටයුතු කරන බව රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති අධ්‍යයනයේදී පෙනී යයි. එනම් රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තීන්ගේ අරමුණ වී ඇත්තේ රටේ, සමාජයේ හා සමස්ත ජනතාවගේම සුබසිද්ධිය තකා කටයුතු කිරීමයි.

ඒ අනුව රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති තීරණය කරන ආකාරය අනුව එම රට සමාජවාදී, ධනවාදී හෝ මිශ්‍ර ආර්ථිකයට හිමිකම් කියන රටක් ලෙස අවබෝධ කරගත හැකිය. 

 

රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ස්වරූපය සලකා බැලීමේදී එය ප්‍රධාන වශයෙන් ආකාර කිහිපයකට දැක්විය හැකිය. එය පහත ආකාරයෙන් වේ,

• දේශපාලන ප්‍රතිපත්ති

• විධායක ප්‍රතිපත්ති‍‍

• පරිපාලන ප්‍රතිපත්ති

• ශිල්පීය ප්‍රතිපත්ති

1. දේශපාලන ප්‍රතිපත්ති යනු, 

දේශපාලන ප්‍රතිපත්තියක් යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ ප්‍රධාන මහ මැතිවරණයකින් පසුව බලයට පත්වන්නා වූ පක්ෂය විසින් තීරණය කරනු ලබන, ක්‍රියාවට නැංවීමට බලාපොරොත්තුවන හා ක්‍රියාවට නංවන ප්‍රතිපත්තීන් වේ. ඒ අනුව අදාල බලයේ සිටිනා පක්ෂයේ ප්‍රතිපත්ති බොහෝවිට රාජ්‍යයේ ප්‍රතිපත්ති බවට පත්වනු ලැබේ. 

උදාහරණයක් ලෙස ලංකාවේ ඉතිහාසය අධ්‍යයනය කිරීමේදී ලංකාවේ බලයට පත් වූ ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ දෙකක්වන එක්සත් ජාතික පක්ෂය හා ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය අධ්‍යයනය කළ හැකිය. ඒ අනුව නිදහසින් පසු බලයට පත් වූ එක්සත් ජාතික පක්ෂ රජය බොහෝ විට ධනවාදී අර්ථ ක්‍රමයක් අනුගමනය කළ බටහිරට පක්ෂපාතී ප්‍රතිපත්තියක් අනුගමනය කරනු ලැබීය.එනම් එකල රජයේ ප්‍රතිපත්ති මූලික වශයෙන් බ්‍රිතාන්‍යය සම්ප්‍රදාය අනුව මෙන්ම බ්‍රිතාන්‍යය සමඟ ඉතා කිට්ටු සබඳතා අනුව ගොඩනැගී පැවති අතර 1977න් පසුවද ඇමරිකාව ප්‍රමුඛ බටහිර ධනවාදී ආකල්ප මත තම ප්‍රතිපත්ති නිර්මාණය කරනු ලැබීය.

නමුත් ශ්‍රී ලංකා නිදහස් පක්ෂය ප්‍රථම වරට 1956දී බලයට පත්වීමත් සමඟ ධනවාදී අර්ථ ක්‍රමය වෙනුවට සමාජ සුබසාධනවාදී ප්‍රතිපත්ති දේශීය වශයෙන් අනුගමනය කරන ලද අතර විදේශීය ප්‍රතිපත්ති වශයෙන්ද විශාල වෙනසක් කරනු ලැබීය. ඒ අනුව 56න් පසු ගනු ලැබූ ඉතා තීරණාත්මක රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තීන් වූයේ ජනසතු කිරීමේ ව්‍යාපාර, සමාජවාදී රාජ්‍යයන් සමඟ තානාපති සබඳතා ආරම්භ කිරීම හා රාජ්‍ය භාෂාව ලෙස සිංහල භාෂාව පත්කිරීම ඉතා ප්‍රසිද්ධ දේශපාලන ප්‍රතිපත්තීන්ය.

2. විධායක ප්‍රතිපත්ති යනු,

විධායක ප්‍රතිපත්ති බොහෝවිට තීරණය වන්නේ රටේ පාලන බලය මෙහෙයවන ඉහළම ස්ථරවල අවශ්‍යතා අනුවය. ඒ අනුව රටේ විධායක පාලනාධිකාරයවන ජනාධිපති, අගමැති ඇතුළු කැබිනට් ඇමතිවරු හා ඔවුන්ගේ ලේකම්වරුන්ට අදාළ ප්‍රතිපත්ති තීරණය කිරීමේ බලය හිමි වේ.  ලංකාවේදී නම් ජනාධිපති ප්‍රමුඛ කැබිනට් මණ්ඩලය විසින් තීරණය කරනු ලබනා මෙන්ම අමාත්‍යංශ ලේකම්වරුන් විසින් අධීක්ෂණය කරනු ලබනා තීරණ විධායක ප්‍රතිපත්තීන් ලෙස අර්ථ දැක්විය හැකිය. උදාහරණයක් ලෙස වර්තමාන විධායකයේ ප්‍රතිපත්ති මාලාව වන මහින්ද චින්තන ඉදිරි දැක්ම පෙන්වාදිය හැකිය.

3. පරිපාලන ප්‍රතිපත්ති යනු,

පරිපාලන ප්‍රතිපත්ති සකස්වෙනු ලබන්නේ විධායකය විසින් තීරණය කරනු ලබන ප්‍රතිපත්තීන්ම ප්‍රායෝගිකව ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා දෙපාර්තමේන්තු වෙත යොමු කළ විට සිදුවන ක්‍රියාවලිය මඟිනි. ඒ අනුව පසුගිය වකවානුව තුළ එක ගමකට එක වැඩක් යන විධායක ප්‍රතිපත්තිය මත සෑම ගමකම මාර්ග සංවර්ධනය කිරීම පෙන්වාදිය හැකිය.තවද දිවි නැගුම, මඟ නැගුම හා මහින්දෝදය තාක්ෂණික විද්‍යාගාර ඉදිකිරීම වැනි කාර්යයන්ද සිදුවූයේ පරිපාලන ප්‍රතිපත්තීන් යටතේය.

4. ශිල්පීය ප්‍රතිපත්ති යනු,

තම දෙපාර්තමේන්තුවට පැවරෙන පරිපාලන ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී දෙපාර්තමේන්තු නිලධාරීන්ට එදිනෙදා වැඩසටහන් වලට අනුකූළව තීරණ ගැනීමට සිදු වේ. නිලධාරී මඩුල්ලක් විසින් ගන්නා ලද එවැනි තීරණ ශිල්පීය ප්‍රතිපත්ති වේ.

ඒ අනුව රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තිවල ඉහත දැක් වූ ස්වභාවය අනුව සියලුම ප්‍රතිපත්ති එකිනෙකට අන්‍යෝන්‍යය වශයෙන් එකට බැඳී පවතින ආකාරයක් දැකිය හැකිය. තවද රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්තිවල ප්‍රායෝගික තත්වය අනුවද ඒවා කොටස් කිහිපයකට බෙදා දැක්විය හැකිය. එනම්,

• පරිපාලන ප්‍රතිපත්ති

• සංවර්ධන ප්‍රතිපත්ති

පරිපාලන ප්‍රතිපත්ති යනු පෙර සඳහන් කළ ආකාරයටම දෙපාර්තමේන්තු මට්ටමේදී නිලධාරීන් විසින් සකස් කරන ලද ක්‍රියා පිළිවෙලට අනුව තීරණය කරනු ලබන්නා ක්‍රියාත්මක වැඩපිළිවෙලකි. උදාහරණයක් වශයෙන් භාණ්ඩ සේවා අත්පත් කරගැනීම සඳහා වූ ප්‍රතිපත්ති හා සේවක පරිපාලනය සඳහා වූ ප්‍රතිපත්ති  දැක්විය හැකිය. ඒ අනුව 1963දී වැටුප් කොමිසමේ නිර්දේශය පරිදි සිවිල් සේවය අවලංගු කර “ලංකා පරිපාලන සේවය” ආරම්භ කරනු ලැබීය. එය ශ්‍රී ලංකාව නිදහස ලැබීමෙන් පසු පරිපාලන ව්‍යුහයේ සිදුකෙරුණු වැදගත් සංශෝධනයක් විය. ආණ්ඩුවේ “යකඩ රාමුව” ලෙස හඳුනවනු ලද්දා වූද, බ්‍රිතාන්‍යයන් විසින් ආරම්භ කරනු ලදුව වසර 150ක් වැනි කාලයක් තිස්සේ රාජ්‍ය පරිපාලන කටයුතු සඳහා යොදා ගත්තා වූද “සිවිල් සේවය” එපරිද්දෙන් අවසන් කෙරිණි. නිදහස් අධ්‍යාපනයේ ප්‍රතිඵල වශයෙන් උපාධිධාරීන් සංඛ්‍යාව සීඝ්‍රයෙන් ඉහළ ගිය අතර ස්වභාෂා උගතුන් වූ ඔවුන්ට රාජ්‍ය සේවයට ඇතුල්වීමේ අවස්ථාව පුළුල් කෙරුණ එම සංශෝධනය නිදහස් ලංකාවට කදිමට ගැලපුන පියවරක් විය.  

සංවර්ධන ප්‍රතිපත්ති යනු යම් කිසි රටක දේශපාලනමය, ආර්ථිකමය හා සමාජීය වශයෙන් එම රටේ ජනතාගේ පොදු අභිවෘද්ධිය උදෙසා තීරණය කරනු ලබන ක්‍රියාමාර්ග සහ වැඩසටහන්ය. එනම් රටක සංවර්ධන අරමුණු ලඟාකර ගැනීම සඳහා රජය විසින් හඳුන්වාදෙනු ලබන ආයෝජන ප්‍රතිපත්ති, මූල්‍ය ප්‍රතිපත්ති, බදු ප්‍රතිපත්ති හඳුන්වාදිය හැකිය. උදාහරණයක්   වශයෙන් ලංකාවේ හම්බන්තොට වරාය ඉදිකිරීමේ ව්‍යාපෘතිය, කොළඹ වරාය පුළුල් කිරීමේ ව්‍යාපෘතිය, අධිවේගී මාර්ග ඉදිකිරීම වැනි සංවර්ධන හා ආයෝජන ප්‍රතිපත්ති පෙන්වා දිය හැකිය.

තවද ප්‍රතිපත්ති වර්ග සහ ප්‍රතිපත්ති ස්වරූප අනුව ඒවා මඟින් අවධානය  යොමුකෙරෙන ක්ෂේත්‍රයන් පහත ආකාරයෙන්ද වර්ග කළ හැක.ඒවා නම්,

1. ස්වායත්ත නැතහොත් මූලික ප්‍රතිපත්ති.

2. රෙගුලාසිමය ප්‍රතිපත්ති.

3. බෙදාහැරීම හා සම්බන්ධ ප්‍රතිපත්ති.

4. ප්‍රතිබෙදාහැරීමේ ප්‍රතිපත්ති.

1.  ස්වායත්ත නැතහොත් මූලික ප්‍රතිපත්ති යනු,

කිසියම් රටක සමාජ සුබසාධනය සහ සමාජ සංවර්ධනය ඉලක්ක කොටගත් ප්‍රතිපත්ති ස්වායත්ත ප්‍රතිපත්ති නැතහොත් මූලික ප්‍රතිපත්ති යනුවෙන් හැඳින්විය හැකිය. එනම් සමාජ සුබසාධනය තකා 

• නිදහස් අධ්‍යාපනය සැපයීම

• ආර්ථික ස්ථායීතාව පවත්වාගෙන යාම

• නීතිය හා සාමය පවත්වාගෙන යාම

වැනි අරමුණු ඉන් පදනම් කරගනී. උදාහරණයක් වශයෙන් ලංකාවේ නිදහස් අධ්‍යාපන ප්‍රතිපත්තිය, 1977 විවෘත ආර්ථික ප්‍රතිපත්තිය පෙන්වා දිය හැකිය. එම ප්‍රතිපත්තීන් මඟින් ලාංකික සමාජය සීඝ්‍ර පරිවර්තනයකට ලක් වූ බව අධ්‍යයනයේදී පෙනී යයි.

මෙම ප්‍රතිපත්ති මඟින් මූලික වශයෙන් සමාජයේ සෑම කණ්ඩායමකටම පොදුවේ ආමන්ත්‍රණය කරන ආකාරයක් දැකිය හැකිය. 

2. රෙගුලාසිමය ප්‍රතිපත්ති යනු,

විවිධ අංශයන්වල පාලනයන් ඇති කිරීම සඳහා සකස් කරන ලද ප්‍රතිපත්ති රෙගුලාසිමය ප්‍රතිපත්ති ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. 

• සනීපාරක්ෂක අංශ

• වෙළඳ බදු පාලනය කිරීම 

වැනි අංශ පෙන්විය හැකිය. ඒ අනුව ලංකාවේ විවිධ අංශ කෙරෙහිද එම රෙගුලාසිමය ප්‍රතිපත්ති අදාලවනු දැකිය හැකිය. උදාහරණයක් වශයෙන් ලංකාවේ අර්තාපල් වගාවේ ඵල නෙළාගන්නා අවධියේදී ආනයනික අර්තාපල් වලට ආනයනික බදු පනවා ලාංකික අර්තාපල් ගොවියා ආරක්ෂාකර ගැනීම, වගාවන් සඳහා කාබනික පොහොර  නිර්දේශ කිරීම, ඩෙංගු, මැලේරියා හා බරවා වැනි මදුරු වසංගත බෝවන ස්ථාන මර්දනය කිරීම සඳහා විධිවිධාන පැනවීම, පරිභෝජනයට නුසුදුසු ආහාර අලෙවි ස්ථාන වලට විරුද්ධව නීතිය ක්‍රියාත්මක කිරීම වැනි දෑ දැක්විය හැකිය.

3. බෙදා හැරීම හා සම්බන්ධ ප්‍රතිපත්ති යනු,

සමාජයේ විවිධ කණ්ඩායම් ඉලක්ක කර ගනිමින් ඉදිරිපත්කරනු ලබන ප්‍රතිපත්ති බෙදාහැරීම හා සම්බන්ධ ප්‍රතිපත්තීන් වේ. ඒ අනුව 

• අභ්‍යයන්තරික අවතැන් වූවන් නැවත පදිංචි කරවීම

• දිළිඳු ජනතාවට සහනාධාර ලබාදීම

• වැඩිහිටි ජනතාවගේ සාක්ෂරතාව ඉහළ නැංවීම

වැනි ප්‍රතිපත්තීන් දැක්විය හැකිය. ඒ අනුව ලංකාව තුළ 2004 සුනාමි ව්‍යයසනයෙන් අවතැන් වූවන් නැවත පදිංචි කරවීම, මානුෂීය යුද මෙහෙයුම අවසානයේ උතුරු හා නැගෙනහිර පළාත්වල අවතැන් වූවන් නැවත පදිංචි කරවීම හා කොටි සාමාජික සමාජිකාවන් පුනුරුත්ථාපනය කර නැවත සමාජගත කිරීම ආදිය දැක්විය හැකිය. මෙම ප්‍රතිපත්තීන්හි විශේෂ ලක්ෂණයක් වන්නේ සමාජයේ විශේෂිත වූ කණ්ඩායමක් ඉලක්ක කොටගෙන ප්‍රතිපත්ති මෙහෙයවීමයි.

4. ප්‍රතිබෙදාහැරීමේ ප්‍රතිපත්ති යනු,

රටක සමාජ හා ආර්ථික වෙනස්කම් ඇති කිරීම හෙවත් සංවර්ධනයක් ඇති කිරීම මෙමඟින් අපේක්ෂා කෙරේ. ඒ අනුව දැනට සහනාධාර ලබා ගන්නා කණ්ඩායම් ඒ සඳහා සුදුසු නොවන විට ප්‍රතිබෙදාහැරීමේ ප්‍රතිපත්ති සඳහා සමාජ සාධාරණත්වයක් ඇති කිරීම මෙමඟින් අපේක්ෂා කෙරේ. උදාහරණයක් ලෙස ලංකාවේ සමෘද්ධි සහනාධාර ලබා දීමේදී ආදායම පිළිබඳ තක්සේරු කරන අතර කාලයක් සමෘද්ධි ලබා ගැනීමෙන් පසු එම පුද්ගලයන් ප්‍රගතියක් ලබා ඇත්නම් සමෘද්ධි සහනාධාරය අවලංගු කරන අතර එවැනි වෙනත් සහනාධාර ක්‍රමද එලෙසින් අධීක්ෂණය කර ඒවායේ ප්‍රගතිය අනුව තවදුරටත් එය පවත්වාගෙන යනවාද, සංශෝධනය කරනවාද නැත්නම් අවලංගු කරනවාද යන්න තීරණය කරනු ලබයි.

 

සමාලෝචනය.

රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ස්වරූපය පිළිබඳ විමසීමේදී පෙනීයන කරුණක් වන්නේ ඒවා විවිධාකාරයෙන් වර්ගකර දැක්විය හැකි බවයි. කෙසේ නමුත් එම සෑම වර්ග කිරීමකදී මෙන්ම හැඳින්වීමකදීම ආමන්ත්‍රණය කෙරෙන ක්ෂේත්‍රයන් එකිනෙකට සමානවන අතර ඒ සෑම ක්ෂේත්‍රයක්ම දංවැලක පුරුක් මෙන් එකිනෙකට අන්‍යෝන්‍යය වශයෙන් බැඳී පවතී. තවද එම ප්‍රතිපත්තීන් ලෝකයේ සෑම රටකටම පොදුවේ අදාළ කරගත හැකි බව අවබෝධ කරගත හැකිය.

ඒ අනුව රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති ස්වරූපය අනුව ඒවා මඟින් ආමන්ත්‍රණය කරන ක්ෂේත්‍රයන් ලාංකික සමාජය ආශ්‍රයෙන් ඉහත ආකාරයට දැක්විය හැකිය. 

 

ආශ්‍රිත ග්‍රන්ත නාමාවලිය.

අයිවන්, වික්ටර්., දෙමළ අභියෝගය, රාවය ප්‍රකාශන, මහරගම. 2012.

අයිවන්, වික්ටර්., ලංකාව ගලවා ගැනීම, රාවය ප්‍රකාශන, මහරගම. 2013.

ප්‍රනානදු, ආර්. ලලිතා. එස්.,රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති විශ්ලේෂණය, දීපානි මුද්‍රණ ප්‍රකාශන සමාගම, නුගේගොඩ. 2009.

ලැස්කි, හැරල්ඩ්. ජේ., රාජ්‍ය පිළිබඳ සිද්ධාන්ත හා ව්‍යවහාරය, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල. 2005. 

වර්ණපාල, විශ්වා., සංවර්ධන පරිපාලනය, එස්. ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ, කොළඹ 10. 2007. 

ශ්‍රී ලාංකේය ඉතිහාසය- වෙළුම 5: පරිච්ඡේදය 4, සීමාසහිත ඇම්. ඩී. ගුණසේන සහ සමාගම, කොළඹ 11. 2012.‍

ක්‍රිස්තියානි ධර්මයේ ආරම්භයේ සිට ‍ගෝත්‍රික ආක්‍රමණ යුගය දක්වා සිදු වූ වර්ධනයන් හා විජයග්‍රහණ

පටුන

හැඳින්වීම.

1.     ක්‍රිස්තියානියේ හා යුදෙව් ආගම් වල සම්බන්ධය.

2.     ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ධර්මය

3.     ක්‍රිස්තියානියේ වර්ධනය.

4.    ක්‍රිස්තියානියට එල්ල වූ අභියෝග.

5.     ක්‍රිස්තියානියේ ජයග්‍රහණ.

6.    ක්‍රිස්තියානීන්ට නිදහස ලැබීම.

7.     රෝම අධිරාජ්‍යයේ පරිහානිය හා ක්‍රිස්තියානි ආගමේ ව්‍යාප්තිය.‍

8.     ගෝත්‍රික ආක්‍රමණ යටතේ ක්‍රිස්තියානියේ වර්ධනය

 

9.    සමාලෝචනය

ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ නමාවලිය

 

 

හැඳින්වීම

 

වර්තමාන ලෝකයේ බහුතරයක් දෙනා අදහන ආගමවන ක්‍රිස්තියානි ආගමේ ඉතිහාසය ආරම්භ වන්නේ එහි ශාස්තෘවරයාවන ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගෙන්ය. යුදෙව් ජාතිකයෙකු වූ උන්වහන්සේ උපත ලබන්නේ යුදෙව්වන්ගේ පොරොන්දු දේශය ලෙස සැළකෙන පලස්තීනයේ “ගලීලෙයාවේ”ය. ජේසුස් වහන්සේ උපදින විට පලස්තීනය ආශ්‍රිත එම ප්‍රදේශය රෝම අධිරාජ්‍යයේ අණසකට යටත්ව පැවතිණ. ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ උපත ලැබූ අවදියේ එම ප්‍රදේශයේ පාලනය පැවතියේ හීරෝඩ් රජු යටතේය. ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ නසරත් නැමැති ගම්මානයේ තම ජීවිත කාලයෙන් වැඩි ප්‍රමාණයක් ගත කර ඇති අතර යුදෙව් පොත්පත්වල තිබුණු දෑ තේරුම් ගැනීමටත් විග්‍රහ කිරීමටත් ඔහුට හැකිව තිබී ඇත. යුදෙව් ජාතිකයෙකු වූ ඔහුගේ පියා නසරත්හි ජෝසෆ් නම් වූ අතර මව ඩේවිඩ් රජුගේ පරපුරට අයිති කන්‍යා මරියා මව්තුමිය විය. [1]

           

ක්‍රිස්තියානිය ආරම්භවන විට ලෝකයේ වඩාත් විශාල වූද බලසම්පන්න වූද රෝම අධිරාජ්‍යයට එය අයත්ව තිබිණ. මධ්‍යධරණී මුහුද අවට වූ සෑම රාජ්‍යයක්ම රෝමයේ පාලනයට අයත්ව තිබිණ. එම යුගයේ රෝම අධිරාජ්‍යය සමාජීය හා සංස්කෘතික වශයෙන් විශාල දියුණුවක් ලබා තිබුණේය. ලෞකිකත්වය අතින් එලෙස රෝම අධිරාජ්‍යය සැළකිය යුතු දියුණු මට්ටමක පැවතියද ආධ්‍යාත්මික වශයෙන් ඉතා විශාල ලෙස පිරිහී තිබිණ. ඊට එක් හේතුවක් ලෙස දැක්විය හැක්කේ පොදුජනයා ඇදහූ ආගම එක හා සමාන නොවූ ආගම් කිහිපයක සම්මිශ්‍රණයක් වීමයි. ඉතාලියේ, ග්‍රීසියේ, ඊජිප්තුවේ හා අනෙකුත් රෝම යටත්විජිත වල ජනතාව දෙවි දේවතාවන් සමූහයක් අදහන ලදි. අධිරාජ්‍යයෙක් වුවද දෙවි කෙනෙකු සේ සළකා වන්දනාමාන කරන ලදි. දාර්ශනිකයන් අතර ඒකදේවවාදය පිළිගත් අය ඉතා අල්ප වූ අතර රෝමන්වරු දෙවිවරුන් ඇදහූයේ විපත් හා අන්තරාවලින් ආරක්ෂා වීමට පමණි. දේව භක්තිය හා දැහැමි ජීවිතය අතර එතරම් සම්බන්ධකමක් එකළ ජනතාව දුටුවේ නැත.

 

බොහෝ දෙනෙකුට භුක්ති විඳීමට ලැබුණු ධන සම්පත්වල බහුලත්වය නිසා අවංකකම, උත්සාහවන්තකම හා සන්සුන්කම වැනි රෝම ගුණාංග එම සමාජයෙන් ක්‍රමානුකූලව බැහැරවන්නට විය. ලිංගික සදාචාරය හීන වූ අතර විවාහ ජීවිතයට තිබූ වැදගත්කමද අඩු විය. ඇතැම් දේවාල බේබදුකමට හා වෛශ්‍යා වෘතියට මුල්තැන දෙන මධ්‍යස්ථාන බවට පත්වී තිබුණේය. සතුන්ට වධ දීම හා මිනිසුන්ට හිංසා කිරීම රෝමන්වරු විනෝදාංශයක් කරගෙන තිබූ අතර ප්‍රසිද්ධියේ පොරපිටිවල සතුන් අතරට මිනිසුන් දමා සතුන් මෙන්ම මිනිසුන්ද වධ විඳින හැටි බලා සතුටට පත් වූහ. පොරපිටි නාට්‍ය ශාලාවලට වඩා ජනප්‍රිය විය. ඉතාමත් කුඩා වැරදි වලට පවා මිනිසුන් කුරුසවල ඇණ ගසා මරණයට පත් කළහ.

 

මෙසේ තිබූ සමාජයක ජේසුස් වහන්සේගේ දර්ශනය කාන්තාරයකට වැටුණු දිය පොදක් මෙන් අවිහිංසාවාදය කරා ගෙන යාමක් විය. එමඟින් යුරෝපීය සමාජය ක්‍රමානුකූලව විශාල පරිවර්තනයකට ලක්විය. මුලදී විශාල අභියෝග හමුවේ ව්‍යාප්ත වූ එම දහම පසුකාලීනව ඉතා සීඝ්‍ර ජයග්‍රහණ ලබන්නට විය. මෙම පැවරුම මඟින් ජේසුස් වහන්සේගේ දර්ශනයේ ආරම්භය, ව්‍යාප්තිය හා ජයග්‍රහණ සවිස්තරාත්මකව ඉදිරිපත් කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ.

---

[1]බී. වී. රාවෝ, ලෝක ඉතිහාසය , අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 2003. පිටු 124.

 

1.   ක්‍රිස්තියානියේ හා යුදෙව් ආගම්වල සම්බන්ධය

     

රෝමය බහුදේවවාදයෙන් පීඩා විඳිද්දී ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ ඉපදුණු පලස්තීනය ආශ්‍රිත ප්‍රදේශය එකළ එකම දේව භක්තික ආගම වූ යුදෙව් ආගමේ මාතෘ භූමිය විය. යුදෙව් ආගමට අනුව ඔවුන් බහුදේවවාදය ප්‍රතික්ෂේප කළ අතර සදාචාරයට මුල්තැනක් දුන්හ. පලස්තීනයෙන් බැහැරව පැවති අනෙකුත් රෝම අධිරාජ්‍යය ප්‍රදේශවල ජීවත් වූ යුදෙව්වන් සමඟද ඔවුන් සම්බන්ධකම් පැවැත්වූහ.

 

උපතින් යුදෙව් ජාතිකයෙකු වීම හේතුවෙන් හීබෲ ජාතිකයන්ගේ සියළුම ශ්‍රේෂ්ඨ ඉගැන්වීම් පිළිබඳව අවබෝධයක් ලබා ගැනීමට ඔහුට හැකි විය. නමුත් රෝමයට යටත්ව සිටි යුදෙව්වෝ ඉතා අසහනයෙන් කාලය ගෙවූ අතර නැවත නිදහස ලබා ගැනීමට පුලපුලා බලා සිටියහ.

 

සමහර අනෙකුත් ආගම් මරණින් පසු ජීවිතයක් පිළිබඳව අදහස් දක්වා තිබූ අතර සමාජයේ ඉහළ හා ප්‍රභූ පවුල්වල පමණක් නැවත හොඳ ආත්මයක් ලබා ගැනීමට හැකියැයි අදහස පැවතිණ. නමුත් ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් මඟින් බොහෝ දුප්පත් හා වහලුන් හට නව බලාපොරොත්තුවක් ඇති විය. වෙනස් වඩා හොඳ ලෝකයක සුගතිය ලබා ගැනීම පිළිබඳව ඔවුන් තුළ විශ්වාසයක් ඇති විය. එම කාලවකවානුවේදී අනාගත වක්තෘවරයෙකු පහළ වී එම පීඩිත ජනතාව මුදාගන්නා බවට පැවති අතීත ජනප්‍රවාදය එකළ ජනතාව විශ්වාස කළහ. ක්‍රිස්තුස් වහන්සේ එම ගැලවුම්කාරයා විය යුතු බවත් ඔහු දෙවියන් වහන්සේගේ පුත්‍රයා විය යුතු බවත් ජනතාව විශ්වාස කරන්නට විය.

 

යුදෙව් ජාතික පූජකයන් එම කතා පුවත සම්බන්ධයෙන් කෝපයට පත් වූ අතර ජේසුස් වහන්සේ යුදෙව් දේවාලවල නීති කැඩීමට මිනිසුන්ට උගන්වන්නේයැයි සිතූහ. මන්දයත් යුදෙව් ආගමික වත්පිළිවෙත් ඉතාමත්ම සංකීර්ණවීමත් ජේසුස් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම් ඉතා සරල වීමත්ය. “මිනිසුන් නමස්කාර කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව දෙවියන් වහන්සේ සැළකිල්ලක් නොදක්වන අතර දෙවියන් වහන්සේ සැළකිල්ල දක්වන්නේ අපගේ හද තුළ ඇති දේට පමණක්” යැයි ජේසුස් වහන්සේ කියා සිටියේය.[1]

 

ජේසුස් වහන්සේගේ ශ්‍රාවකයන් විශාල ප්‍රමාණයක් ඒකරාශී වීම හේතුවෙන් යුදෙව් පූජකවරු නැවතත් කලබලයට පත්වූහ. ජේසුස් වහන්සේ කැරැල්ලක් සංවිධානය කරනවායැයි රෝමන්වරු සිතනු ඇතැයිද ඒ නිසා ජනයාට හා තමන්ට දඬුවම් කිරීමට රෝමන්වරු පෙළඹෙතැයිද ඔවුහු බියට පත්වූහ. එම නිසා යුදෙව් නායක පූජකවරු ජේසුස් වහන්සේ සිරභාරයට ගැනීමට කටයුතු පිළියෙල කළ අතර ඉන්පසු ඔහු මරණයට පත්කල යුතුයැයි රෝම ආණ්ඩුවට කරුණු ඉදිරිපත් කළහ. ‍

 

රෝම අධිරාජ්‍යයාට අවමන් කළ බවට චෝදනා කොට ජේසුස් අල්ලා ගත් යුදෙව්වෝ ඔහු රෝම ආණ්ඩුකාරයා වූ පොන්ටියස් පිල්ටා වෙත භාර දුන්හ. රෝම පාලකයෝ  ඔහුට විරුද්ධව රාජද්‍රෝහි චෝදනා එල්ල කොට ඔහු වැරදිකරු බවට තීන්දුකොට කුරුසයේ අණ ගසා මරා දෑමූහ. ඉන් දින 3ට පසුව ජේසුස් වහන්සේ මළවුන් අතරින් නැඟී සිටි බව ශුභාරංචියේ දැක්වෙන අතර දින 40ට පසුව ඔහු දිව්‍ය ලෝකය කරා යනු දුටු බව ඔහුගේ ශ්‍රාවකයන් විසින් ප්‍රකාශ කොට ඇත. අභිෂේකලත් යන අර්ථය ඇති “ක්‍රිස්ටෝස්” යන වචනයෙන් ඔහු හැඳින්වීමට පටන් ගත් අතර ජේසුස්ගේ අනුගාමිකයෝ ක්‍රිස්තියානි ආගම ගොඩනැගුවේ මුළුමනින්ම ඔහුගේ ඉගැන්වීම් පදනම් කොට ගෙනය.[2]

 

---

[1] මාර්ග ආයතනය, ලොකයේ කථාන්තරය, ඇස් ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ, කොළඹ 10. 2004. පිටු 96.

[2] බී. වී. රාවෝ, ලෝක ඉතිහාසය , අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 2003. පිටු 125.

 

1.   ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ධර්මය

 

බයිබලයේ පරණ තෙස්තමේන්තුවේ අන්තර්ගත සියළුදෑ යුදෙව් ධර්මය පිළිබඳව වන අතර නව තෙස්තමේන්තුවේ අන්තර්ගත වන්නේ ජේසුස් වහන්සේගේ ජිවිතය පිළිබඳව හා එතුමාගේ ඉගැන්වීම් පිළිබඳවය. විශ්වයේ හා සත්ව වර්ගයාගේ මැවුම්කරුවා දෙවියන් වහන්සේ වන බවත් දෙවියන් වහන්සේ අනුකම්පා සහගතවන අතර සියළු දෙනාට එකසේ කරුණාව දක්වන බවත් දේශනා කරන ලදි. සියළු දෙනා සහෝදරත්වයෙන් ජීවත්විය යුතු අතර දෙවියන් වහන්සේ වෙනුවෙන් කැප වී ජීවත් විය යුතු බවත් ඔහු ඉගැන්වීය. පව්කාරයන් සිය පාපකර්ම පිළිබඳව පසුතැවිලි විය යුතු අතර දෙවියන් වහන්සේගේ අනුකම්පාව සඳහා යාඥා කළ යුතු බවද යහපත් ක්‍රියාමාර්ගවල යෙදීමෙන් පාරිශුද්ධ චරිත ගොඩනඟා ගතයුතු බවද ඔහුගේ මූලික ඉගැන්වීම් කීපයකි. තමාට නපුරක් කරන අයට වුවද යහපතක් කිරීමට මනුෂ්‍යයා යොමු විය යුතු බව අවධාරණය කළ ඔහු සමාව දීම මහත් වූ පුණ්‍ය කර්මයක් බව දක්වා ඇත. කුරුසයේ ඇණ ගසා සිටියදී වුවද ඔහු “පියාණෙනි ඔවුන්ට සමා‍වන්න. මේ කරන්නේ කුමක්දැයි ඔවුහු නොදන්නාහුය.” යනුවෙන් පවසා තමාට මරණිය දණ්ඩනය පැනවූ අයට සමාව දුන් බව කියනු ලැබේ. ජේසුස් වහන්සේ ගම්බද ජනතාවට පහසුවෙන් අවබෝධවන භාෂාවෙන් උපදේශ කතා සහිතව තම ධර්මය පැහැදිලි කළේය. ඔහුගේ ශ්‍රාවකයෝ “දෙවියන් වහන්සේ විසින් එවන ලද ගැලවුම්කරුවා” ලෙස ඔහුට ගරු සම්මාන දැක්වූහ.[1]  

 

---

[1] බී. වී. රාවෝ, ලෝක ඉතිහාසය , අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 2003. පිටු 126.

1.   ක්‍රිස්තියානියේ වර්ධනය

 

ජේසුස් වහන්සේ කුරුසියේ තබා ඇණ ගසා ඝාතනය කිරීමෙන් පසුව ඔහුගේ අපෝස්තලුවරුන් 12දෙනා වූ හොෂෙයා, යෝවෙල්, ආමොස්, ඔබදියා, යෝනා, මීකා, නාහුම්, හබක්කුක්, ශෙපනියා, හග්ගයි, සෙකරියා, මලාකී[1] යන ශ්‍රාවකයෝ 12දෙනා යුදෙව්වන්ට දේශනා කිරීම ආරම්භ කළහ. ජේසුස්තුමා දෙවියන් වහන්සේගේ පුත්‍රයාවන බවත් දෙවියන් වහන්සේ මේ ලෝකයට එවන ලද ගැලවුම්කාරයා බවත් ඒ නිසා ඔහුගේ අනුකම්පාව හා කරුණාව අයැද සිටීමෙන් විමුක්තිය ලඟාකර ගත හැකි බව ඔවුහු දේශනා කළහ. බොහෝ යුදෙව්වන් කිතු දහමට හරවා ගැනීමට ඔවුන් සමත්විය. ජේසුස් වහන්සේගේ මරණින් දින 50ට පසුව යුදෙව්වන් අතර පැවැත්වෙමින් තිබුණ “පෙන්තකොස්ත” උත්සව දිනය ක්‍රිස්තියානි ශාසනයේ ආරම්භක දිනය ලෙස සළකනු ලැබේ. එය යුදෙව්වෝ දසදෙසින් පලස්තීනයේ අගනුවර වූ ජෙරුසෙලමට එක්රැස්වන දිනය විය. එදින ජේසුතුමන්ගේ ප්‍රධාන ශ්‍රාවකයා වූ පේදුරුතුමන් විසින් ජේසුස් වහන්සේ ගැන කරන ලද දේශනයකට පසුව 3000ට අධික ජනකායක් ‍බෞතීස්ම පිළිවෙත ලබා ක්‍රිස්තු භක්තිකයන් වූ බව බයිබලයේ “ක්‍රියා” පොතේ කියවේ. ක්‍රිස්තියානි ශාසනය මුලදී යුදෙව් ආගමේම නව නිකායක් සේ සැළකිණ. එහි ප්‍රථම බැතිමත්හු මෙන්ම ධර්ම ප්‍රචාරකයෝද යුදෙව්වෝම විය. මොවුහු විවිධ පළාත්වල විසූ සිය ජාතිකයන් අතරට ජේසුස් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලද ගැලවීමේ ධර්මය ගෙන ගියහ. රෝම අධිරාජ්‍යයේ තිබූ ගමනාගමනයේ හා සන්නිවේදන පහසුකම් නිසා මෙම නව දහම ඉක්මනින්ම ව්‍යාප්ත විය.

 

එසේ අළුතින් කිතු දහම වැලඳගත් යුදෙව්වකු වූ ශාන්ත පෝල් තුමා යුදෙව්වන් නොවන අයට දේශනා කිරීම ආරම්භ කළේය. ඔහු බයිබලයේ අද දක්නට ලැබෙන සංදේශ රැසක කතෘවරයාද වේ. ඔහු ධර්ම ප්‍රචාරය සඳහා ගිය සෑම තැනකම යුදෙව්වන්ගෙන් හා අන්‍ය ජාතිකයන්ගෙන් යුත් ක්‍රිස්තු භක්තික කණ්ඩායම් පිහිටුවන ලදී. ලිපි මඟින් අවවාද අනුශාසනා දෙමින් ඔවුන් සමඟ සම්බන්ධතා තබා ගැනීමටද ශාන්ත පෝල් තුමා වෙහෙසුනේය. මේ අතර අග්‍රශ්‍රාවකවරු ජේසුස් වහන්සේගේ කියුම් හා කෙරුම් පිළිබඳ වාර්තා එක්රැස් කිරීමෙහි නිරත වූහ. පසුව ශුභාරංචි ග්‍රන්ථ හතරට ඒවා මූලාශ්‍ර විය. 

 

---

[1] බර්නාඩ්. ඩබ්. ඇන්ඩර්සන්, පරණ ගිවිසුමේ ජීවමාන ලෝකය, ලංකා දේවධර්ම ශාස්ත්‍රාලය, පිළිමතලාව. 1980. පිටු 574.

  

1.   ක්‍රිස්තියානියට එල්ල වූ අභියෝග

 

ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ මරණින් 30වසරකට පසු “සභා” නමින් හැඳින්වෙන ක්‍රිස්තු භක්තික කණ්ඩායම් රැසක් රෝම අධිරාජ්‍ය තුළ සිටින්නට විය. රෝම නගරයේද සභාවක් තිබිණ. එහි නායකයා ශාන්ත පේදුරුතුමා විය. ඒ වන විට “නව ගිවිසුම” නමින් හැඳින්වෙන පොත් එකතුවද නිර්මාණය වෙමින් පැවතිණ. අනුක්‍රමයෙන් නව ආගම පිළිබඳ පුවත රෝම අධිරාජ්‍යය පුරා පැතිරෙන්නට විය. එය ව්‍යාප්ත වෙමින් තිබූ ක්‍රිස්තියානි ආගමට හිතකර නොවීය. මන්දයත් අපරාධකරුවෙකු වශයෙන් පිළිගෙන රෝම රජය විසින් මරණ දණ්ඩනයට ලක්කරන ලද අයෙකු එම ආගමේ ශාස්තෘවරයා ලෙස පිළිගැනීමත්, රෝමන්වරුන්ගේ හිංසාවාදී ක්‍රියාවලට හා බහුදේවවාදයට මෙම ආගමේ බැතිමතුන් විරුද්ධවන නිසාත් එය රෝම අධිරාජ්‍යයේ වැසියන් අතර සැකයට භාජනය විය.

 

ක්‍රි. ව. 64දී රෝම නගරය විශාල ගින්නකින් විනාශ විය. එම ගින්න රෝම පුරවරය තුළ නව ගොඩනැගිලි මාලාවක් ඉදිකිරීමේ අරමුණින් නීරෝ අධිරාජ්‍යයා විසින් ඇතිකරන ලද්දක්යැයි රාවය පැතිරෙන්නට විය. රෝමය ගිනිබත් වෙමින් තිබියදී අර්ධ උන්මත්තකයෙකු හා ඒකාධිපති ආඥාදායකයෙකු වූ නීරෝ වීණා වයමින් සිටි බවක්ද කියවෙන්නට විය. ගින්නෙන් සිදු වූ විනාශය නිසා ජනතාව අතර කැරැල්ලක් ඇතිවේයැයි බිය වූ ඔහු එවැන්නක් ඇති නොවීම සඳහා මෙන්ම එය මැඩපැවැත්වීම සඳහා රෝම විනාශය කිතුනුවන්ගේ ක්‍රියාවක් ලෙස හඳුන්වා ඔවුන් පිට වරද පටවන ලදි.

 

සිදු වූ දේ ඇසින් දුටුවෙකු සේ සැලකෙන ටැසිටස්  නැමති රෝම ඉතිහාසඥයා එම ක්‍රියාව පහත ආකාරයෙන් විස්තර කර ඇත.

“ඔහුට (නීරෝට) එරෙහිව නැගෙමින් ආ චෝදනා නැවැත්වීමේ අරමුණින් එහි වගකීම (රෝමය ගිනි තැබීම) නීරෝ ක්‍රිස්තියානිකාරයන් මත පැවරීය. මොවුන් සිය දූෂිත ක්‍රියා නිසා ජනතාවගේ පිළිකුලට ලක්වී සිටි පිරිසකි. ඔවුන් වෙත වරද පවරා අතිශයින් කෲර ලෙස ඔවුන්ට ඔහු දඩුවම් කළේය. ඔවුන්ට සිය නම ලැබෙන්නේ තිබේරියස්  (ටයිබීරියස්) අධිරාජ්‍යයාගේ පාලන සමයේදී පලස්තීනයේ අග්‍රාණ්ඩුකාරයා වූ පොන්තියුස් පිලාන්තු විසින් මරණ දණ්ඩනයට පත්කරන ලද ක්‍රිස්තුස්ගෙනි. එහෙත් එම බියකරු මිත්‍යා ධර්මය එයින් විනාශ නොවී නැවත පණ ලබා එහි මව්බිම වූ යුදෙයාවේ පමණක් නොව ලෝකයේ ඕනෑම අපවිත්‍ර ද්‍රව්‍යයක් දමනු ලබන කුණු බක්කියක් බඳු වූ රෝමයේද පැතිරෙන්නට විය. මුලින්ම සිර අඩස්සියට ගනු ලැබුවේ තමන් ක්‍රිස්තු භක්තිකයන් කියා පිළිගත් අයය. ඉන්පසු ඔවුන්ගේ සාක්ෂි මත අතිවිශාල සංඛ්‍යාවක් වරදකරුවන් සේ තීරණය විය. එහෙත් ඔවුන්ට එල්ල වූයේ ගින්න ඇති කිරීමේ චෝදනාවම නොවේ. මිනිස් සංහතිය පිළිකුල් කිරීමේ චෝදනාවය.”

 

 “මොවුන් මරා දමනු ලැබුවා පමණක් නොව ඔවුන්ට වද හිංසා කිරීම විනෝදාංශයක් බවට පත්කර ගන්නා ලදි. සමහරුන් කැබලිවලට ඉරා දමනු පිණිස සතුන්ගේ හම්වලින් පොරවා සුනඛයන් අතරට විසිකර දමන ලදි. සමහරු කුරුසවල ඇණ ගසනු ලැබූහ. සමහරු අඳුර වැටුණු විට නගරය ආලෝකමත් කිරීම පිණිස පුළුස්සනු ලැබීය. නීරෝ එම අවස්ථාවේ තම උයන මහජනයාටද විවෘතකර මහත් ගාම්භීරයෙන් අශ්ව රථයක නැගී එහා මෙහා ගියේය. එයින් ඇති වූ ප්‍රතිඵලය ඔහු පැතුවාට වඩා විරුද්ධ එකක් විය. මෙම ක්‍රිස්තියානිකාරයින්ට දරුණු දඬුවම් ලබා දිය යුතුව තිබුණ නමුත් මොවුන් වෙත මහජනයා තුළ අනුකම්පාවක් ඇතිවන්නට විය. මොවුන් විනාශකර දමනු ලැබුවේ රටේ යහපතට නොව එක කුරිරු මිනිසෙකුට තම මනදොළ පිනවා ගැනීමට අවශ්‍යය වූ නිසාය යන හැඟීමක් මහජනයා තුළ ඇති විය.”[1]

 

නීරෝගේ පීඩන සමයේදී ජීවිත පුදකළ ක්‍රිස්තියානි භක්තිකයන් අතර කුරුසයක ඇණ ගසා මරණු ලැබූ පේදුරු තුමාද, හිසගසා මරා දමනු ලැබූ පාවුළු තුමාද වේ. ක්‍රි. ව. 68දී වයස 30ක් වූ නීරෝ සිය දිවි හානි කරගත්තේය. ඔහුගේ පාලන කාලය කෙටි වූ නමුත් ඔහු ආරම්භ කරන ලද කිතුනුවන්ට විරුද්ධ දණ්ඩනීති දිගටම බලපැවැත්වෙන ලදි. තවත් ශතවර්ෂ දෙකහමාරක කාලයක් පමණ වනතෙක්ම ක්‍රිස්තු භක්තිකයෙකු වීම මරණ දඬුවමට ලක්වන කරුණක් විය.

 

එවැනි බලපෑම් හමුවේ වුවද ක්‍රිස්තියානියේ ව්‍යාප්තිය ඉතා සීඝ්‍රයෙන් සිදුවිය. එයට එක් හේතුවක් ලෙස දැකිය හැක්කේ ක්‍රිස්තියානියට එරෙහි වූ එම දණ්ඩනීති අධිරාජ්‍යයේ සෑම තැනකම ඒකාකාරීව ක්‍රියාත්මක නොවීමයි. යම්යම් කාලපරිච්ඡේද හා ස්ථානවල එළිපිටම ආගම ඇදහීමට හැකියාව තිබිණ. එකළ බොහෝදෙනෙක් ක්‍රිස්තු භක්තිකයන් සැළකුවේ ඥාතීන් අතර විවාහවන, මිනිස් සංහතිය පිළිකුල්කරන, මිනීමස් කෑම වැනි දූෂණවලට ඇබ්බැහි වූ පිරිසක් සේය. මිනීමස් කෑමේ චෝදනා ඇති වී තිබුණේ ක්‍රිස්තු භක්තිකයන්ගේ පූජා පිළිවෙතක් වූ රොටී හා මිදි යුෂ හවුලේ බෙදා ගැනීම, වරදවා තේරුම් ගැනීමෙනි. එනම් ක්‍රිස්තු භක්තිකයෝ පූජා ආහාරය බෙදා ගැනීමේ පිළිවෙත හඳුන්වනු ලැබුවේ, ක්‍රිස්තුස් වහන්සේගේ ශරීරය හා රුධිරය හෙවත් ප්‍රාණ ශක්තිය හවුලේ බෙදා ගැනීමක් සේය.

 

ක්‍රිස්තු භක්තියෙක් වීම මත ඕනෑම පුද්ගලයෙකු නඩු ශාලාවකට ඉදිරිපත්කළ හැකි විය. එතනදී ඔහු තම මරණය හා ආගම යන දෙකෙන් එකක් තෝරාගත යුතු විය. නීරෝගේ පීඩන සමයෙන් ශතවර්ෂ භාගයකට පමණ පසු කළු මුහුද අසල පිහිටි බිතිනියාවේ අග්‍රාණ්ඩුකාරවරයා වූ ප්ලීනි නැමැත්තාට වරක් තම ප්‍රදේශය තුළ එම දණ්ඩනීති ක්‍රියාත්මක කිරීමට සිදුවිය. ඔහුට එසේ කිරීමට සිදුවූයේ ක්‍රිස්තු භක්තිකයින් කියා ඔහුගේ යටත් වැසියන් අතරින් කීපදෙනෙකු නම්කර දක්වන නිර්නාමික පත්‍රිකාවක් ඔහුට ලැබීම නිසාය. එම අවස්ථාවේ ඔහු උපදෙස් පතා රෝමයේ අධිරාජ්‍යයාට ලිපියක් යැවීය. ඔහුගේ එම ලිපියද, අධිරාජ්‍යයා විසින් එවන ලද පිළිතුරද අද දක්වාම ආරක්ෂා වී තිබේ. ප්ලීනිගේ ලිපියේ මෙසේ සඳහන් වී තිබේ.

 

“ක්‍රිස්තු භක්තිකයන් නොවේයැයි කී හැමදෙනෙකුම මම නිදහස්කර හැරියෙමි. මා එසේ කළේ ඔවුන් අපේ දෙවිවරුන්ට වන්දනාමාන කිරීමට එකඟ වූ නිසාය. දෙවිදේවතා රූප සමඟ ඔබේ පිළිමයද (අධිරාජ්‍යයාගේ රුව) ඔවුන් ඉදිරිපිටට ‍මා ගෙන ආ විට ඔවුන් එයට දුම් අල්ලා මිදි යුෂ පූජා කලහ. ඒ සියල්ලටත් වඩා ඔවුන් ක්‍රිස්තූන්ට ශාප කළහ. එය කිසිම ක්‍රිස්තු භක්තිකයෙකු ලවා කරවන්නට බැරි දෙයකි......”

 

         මහා අධිරාජ්‍යයා වූ ‍‍ට්‍රෝජන් අමතා ලියන ලද ලිපිය ඔහු අවසන් කළේ ක්‍රිස්තු භක්තිකයන් සම්බන්ධයෙන් ඔහු කුමක් කළ යුතුදැයි අසමිනි. ඒ බව කෙලින්ම නොකී නමුත් ආගමික විශ්වාසය යන එකම වරද මත කෙනෙකු මරණයට පත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් ප්ලීනි නොසතුටට පත්වී සිටියේය. මහා අධිරාජ්‍යයා වූ ට්‍රෝජන්, ප්ලීනිගේ එම ප්‍රශ්නයට පිළිතුරක් යැවීය. එය මෙසේය,

 

“ඔවුන්ව සොයා යායුතු නැත. යමෙක් ක්‍රිස්තු භක්තිකයෙකු කියා දැනුම් දෙනු ලැබූවහොත් එසේම එම චෝදනා ඔප්පු වී යතොත් එවිට ඔහුට දඬුවම් කළ යුතුය. එහෙත් චෝදනා ලැබූ යමෙක් තමා ක්‍රිස්තු භක්තිකයෙකු නොවේ යැයි ප්‍රකාශ කරන්නේ නම් එසේම අප දෙවිවරුන්ට වන්දනාමාන කිරීමෙන් ඒ බව සනාථ කරන්නේ නම් කෙතරම් සැක සහිත වුවත් ඔහු එකවිටම නිදහස්කර යැවිය යුතුය. නිර්නාමික පත්‍රිකා කිසිවිටෙක සාක්ෂියක් සේ නොගත යුතුය. එය නරක පූර්වාදර්ශයකි. එසේම නූතන යුගයට ගැලපෙන්නේද නැත.”[2]

 

ට්‍රෝජන් රෝම අධිරාජ්‍යයන් අතරින් යහපත්ම කෙනෙක් වුවත් ක්‍රිස්තියානීන්ට විරුද්ධව තිබූ දණ්ඩනීති අවලංගු කිරීමට ඔහු පසුබට විය. ඔහු එසේ කළේ අධිරාජ්‍යය පිළිබඳ ඔහුගේ ආකල්පයට ක්‍රිස්තියානියෙන් හානියක් සිදුවෙතැයි ඔහුට හැඟුන නිසා විය හැකිය. ක්‍රිස්තු භක්තිකයෝ අධිරාජ්‍යයට පක්ෂපාතී වූයේ දෙවියන්  වෙත තම පක්ෂපාතීත්වයට එය පටහැනි නොවූ ප්‍රමාණයට පමණි.

 

මරණ තර්ජන හේතුවෙන් ඇති වූ දුෂ්කරතා ‍මැද වුවද රෝම අධිරාජ්‍යයේ සෑම පළාතකම වාගේ නව ආගමට බැ‍‍දෙන්නවුන්ගේ සංඛ්‍යාව සීඝ්‍රයෙන් ඉහළ ගියහ. රෝම සමාජය තුළ තිබූ විවිධ දුසිරිත් හා හිංසාවාදයන්ට අප්‍රිය කළ පුද්ගලයන් ඊට ආකර්ෂණය වූ අතර ඕනෑම තරාතිරමකම පුද්ගලයන්ටද එම ආගමට බැඳීමට හැකිවිය. ක්‍රිස්තියානිය ගැන සොයාබලන්නට ඔවුන් වැඩිපුර පෙළඹුණේ ප්‍රාණ පරිත්‍යාගීවරුන් තුළ ඔවුන් දුටු අචල විශ්වාසය හා නිර්භීතකම නිසාවෙන්ය. පොරපිටිවල මරන අභිමුඛයට වැඩිහිටි පිරිමින් හා ගැහැණුන් මෙන්ම ළදරුවන්ද ගමන් කළේ ඉමහත් ප්‍රීතියෙන් බව ඔවුහු දුටුවෝය. නව ආගමට එරෙහිව පැනවූ දණ්ඩ නීතිවල ප්‍රතිඵල ඒවායේ අරමුණට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස් විය.

    

 

ටර්ටල්ලියන් සඳහන් කළ පරිදි ,

 

“අපිව කුරුසවල ඇණ ගසන්න. අපට වද දෙන්න. අපව මරණයට තීන්දු කරන්න. අපව දූවිලිවලට අඹරන්න. අපව කපා දමනු ලබන තරමට අපි වැඩෙන්නෙමු.‍ බෝ වෙන්නෙමු. ක්‍රිස්තු භක්තිකයන්ගේ රුධිරය බීජයක් බඳුය.”[3]

---

[1] ඇන්ටනි ප්‍රනාන්දු, ආරම්භයේ සිට අද දක්වා ක්‍රිස්තියානියේ ඉතිහාසය සාහිත්‍යය හා කලාව, අන්තර් සංස්කෘතික පොත් ප්‍රචාරකයෝ, කඩවත. 1996. පිටු 4 -5.

[2] ඇන්ටනි ප්‍රනාන්දු, ආරම්භයේ සිට අද දක්වා ක්‍රිස්තියානියේ ඉතිහාසය සාහිත්‍යය හා කලාව, අන්තර් සංස්කෘතික පොත් ප්‍රචාරකයෝ, කඩවත. 1996. පිටු 7.

[3] එම...., පිටු 8.

5.    ක්‍රිස්තියානියේ ජයග්‍රහණ

දීර්ඝ කාලයක් තුළ ක්‍රියාත්මක වූ ක්‍රිස්තු භක්තිකයන් පීඩාවට පත් කිරීමේ යුගය ක්‍රි. ව. 313දී නිකුත් කරන්නට යෙදුණු “මිලාන ආඥාව” (Edict of Milan) යනුවෙන් හැඳින්වෙන රාජ ආඥාව මඟින් ඉවත් කරන්නට යෙදිණ. එතැන් පටන් රෝම අධිරාජ්‍යයේ ඕනෑම පුරවැසියෙකුට නිදහසේ ක්‍රිස්තියානි ආගම ඇදහීමට ඉඩප්‍රස්ථාව ලැබිණ.

 

ශතවර්ෂ තුනකට අධික කාලයක් පීඩනයට පත්කරන ලද ක්‍රිස්තියානීන්ට මෙලෙස නිදහස ලබාදීමට හේතු වූයේ නැවත නැවතත් පීඩා කිරීමෙන් වැඩක් නැතැයි කියා පාලක පක්ෂයට ක්‍රමක්‍රමයෙන් වැටහීම නිසා නොව ක්‍රිස්තු භක්තිකයන් විනාශකර  දැමීමට දරන ලද ප්‍රයත්නයන් අසාර්ථක වීමත් එමඟින් රෝම අධිරාජ්‍යයම අතිශයින් ව්‍යාකූල තත්වයකට පත්වීමත්ය. තවද ඒ වනවිට ක්‍රිස්තු භක්තිකයන්ගේ ප්‍රමාණය විශාල වශයෙන් වර්ධනය වී තිබූ අතර ඔවුන් දෙස සානුකම්පිතව බැලූ ජනයාගේ සංඛ්‍යාවද සුළුපටු නොවීය.

 

මිලාන ආඥාව නිකුත් කිරීමට දසවර්ෂයකට පෙර ඉතා දරුණු හා බියකරු ලෙස ක්‍රිස්තියානීන් මර්දනය කිරීමේ ව්‍යාපාරයක් ක්‍රියාත්මක විය. ක්‍රි. ව. 303දී දියෝක්ලේසියානු මහා අධිරාජ්‍යයා විසින් ආරම්භ කරන ලද ක්‍රිස්තියානීන් සමූල ඝාතනය කිරීමේ ව්‍යාපාරය ඔහුගෙන් පසුව බලයට පැමිණි ගැලේරියස් විසින්ද ඒ ආකාරයෙන් පවත්වාගෙන යනු ලැබීය. එකල හැම රෝම වැසියෙකුම රෝම පිළිමයක් ඉදිරිපිට දුම් පූජා පවත්වා තමා ක්‍රිස්තු භක්තිකයෙකු නොවන බව ප්‍රසිද්ධියේ ඔප්පුකළ යුතුවිය. එසේ නොකරන සියළුම අය දරුණු තාඩන පීඩනවලට හා මරණයට පත් කරනු ලැබීය. රෝම අධිරාජ්‍යයේ පෙරදිග විසූ ක්‍රිස්තු භක්තිකයන් අතරින් විශාල ප්‍රමාණයක් මෙම පීඩනවලට ලක්විය.

6.    ක්‍රිස්තියානීන්ට නිදහස ලැබීම

 

රෝම අධිරාජ්‍යයේ ප්‍රථම ක්‍රිස්තියානි පාලකයා වූ කොන්ස්ටන්ටයින් බිහි වූයේ මෙම වියවුල් තත්වය තුළදීය. කොන්ස්ටන්ටයින්, දියෝක්ලේසියානු අධිරාජ්‍යයා යටතේ වූ උප රජෙකුගේ පුත්‍රයෙක් විය. මේ වනවිට රෝම අධිරාජ්‍යයේ පාලන තත්වය ඉතාමත්ම අවුල් වියවුල්ව පැවති අතර අධිරාජ්‍යයවරුන් ලෙස තමන්ව හඳුන්වාගත් පුද්ගලයින් හත්දෙනෙක් රෝම අධිරාජ්‍යයේ ප්‍රදේශ පාලනය කළේය. ඒ හැම කෙනෙක්ම අනෙකුත් රජවරුන් පරාජය කිරීමට උත්සාහ කළ අතර කොන්ස්ටන්ටයින්ද එම හත් දෙනාගෙන් එක් අයෙකු විය. ක්‍රි. ව. 312 වන විට රෝම පුරයට පහර දීමට විශාල හමුදාවක් ගෙන යාමට හැකිවන තරමටම ඔහු බලවත් විය.

 

රෝම පුරයට ඇතුල්වීමට අධිෂ්ඨාන කරගෙන සිටි ‍දිනට පෙර දින ඔහු සිහිනයක් දුටුවේය. එම සිහිනයට අනුව “ සත්‍යයම වූ දෙවියන්ගේ සංකේතයක් ඔහු තම භටයන්ගේ පලිහවල ඇඳිය යුතුයැයි” කියන පණිවිඩයයි. මේ වනවිටත් ඔහු ක්‍රිස්තු භක්තිකයෙකු නොවූ නමුත් හිතින් එයට පක්ෂපාතී විය. ඔහු දුටු සිහිනය නිසාම ඔහු යුද්ධයට ගියේ ක්‍රිස්තුස් වහන්සේට සේවය කරන්නෙකු විලාසයෙනි. එම යුද්ධයෙන් ඔහු ජයග්‍රහණය කළ අතර  එතැන් සිට ඔහු රෝම අධිරාජ්‍යයේ ඒකීය නායකයා බවට පත්විය. ඊළඟ වසරේ සිට ක්‍රිස්තු භක්තිකයන්ට සිය ආගම නිදහසේ ඇදහීමට ඉඩදෙන ආඥාව මිලාන් නගරයේ සිට නිකුත් කළේය.

 

ක්‍රිස්තියානීන් මත පැනවී තිබූ තහනම ඉවත්වීමත් සමඟම ක්‍රිස්තියානි ශාසනය තුළ ඇතිවූ පිබිදීමට කොන්ස්ටන්ටයින් අධිරාජ්‍යයා ඍජුවම දායක විය. ක්‍රි. ව. 337දී සිදු වූ ඔහුගේ මරණය දක්වාම ඔහු අධිරාජ්‍යයේ පමණක් නොව ක්‍රිස්තියානි සභාවේද නායකයා සේ ක්‍රියාකළේය.

 

 

7.    රෝම අධිරාජ්‍යයේ පරිහානිය හා ක්‍රිස්තියානි ආගමේ ව්‍යාප්තිය

 

ක්‍රිස්තියානි ආගම රාජ්‍ය ආගම බවට පත්වීමත් සමඟ රෝම අධිරාජ්‍යය හා ක්‍රිස්තියානි සභාව අතර ඇති වූ සම්බන්ධතාව එතරම් දීර්ඝ කාලයක් ඒ ආකාරයෙන්ම නොපැවතිණ. වැඩිකල් යාමට පෙර කිසිවෙකු අපේක්ෂා නොකළ ආකාරයට විවිධ පැතිවලින් පැමිණි ම්ලේච්ඡ ජාතිකයන් රෝම අධිරාජ්‍යයට පහර දෙන්නට විය. රෝම අධිරාජ්‍යයේ අවසානයට මඟපෑදූ එම ආක්‍රමණ “අඳුරු යුගය” ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ.

 

අධිරාජ්‍යයට සිදුවෙමින් පැවති එම හානිය ක්‍රිස්තියානි සභාව වෙත බලපාන්නට ඉඩ තිබූමුත් ක්‍රිස්තියානියේ වාසනාවට එම විපතින් උද්ගත වූ ප්‍රශ්න වල‍ට මුහුණ දීමට ශක්තිය ලබාදිය හැකි පුද්ගලයන් එම කාලයේදීම බිහිවිය. ඒ අතර ප්‍රධාන වූවන් ලෙස අයර්ලන්ත වැසි ගෝත්‍රිකයන් ශිෂ්ඨ කරලීමට සමත් වූ ශාන්ත පැට්‍රික් ද, ක්‍රිස්තියානි තාපස සම්ප්‍රදාය ක්‍රමවත් කරවූ ශාන්ත බෙනඩික් ද, ම්ලේච්ඡ ජාතිකයන් ක්‍රිස්තියානියට හරවා සභාව ශක්තිමත් කළ මහා ග්‍රෙගරි පාප්තුමා ද, ම්ලේච්ඡ ජාතිකයන් අතරින් අධිරාජ්‍යය පාලන තනතුර දිනාගැනීමට සමත් වූ මහා චාර්ල්ස් අධිරාජ්‍යයා ද ඉන් ප්‍රධාන වේ.

 

ගෝත්‍රික ආක්‍රමණ නිසා රෝම අධිරාජ්‍යයට එල්ල වූ මරු පහර මුල්කරගෙන අඳුරු යුගය ලෙස හැඳින්වෙන්නට වූ මෙම සමය ලෝක ඉතිහාසය තුළ මෙන්ම බටහිර සමාජය තුළද ක්‍රිස්තියානියට හිමිවන තැන තේරුම් ගැනීම අතිශයින් වැදගත්ය. මන්දයත් බටහිර සමාජය තුළ ක්‍රිස්තියානිය අනුක්‍රමයෙන් සමාජාරක්ෂක රාජ්‍යය පාලන ක්‍රමයක් බවට පත්වීමයි. කලින් ධර්ම දේශකයින් ලෙස පමණක් කටයුතු කළ පූජකයන් බටහිර සමාජය තුළ රාජ්‍ය නිලධාරීන් පිරිසක් බවට පත්වූහ.

 

1.     ගෝත්‍රික ආක්‍රමණ යටතේ ක්‍රිස්තියානියේ වර්ධනය

 

අධිරාජ්‍යය ආක්‍රමණය කරමින් සිටි ම්ලේච්ඡ ගෝත්‍රිකයින්ගෙන් වැඩිදෙනා ඔවුන්ගේම ගෝත්‍රික ආගම් ඇදහූ අය වූහ. ක්‍රිස්තියානිය ගැන ඔවුන් දැන සිටියේ නැත. එහෙත් ඔවුන් අතරින් සුළු පිරිසක් ආරියානුවාදීන් වැනි මිත්‍යා මතධාරී ක්‍රිස්තියානි භක්තිකයන්ගෙන් ක්‍රිස්තියානිය ගැන අසා තිබුණි. එම ම්ලේච්ඡ ජාතීන් ඔවුන්ගේ නූගත්කමින්ද රෞද්‍ර ගතිගුණ වලින්ද මුදවා ශිෂ්ටසම්පන්න කිරීමට තිබුණු එකම මඟ ඔවුන්ට ක්‍රිස්තියානිය හඳුන්වාදීමයැයි ක්‍රිස්තියානුවෝ විශ්වාස කළෝය.

 

එලෙස ගෝත්‍රිකයන්ට ක්‍රිස්තියානි ආගම හඳුන්වා දුන් පුද්ගලයෙකු ලෙස ශාන්ත පැට්‍රික්තුමා හැඳින්විය හැකිය. අයර්ලන්ත ගෝත්‍රිකයෝ ශාන්ත පැට්‍රික්තුමාගේ මාර්‍ගෝපදේශය යටතේ ක්‍රිස්තියානිය වැළඳගත්තා පමණක් නොව රෝම අධිරාජ්‍යයේ වැසියන් අතරද විශේෂයෙන් එයට ඇතුළු වී සිටි ගෝත්‍රිකයන් අතරද ධර්මදූත සේවයේ යෙදෙන්නට වූහ. ඔවුන් ගිය හැමතැනකම අයර්ලන්ත ක්‍රමයේ තාපසාරාම පිහිටුවනු ලැබීය. එම ක්‍රමයේ තාපසාරාම ප්‍රංශය, ජර්මනිය, ස්විට්සර්ලන්තය, ඉතාලිය වැනි රටවල බිහිවන්නට වූයේ එලෙසය.

 

තාපස ජීවිතය ක්‍රිස්තියානි ශිෂ්ටාචාරය තුළට ඇතුළු වූයේ තරමක් අනුක්‍රමයෙනි. එය මුල්කාලීන ක්‍රිස්තියානි ධර්මය තුළ දක්නට නොලැබිණි. ජේසුතුමන් විසින්ද, ශාන්ත පාවුලු ඇතුළු අග්‍රශ්‍රාවකයන් විසින්ද දෙසන ලද ධර්මයේ කියවුණේ ආත්ම පරිත්‍යාගික ජීවිතයක් ගැන පමණි. එවැන්නන් විසින් දෙසන ලද ආත්ම පරිත්‍යාගික ජීවිතය සමාජයෙන් බැහැර නොවී ගිහි ජීවිතයක් ගතකරන අතරතුරේදී පවා අනුගමනය කළ හැක්කක් විය. නමුත් ක්‍රිස්තියානි ධර්මය තහනම් ආගමක් වී තිබුණු යුගයේදී එම ආත්ම පරිත්‍යාගයේ ධර්ම ආඥාව පිළිපැදීමට ඇතැම්හු ප්‍රාණ පරිත්‍යාගය මාර්ගය කරගත්හ.

 

ක්‍රිස්තියානිය මත පැනවී තිබුණ තහනම ඉවත් වූවාට පසු එවැන්නකට තවදුරටත් අවකාශය නොලැබුණේය. ඒ වෙනුවට සමාජයෙන් බැහැර වී හුදකලාව ජීවත්වීම හොඳම ක්‍රමය සේ සැලකූහ. ඒ සඳහා මොවුහු කාන්තාර වලට පිවිසුණහ. “කාන්තාර පියවරු” සේ හැඳින්වෙන මෙවැන්නන් විසින් අරඹන ලද ජීවන රටාව ක්‍රිස්තියානි තාපස ජීවන රටාවේ ආරම්භක පියවර විය.

 

පැවිදි ජීවිතය ක්‍රමවත් කිරීමට නර්සියාවේ ශාන්ත බෙනඩික් (ක්‍රි. ව. 480-550) විසින් දරනු ලැබූ ප්‍රයත්නය ක්‍රිස්තියානි තාපස ඉතිහාසයේ සන්ධිස්ථානයක් ලෙස සැලකිය හැකිය. ඔහු ක්‍රි. ව. 529දී ඉතාලියේ “මොන්ටේ කසිනෝ” නමින් හැඳින්වෙන කඳු මුදුනේ තාපසාරාමයක් පිහිටුවන ලදි. එහිදී තම තාපසයන් සඳහා ඔහු පැවිදි ව්‍යවස්ථාවක් සකස්කරන ලදි. “බෙනඩිකානු තාපස ව්‍යවස්ථාව” යනුවෙන් හැඳින්වෙන එය අද දක්වාම ක්‍රිස්තියානි පැවිදි ක්‍රමයේ පදනම බවට පත්වී ඇත.[1]

 

ශාන්ත බෙනඩික් සිය ජීවිතය තුළ කරනලද මහඟු සේවය තවදුරටත් ඉදිරියට ගෙනගිය පුද්ගලයෙකු ලෙස රෝමයේ විසූ පැවිද්දෙකුවන මහා ග්‍රෙගරි පාප්තුමා (ක්‍රි. ව. 540-604) හැඳින්විය හැකිය. පාප්තු‍මකු වශයෙන් අඳුරු යුගය තුළ ඔහු කරන අද්විතීය සේවය නිසා ඔහු මහා ග්‍රෙගරි යන නමින් හැඳුන්වන්නට විය. සභාව සවිශක්තිමත් කිරීමටද ම්ලේච්ඡ ජාතිකයන් අතර ක්‍රිස්තු ධර්මය පැතිරවීමටද ඔහු දිවා රෑ නොබලා වෙහෙස මහන්සි විය. එංගලන්තය ආක්‍රමණය කර එහි විශාල කොටසක් අල්ලාගෙන සිටි ඇන්ගල්වරු සහ සැක්සන්වරු යන ගෝත්‍රිකයින් ක්‍රිස්තියානියට හරවාගනු ලැබුවේ ඔහු එහි යවනු ලැබූ ධර්ම දූතයින් විසිනි.

 

තවද ක්‍රිස්තියානි ස්තෝත්‍ර පූජාවට හෙවත් යුකරිස්තියට සංගීතය ඇතුළත් කරනු ලැබුවේද මහා ග්‍රෙගරි පාප්තුමා විසිනි. ඒ සඳහා ඔහු අළුත්ම සංගීත ක්‍රමයක් නිර්මාණය කළ අතර එය “ග්‍රෙගරියානු සජ්ඣායනා ක්‍රමය” (Gregorian Chant) සේ පසුකාලීනව හැඳින්වෙන්නට ද විය.

 

   ගෝත්‍රික ආක්‍රමණ එල්ල වූ යුගයේදී ක්‍රිස්තියානි ශිෂ්ටාචාරය ආරක්ෂාකර දුන් චාල්ස් අධිරාජ්‍යයාට (ක්‍රි. ව. 742-814) වැදගත් තැනක් හිමිවේ. ඔහුගේ සම්පූර්ණ රාජ්‍ය කාලය තුළ ඔහු යුද්ධවල යෙදී සිටියේය. ඔහු මෙම ක්‍රියා සැලකුවේ ආක්‍රමණකාරි ක්‍රියා සේ නොව මිනිසුන් ශිෂ්ටාචාර කරවීමේ ක්‍රියා සේය. සැක්සන්වරුන්ට හා ප්‍රීසියන්වරුන්ට එරෙහිව ඔහු මෙහෙයවූ සටන් වලදී ඔහු තමන් සැලකුවේ යුද භටයෙකුට වඩා ක්‍රිස්තියානි ධර්ම දූතයෙකු සේය. ස්පාඤ්ඤ තුළ ඔහු අරාබිවරුන්ගේ බලය සීමා කළ අතර ඉතාලිය තුළ ලොම්බාඩ්වරු නැමති ගෝත්‍රිකයන්ගේ තර්ජන වලින් පාප්වරුන් බේරා ගත්තේය.

 

ම්ලේච්ඡ ජාතීන්ගේ ආක්‍රමණ දිගින් දිගටම ඇති වීම නිසා මහා චාල්ස් අධිරාජ්‍යයා විසින් ගොඩනගන ලද ශිෂ්ටාචාරය ඔහුගේ මරණින් පසුව වැඩි කල් පැවතුනේ නැත. ගෝත්‍රිකයන්ගේ ආක්‍රමණ වලට පාප්වරුන්ගේ පාලනය පවා හසුවිය. නවවෙනි හා දසවෙනි සියවස්වල ඇති වූ එවැනි බියකරු සිද්ධීන් අතර වුවද මහා චාල්ස් අධිරාජ්‍යා විසින් පැළ කරන ලද ක්‍රිස්තියානි ශිෂ්ටාචාරයේ බීජය පොළව යට නෙමැරී ආරක්ෂා විය. මධ්‍ය කාලීන සාමාන්‍ය ජනයා අතර ඔහු දේවත්වයෙන් සැලකූ අතර එම නිසාම ඔහු චාලිමේන් හෙවත් මහා චාල්ස් යනුවෙන් පසු පරම්පරාවල් හඳුන්වනු ලැබීය.[1]

---

[1] ඇන්ටනි ප්‍රනාන්දු, ආරම්භයේ සිට අද දක්වා ක්‍රිස්තියානියේ ඉතිහාසය සාහිත්‍යය හා කලාව, අන්තර් සංස්කෘතික පොත් ප්‍රචාරකයෝ, කඩවත. 1996. පිටු 27.

9.  සමාලෝචනය

 

ක්‍රිස්තියානි ධර්මය ආරම්භ වීමට පෙර සිටම ඊට අවශ්‍යය පසුබිම රෝම අධිරාජ්‍යය තුළ සැකසෙමින් තිබිණ. ග්‍රීසිය හා රෝමය කේන්ද්‍ර කරගත් ප්‍රදේශවල බහු‍දේවවාදය ක්‍රියාත්මක වූ අතර එය අනුගමනය කිරීම එහි ජනතාවට මහත් පීඩාකාරී විය. මන්දයත් දෙවි දේවතාවන් වැඩිවත්ම සිදු කළ යුතු පුද පූජා විධි අධික වීමත් සිදු කළ යුතු වියදම් වර්ධනය වීමත්ය. ඔවුන්ට අවශ්‍යය වූ ඒකදේවවාදය මැදපෙරදිග ඊශ්‍රායලය කේන්ද්‍ර කරගෙන පැවති යුදෙව් දහම තුළ පැවතියත් එම ධර්මය යුදෙව්වන් නොවන අයට ඇදහීම සඳහා තහනම් විය. ජේසුස් වහන්සේ සිදුකරනු ලැබුවේ එම යුදෙව් ධර්මයම අවිහිංසාවාදී ලක්ෂණද ඇතුලත් කරමින් සියළු දෙනාටම දේශනා කිරීමයි. ඔහු උපතින් යුදේව්වෙක්වීම හේතුවෙන් ඔහුට යුදෙව් ධර්මය පිළිබඳවද මනා දැනීමක් පැවතින.

 

ඔහුගේ මරණින් පසු ඔහුගේ අනුගාමිකයෝ ඔහුව දෙවියන් වහන්සේගේ පුත්‍රයා ලෙස සැලකූ අතර ඔහුගේ ධර්මය යුදෙව්වන් මෙන්ම යුදෙව් නොවන සියළුදෙනා අතරද ප්‍රචාරය කිරිමට මූලික විය.

 

අඳුරු යුගය පිළිබඳව සැලකිල්ලට ගත්විට එම සමය නියම වශයෙන්ම අඳුරු වූයේ එය රෝම අධිරාජ්‍යය හා එයින් බිහි වූ ශිෂ්ටාචාරයේ පැත්තෙන් ගත් විට පමණි. එම යුගය රෝම අධිරාජ්‍යය හා ශිෂ්ටාරයේ පරිහානිය සිදු වූ යුගය විය. එහෙත් ක්‍රිස්තියානියේ පැත්තෙන් ගත් විට අළුත්ම ශිෂ්ටාචාරයක් වශයෙන් එය පණ ගැන්වෙන්නට පටන් ගත්තේද එම යුගයේදීමය. ක්‍රිස්තියානියේ නව පිබිදීමකට තුඩු දෙන කරුණු හැම පැත්තෙන්ම දිස්වෙන්නට වූයේ එම කාලයේදීය. ගෝත්‍රික ආක්‍රමණ වලට මුහුණ දිය හැකි සමාජ බලයක් වශයෙන් ක්‍රිස්තියානිය මෙම යුගයේදී වර්ධනය වන්නට විය. ශාන්ත පැට්‍රික් වැන්නන් විසින් මිනිසත්කම වඩන ක්‍රමයක් සේ ක්‍රිස්තියානි ධර්ම දූත සේවාව ක්‍රියාත්මක වූයේද එම කාල පරිච්ඡේදය තුළදීය. තාපස ක්‍රමය පණ ගැන්වූ ශාන්ත බෙනඩික් වැන්නන්ද, ක්‍රිස්තියානි සභාව සවිශක්තිමත් කර නවතම සංගීත ක්‍රමයක් මඟින් ක්‍රිස්තියානි වන්දනාව අලංකාර කළ මහා ග්‍රෙගරි පාප්තුමන්ලාද, ම්ලේච්ඡ ජාතීන් අතරින්ම ක්‍රිස්තියානි සංස්කෘතියට නව මුහුණුවරක් දුන් මහා චාල්ස් වැන්නකුද බිහි වූයේ එම යුගය තුළදීය.  

 

මෙලෙසින් ක්‍රිස්තියානි ධර්මයේ ආරම්භයේ සිට ‍ගෝත්‍රික ආක්‍රමණ යුගය දක්වා සිදු වූ වර්ධනයන් හා විජයග්‍රහණ සැකෙවින් ඉදිරිපත් කළ හැක.

 

ආශ්‍රිත ග්‍රන්ථ නමාවලිය.

      

ඇන්ඩර්සන්, බර්නාඩ්. ඩබ්., පරණ ගිවිසුමේ ජීවමාන ලෝකය, ලංකා දේවධර්ම ශාස්ත්‍රාලය, පිළිමතලාව. 1980.

ප්‍රනාන්දු, ඇන්තනි., ආරම්භයේ සිට අද දක්වා ක්‍රිස්තියානියේ ඉතිහාසය සාහිත්‍යය හා කලාව, අන්තර් සංස්කෘතික පොත් ප්‍රචාරකයෝ, කඩවත. 1996.

ග්‍රාන්ට්, මයිකල්., රෝමන්වරුන්ගේ ලෝකය, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 2007.

 පෙලම්, එච්. එෆ්‍., ‍රෝම ඉතිහාස සාරය, අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 2014.

 රාවෝ, බී. වී., ලෝක ඉතිහාසය , අධ්‍යාපන ප්‍රකාශන දෙපාර්තමේන්තුව, බත්තරමුල්ල, 2003.

         විජේතුංග, නවනැලියේ., ලෝක ඉතිහාසයේ අමරණීය සිහිවටන, කර්තෘ ප්‍රකාශන, මුල්ලේරියාව. 2009.

 වොන්ඩ්, ජේ. ඩබ්ලිව්. සී., මුල් යුගයේ ක්‍රිස්තු ශාසන ඉතිහාසය, ලංකා දේවධර්ම ශාස්ත්‍රාලය, පිළිමතලාව. 1972.

 

මාර්ග ආයතනය, ලෝකයේ කතාන්තරය, ඇස්. ගොඩගේ සහ සහෝදරයෝ, කොළඹ 10